De Vlaamsche School. Jaargang 12

Creso Quattrino.
De man die rijk stierf.
(Vervolg en slot.)

‘Waar vind ik u, om daarover te spreken?’ vroeg Creso Quattrino aan Jacob, den reizenden Jood van Padua, met wien de Christenkoopman in nauwe handelsbetrekking stond.

‘Waarom zou ik niet bij u aan huis komen, mijn waarde signor?’ vroeg Jacob, ‘wij hebben daar al zoo vele zaken afgedaan.’

‘En dat is bekend geworden; daarom geloof ik, dat het zaak is, meer in het geheim te handelen. Gij zijt immers een Jood?’

‘Geloofd zij Abraham! ja, ik ben een verachte en verworpen Jood - geloofd zij Abraham!’

‘En ik.... ik ben een Christen - is het niet zoo, Jacob?’ vroeg Quattrino, terwijl een grimlach zijne lippen krulde.

‘Ik heb gehoord, dat gij gedoopt zijt, signor Quattrino,’ antwoordde de Jood.

‘Welnu, onze geheime en veelvuldige samenkomsten zouden mij kunnen bemoeilijken bij mijne biecht,’ vervolgde Creso, weder met een valschen grimlach.

‘Uwe biecht? En waar heeft die plaats?’

‘Daar, waar ik mijne goudstukken bewaar, Jood. Begrijp mij wel; onze Kerk heeft oogen en ooren en handen - en zeer lange handen ook.’

‘Dat alles weet ik en heb ik ondervonden,’ was het antwoord.

‘Zoo men wist, dat wij, in den oorlog met de Turken, den ongeloovigen wapenen leveren, om de trouwe Christenen naar de andere wereld te helpen, weet gij wat er dan gebeuren zou, Jood? Er zou geen stuk heel aan u blijven.’

‘Oei,’ zeide Jacob, bij dat denkbeeld sidderende.

‘Ja, nog meer en nog erger; mijn goud zou het moeten ontgelden. De hand der Kerk - gij kent de kracht van hare vuist - zou er op aanvallen. Plutus zij gedankt! de oorlog is in vollen gloed; het ging heet toe in het laatste gevecht. In Venetië wemelt het van jammerende weduwen.’

‘Ik dank er God, den God van Abraham, voor!’ sprak de Jood met diepen eerbied. ‘Ik heb reden, uwe broederen te haten - dat weet God.’

‘Spreekt gij van broederen, Jood? Voor mij zijn alle menschen broeders - dat is het ware geloof, dat mij mijn goud leert. Gezegende talisman! onvolprezene bezitting! die den trotsche doet bukken, den zwakke kracht geeft; hem, die u wel weet te ge-

[p. 105]

bruiken, schenkt gij macht en heerschappij over alle anderen. De Turk smeekt mijne hulp af, ik verkoop hem de wapenen, waarmede hij duizend Christenhoofden afslaat en Christenkinderen vaderloos maakt. En waarom doe ik dat? Ik zal het u zeggen. Waarom worden zoovele Christenen geslacht! De zachtzinnige, vredelievende Christen begeert een fraai stuk land, eene rijke stad, de heerschappij over de eene of over de andere rivier - hij, die in het bezit daarvan is, is een ongeloovige; dat is genoeg; zijn grond wordt doorweekt van menschenbloed; de stad wordt belegerd, van alle zijden met schansen omringd, die vuur en vlam tegen de wallen braken. Eindelijk ontstaat eene bres, en plundering, moord en roof vervult de straten en de vlag der overwinning wappert boven het met bloed doorweekte puin. De Christenen hebben gezegevierd, en met christelijken ootmoed en een dankbaar hart doen zij den tempel van hun Te Deum weêrgalmen. Met een onbeschaamd gelaat en een ijzeren hart durven zij hunnen God danken, dat zij geslaagd zijn in eene zaak, waarvoor de duivelen zouden hebben teruggedeinsd.’

‘Hoor ik Creso Quattrino, den koopman van Padua spreken?’ vroeg de Jood, hem verwonderd aanziende.

‘Die godslasterlijke hoon, mijn goede Jacob! die overmoedige dwingelandij van den sterke heeft mij het masker doen oplichten, waaronder de mensch zijne boosaardige, begerige, verdorvene en dwaze neigingen verbergt. Deugd! rechtvaardigheid - wat zijt gij? Woorden, schoonklinkende woorden voor zwoegende slaven, even als de bellen voor de onder hun last bukkende kameelen. Een ding slechts is geen bedrog - het goud. - Zoo gij dat bezit, dan bezit gij de ware macht, die, ofschoon de arme er mij om haat, toch door hem erkend wordt. Schraap goud bijeen en gij kunt elke hartzenuw van dat verheven schepsel, den mensch in beweging brengen, even als de hand van den knaap de touwtjes zijner marionetten.’

‘Ook heb ik mijn goud lief, signor Creso! maar toch is er onder mijn eigen volk iets, dat ik geloof nog meer lief te hebben,’ zeide Jacob.

‘Meer? dan uwe dukaten, uw goud?’ vroeg Quattrino.

‘Ja, de achting der menschen, hunne vriendelijke bejegeningen, en, behoef ik het er bij te voegen, de lachjes mijner kinderen,’ antwoordde Jacob, en Creso beet zich op de lippen.

‘De lachjes uwer kinderen!’ terwijl Creso dit zeide, nam zijn gelaat eene zwaarmoedige uitdrukking aan.

‘Dat is een rijkdom,’ ging de Jood voort, ‘dat zijn schatten!’

‘Kunnen zij gewaardeerd worden?’ riep Creso uit, ‘zeg mij, Jacob, hoe kan men dat?’

‘Gij zijt zelf vader, signor Quattrino - vader van eene bekoorlijke dochter, een engel in goedheid en bevalligheid.’

‘Hebt gij hare moeder gekend?’ vroeg de koopman.

‘Auretta is sprekend hare moeder; zij gelijkt haar als twee droppelen water. Het is nu reeds twintig jaren geleden - helaas! de tijd vliegt om, de tijd vliegt om. Maar ik heb mij reeds te lang opgehouden. Waar zullen wij elkander dezen avond ontmoeten, daar de tegenwoordigheid van een Jood uw huis in gevaar zou brengen.’

‘Bij het paleis van justitie - bij den steen, den steen der schande! Ziet gij wel, Jacob, dat ik waarheid gesproken heb? In het oog der wereld, in de Christenmaatschappij is armoede schande en zij wordt gebrandmerkt met een onuitwischbaar merk. De steen der schande! Ja, met recht wordt hij zoo genoemd, want al zat daar de reinste engel, de menigte zou hem verafschuwen.’

‘Bij den steen dus - en hoe laat?’ vroeg de Jood, zich gereedmakende om te vertrekken.

‘Wacht eens - niet bij den steen. Er is dienst in de Sint-Antoniuskerk voor onze zegepraal op de ongeloovigen, en ik moet die dankzegging bijwonen.’

‘Gij de dankzegging bijwonen?’ riep Jacob uit, Creso met eenen verachtelijken grimlach aanziende. ‘Gij in de dankzegging!’

‘En waarom niet? De Turken zijn geslagen en zij hebben dus nog meer behoefte aan onze wapenen. Gij dankt in de synagoge; ik in de kerk. - Wacht mij ten negen ure,’ vervolgde Creso, en hij begaf zich naar zijne woning, zijne woning zoo eenzaam en doodsch, als bezat hij geene dochter, die in schoonheid alle vrouwen van Padua overtrof. ‘Het evenbeeld harer moeder, het sprekend evenbeeld,’ mompelde hij onder het naar huis keeren, ‘ach, dat zij het niet ware!’

Na het huwelijk van Marianna, had Piëtro Leti zijne geboortestad Padua verlaten, en zich te Florencië gevestigd, waar hij in den echt was getreden met de dochter van eenen eerzamen wijngaardenier, door wiens dood hij in het bezit van eenen kleinen wijnberg gekomen was. In korten tijd was Piëtro een welgesteld man geworden en in staat zijnen zoon Luigi, zijn eenig kind, aan de hoogeschool te Padua zijne opvoeding te doen voltooien. Een onderhoud met dezen was de reden, waarom Jacob zoo spoedig Quattrino had moeten verlaten.

‘Ik heb u reeds lang gewacht, Jacob,’ zeide de jongeling, tamelijk ongeduldig, toen de oude Jood zijne woning binnentrad.

‘Vergeef mij, beste heer Luigi; eene plotseling opgekomene zaak met Quattrino heeft mij opgehouden.’

‘Met Quattrino? Gij kent hem dus? Men heeft dus waarheid gesproken. Gij zijt vrienden, zegt men!’ vroeg Luigi, den Jood ernstig aanziende.

‘Wij handelen somtijds met elkander, meer niet. Onze vriendschap spruit voort uit onze dukaten.’

‘Gij kent dan ook zijne dochter; hebt gij ooit de schoone Auretta gezien?’ ging de jongeling voort, terwijl een blos zijn gelaat overtoog en zijne stem beefde.

‘Of ik haar gezien heb! Duizendmaal. Gij zult uwen vader wel over hare moeder hebben hooren spreken,’ zeide de Jood, Luigi strak in de oogen ziende.

‘Auretta's moeder? - nimmer. Waarom zou hij van haar gesproken hebben?’ vroeg Luigi, getroffen door den doordringenden blik van den Jood.

‘Dat zal ik u zeggen; mijn verhaal zal u misschien zeer veel leed besparen, en ook de schoone Auretta van dienst kunnen zijn.’

‘Spreek, mijn goede Jacob, spreek,’ riep de knaap ongeduldig.

‘Uw vader zou met Auretta's moeder gehuwd zijn; zij waren verloofd.’

‘Verloofd? Het is vreemd, ik heb daar nooit iets van vernomen. Verloofd? En wat belette hun huwelijk?’

‘De armoede. Om haren vader van de grootste schande te

[p. 106]

redden, werd de ongelukkige Marianna de vrouw van den rijken Quattrino. Hare dochter - ik heb gehoord althans, dat de vader dit beoogt - is bestemd de echtgenoote van eenen vorst te worden.’

‘Eenen vorst?’ riep Luigi uit.

‘Niets minder, en wees er zeker van, signor, om Quattrino's schatten zal menig vorst zich willen vernederen, Auretta tot zijne gade te nemen.’

‘Zich vernederen, om haar tot gade te nemen? vernederen, Jood?’

‘Maar dit is de zaak niet, waarvoor wij bij elkander zijn gekomen,’ zeide de oude Jacob, van een onderwerp afstappende, waarin Luigi blijkbaar zooveel belang stelde.

‘Gij hebt gelijk. - Welnu, kunt gij mij het geld geven?’ vroeg Luigi.

‘Duizend dukaten - en welke zekerheid geeft gij mij?’ vroeg Jacob, terwijl hij Luigi weder strak in de oogen zag. ‘Welke zekerheid?’ herhaalde hij na een oogenblik zwijgens.

‘Gij weet, dat ik de erfgenaam mijns vaders ben. Gij weet, dat hij geene kinderen heeft buiten mij. Maak het contract, zoo als gij wilt, ik zal het teekenen.’

‘De dood is een trage betaler,’ zeide Jacob.

‘Maar een zekere,’ antwoordde Luigi.

‘Duizend dukaten? Dat is eene groote som voor eenen student. Waarlijk, ik begrijp mij niet, waartoe gij, een man van de pen, duizend dukaten noodig hebt.’

‘Voor allerlei zaken, voor feesten, voor eene gondel, voor muziek, voor edelgesteenten, of om in de Adriatischezee te werpen, dat is voor u hetzelfde. Wilt gij mij het geld geven, of zal ik een ander zoeken, die minder bezwaren maakt?’ eindigde de jongeling, terwijl hij zich gereed maakte om heen te gaan.

‘Een oogenblik, driftige signor, gij zult uw geld hebben. Dezen avond ten negen ure zal het contract gereed zijn.’

‘En waar zal ik u vinden?’

‘Hier,’ zeide de Jood, en de jongeling verliet het huis en begaf zich met haastige schreden naar de woning van Quattrino.

‘Heilige Maagd!’ riep Auretta's voedster uit, toen zij Luigi voor zich zag, ‘weet gij niet, dat mijn meester te huis is? Als hij u zag....’

‘Ga, zeg hem dat ik hem een paar woorden wensch te spreken,’ was Luigi's antwoord.

‘Zijt gij dwaas, signor? Is het u in het hoofd geslagen?’

‘Vrees niet, goede oude. Ik ben op alles voorbereid. Zeg, dat de student een onderhoud verlangt met den koopman.’

De voedster gehoorzaamde, en weldra bevond zich de jongeling in tegenwoordigheid van den trotschen en schatrijken Quattrino.

‘Wel, knaap,’ vroeg hij, ‘welke handel woudt gij met mij drijven?’

‘Ik kom om uwen grootsten schat, signor Quattrino,’ antwoordde de jongeling eenvoudig.

‘Zoo! gij zijt zeer jong voor eenen koopman. En welke schat, kereltje?’ vroeg Creso.

‘Uwe dochter,’ sprak kalm Luigi.

‘Mijne dochter?’ riep Creso uit, zijne verbazing niet meester, ‘mijne dochter? Woudt gij de dochter van Creso Quattrino koopen? Zeker biedt gij haar eene hertogelijke kroon of een graafschap aan? Gij woudt mijne dochter koopen.... gij, een student! maar ik dwaal zeker; gij zijt een vorst, een edelman die zich in het eenvoudig gewaad van een student heeft vermomd?’

‘Ik heet Luigi Leti.’

‘Leti?’ riep de koopman uit.

‘De zoon van Piëtro Leti, een burger van Padua, thans te Florencië woonachtig. Gij hebt misschien wel van hem gehoord, signor Quattrino?’

‘En gij durft uwe oogen naar mijne dochter opslaan? gij durft Auretta beminnen?’ vroeg Quattrino, het antwoord ontwijkende.

‘En ik vraag haar ten huwelijk - ten huwelijk van u,’ antwoordde Luigi.

‘Weet zij iets van uw bezoek? Hecht zij hare goedkeuring er aan? Hebt gij,’ ging hij toen met geveinsde minzaamheid voort, ‘hebt gij hare liefde gewonnen? Bemint zij u ook? En wat biedt Luigi Leti haren vader voor dat onbetaalbaar juweel aan?’

‘De oogst van zijn zwaard.’

‘Uw zwaard? Het zwaard van eenen student?’

‘Creso Quattrino, ik heb een afschuw van bedrog. Het zou mij niet onmogelijk geweest zijn dien grootsten uwer schatten, ondanks u zelf, te veroveren.’

‘Waarlijk?’ riep Quattrino, terwijl haat en wraak zijn hart vervulden, ‘mijne dochter zou mijn huis ontvlucht zijn om met een student te huwen? Gij zijt een braaf en edel jongeling, Luigi; met recht hebt gij gezegd, dat gij een afschuw van bedrog hadt. In uw oog lees ik oprechtheid; geef mij uwe hand.’ En de huichelaar drukte des jongelings hand terwijl hij hem vriendelijk toelachte. ‘Ik begrijp u; gij wilt een oud man niet berooven van het dierbaarste dat hij bezit, en gij komt mij dit mededeelen.’

‘Ik kom eene belofte vragen.’

‘Laat hooren,’ zegde Creso, ‘uwe oprechtheid heeft mij getroffen. Ik voel, dat ik u lief heb; geloof mij, ik heb u lief.’ En Creso zag grimlachend zijn slachtoffer aan. ‘Uw gelaat herinnert mij aan vroegere tijden; zij zijn voorbij, zij zijn voor altijd voorbij. Hoe maakt het de goede Piëtro? Is hij gelukkig getrouwd, zeer gelukkig? Ik heb dikwijls van de uitnemende hoedanigheden uwer goede moeder hooren spreken. Maar gij komt eene belofte vragen - welke, mijn goede Luigi, welke?’

‘Ik heb mijne boeken ter zijde geworpen, mijn tabbaart weg gehangen, en binnen drie dagen steek ik in zee,’ zeide Luigi.

‘In zee - en waarheen?’ vroeg de koopman, op luchtigen toon.

‘Om oorlog te voeren tegen de Turken.’

‘Gij zijt een dappere knaap, een vrome jongen! Wel, wel, gij wilt dus op de heidenen uwe eerste heldenfeiten volvoeren? Dat is een heilig voornemen.’

‘En belooft gij mij nu, signor Quattrino, wanneer ik, na den strijd tegen de Turken, met roem beladen in Venetië terugkeer, belooft gij mij dan, dat gij mij Auretta ten huwelijk zult geven?’

‘Uwe lauweren tegen hare dukaten? Gij zult een geducht krijgsman moeten zijn, zoo die tegen elkander zullen opwegen.’

‘Geeft gij mij uw woord, signor Quattrino? vroeg Luigi.

Gij hebt haar woord reeds, niet waar?’ grimlachte Creso. ‘Maar zeg mij, het was toch niet de zachtaardige Auretta, die zulke harde voorwaarden stelde? Zeker, Auretta zou u toch tot echtgenoot genomen hebben, al hadt gij geen enkelen tulband gekloofd.’

[p. 107]

‘Heb ik uw woord?’ hield Luigi aan.

‘Gij hebt mij voor altijd tot uw vriend gemaakt, Luigi. Als een dief zoudt gij mijn grootsten schat kunnen ontroofd hebben, ja, later den ouden man hebben uitgelachen, dien gij om den tuin hadt geleid. Geen minnaar in heel Padua, behalve gij, brave Luigi, zou in staat zijn zoo edel te handelen. - Welnu, oprechtheid moet met oprechtheid betaald worden. Wanneer denkt gij te vertrekken?’

‘Binnen drie dagen.’

‘Gij hebt dus reeds een schip? alles is in gereedheid?’

‘Ik ben zeker van de middelen, die mij daartoe behulpzaam moeten wezen. Ten negen ure wacht Jacob, de oude Jood, mij.’

‘Een Jood, maar desniettemin een eerlijk man. En hij schiet u het geld voor? Dezen avond bij hem aan huis?’ vroeg de listige vrek. ‘Wel, gij moet dezen avond mijn gast zijn; ten tien ure, beste Luigi, dan kunnen wij over Auretta spreken. Ik wacht u zeker. Neen, ik wil u tot de deur geleiden,’ vervolgde Quattrino met geveinsde vriendelijkheid, en hij vergezelde den argeloozen knaap tot aan den drempel. Terwijl hij nog aan zijne deur stond, naderde hem een bode uit Venetië, met een brief aan hem gericht.

‘Ik hoop, signor,’ zeide de man, ‘dat het goed nieuws mag wezen; maar men verhaalt treurige dingen in Venetië.’

Quattrino nam den bode nauwkeurig op en brak toen haastig het zegel los; maar nauwelijks had hij den brief ingezien, of zijne knieën knikten en een luide gil ontsnapte zijne borst.

‘Vergaan! verloren! gezonken!’ gilde hij wanhopend, en hij werd doodsbleek.

‘Signor, beste signor Quattrino!’ sprak Luigi, Creso bij den arm grijpende.

‘Het is dus waar?’ vroeg de bode.

‘Mijn schip, een koninkrijk waard, is gezonken,’ kermde Creso.

‘Is de tijding wel echt? laat ons het beste hopen,’ hernam Luigi.

Quattrino staarde Luigi verbijsterd aan, toen vatte hij weder zijne hand.

‘Het is niets,’ zeide hij met een gedwongen grimlach, ‘dat verlies moet ons avondmaal niet verijdelen; ik wacht u ten tien ure. Denk er aan, ten tien ure, Luigi,’ herhaalde hij, dat de bode het hoorde, ‘dan wacht ik u. De tijding trof mij een weinig, maar het is nu al over. Vergeet het niet, ten tien ure,’ riep Quattrino hem nog na, terwijl hij, door den bode gevolgd, in huis trad.

De klok sloeg juist negen ure, toen Luigi bij den Jood aanklopte. Het contract was spoedig geteekend, en met het geld bij zich verliet de jongeling Jacobs woning. Maar voor deze nog het stuk in zijnen lessenaar geborgen had, hoorde hij Luigi's stem en een luid gedruisch op straat. IJlings liep hij naar buiten en Luigi, die naar zijne woning vluchtte, viel in de armen van den oude.

‘Vader Abraham, wat is er gebeurd?’ riep de Jood.

‘Men heeft mij vermoord... ik sterf!’ kermde de jongeling. en hij ontsnapte aan de zwakke armen van den Jood en zonk levenloos ter aarde.

De buren kwamen uit hunne woningen geloopen, de wacht verscheen; de Jood werd als verdacht van den moord, gevat, want men trof hem alleen bij het lijk aan. Zijn geloof was genoeg bewijs voor zijne schuld. Hij was een Jood, en dat alleen getuigde reeds tegen hem. Zijn huis werd door de politie doorzocht en al zijne papieren werden in beslag genomen.

‘Gij zijt onschuldig aan den moord,’ zeide de beambte; ‘welnu, dat doet thans weinig meer ter zake; gij zult genoeg te doen hebben, om u wegens uw verraad te verantwoorden.’

‘Och, ik wil alles bekennen, alles, maar spaar mijn leven, breng mij niet op de pijnbank,’ gilde Jacob, de haren uit zijnen baard rukkende en wanhopend zich in allerlei bochten wringende, toen hij zag, dat zijne papieren en briefwisseling met de Turksche agenten ontdekt was. ‘Ik was het niet alleen, die met hen handelde,’ riep hij uit, ‘ook de Christenkoopman - ik kan het bewijzen - Creso Quattrino was mijn deelgenoot.’

Nog voor middernacht waren Creso Quattrino en Jacob in denzelfden kerker als staatsgevangenen opsloten. De sluipmoordenaar, door den koopman omgekocht, had zijn werk gedaan, maar dezelfde dolksteek, die Luigi het leven benam, deed Quattrino's verraad ontdekken.

De ongelukkige Jood werd tot het rad veroordeeld; de Christenkoopman herkreeg zijne vrijheid, doch hij verloor al wat hij bezat. Hij werd tot eene boete veroordeeld, die zijne schatten overtrof, en werd de schuldenaar van velen, die nog kort geleden door Quattrino gekweld en verdrukt, thans besloten hadden zich over zijne vroegere dwinglandij te wreken. De rijke koopman dwaalde thans door de straten van Padua, zonder voedsel, aan de liefdadigheid van anderen overgegeven.

‘Zoover is het dan gekomen! Toch zal ik dan arm sterven - toch zal ik als bedelaar de wereld verlaten!’ riep hij uit, half besloten een eind aan zijn rampzalig leven te maken, maar nog deed de hoop, de hoop op de terugkeerende fortuin hem den last des levens dragen - hij kon niet arm sterven.

‘En nu, signor Quattrino! hoe staat het met onze schuld? Ik heb de vijfduizend kroonen noodig,’ sprak een schuldeischer tot den gevallen koopman.

‘Geef mij tijd, nog een weinig tijd, mijn goede Battista,’ bad Creso nederig.

‘Ei, zeker omdat gij ook ieder tijd gegeven hebt: neen, mijne kroonen moet ik morgen hebben, of de gevangenis wacht u,’ antwoordde de schuldeischer.

‘De gevangenis! - wat! - een ongelukkig schuldenaar - hond! schurk....’

‘O, is het zoo gelegen!’ hernam de ander, ‘dan zit gij morgen reeds achter de traliën.’

Den ganschen nacht zwierf Quattrino door de eenzame straten. Zijn ongeluk deed hem bijna het verstand verliezen. Hij ging voorbij het paleis van justitie en terwijl hij daarvoor stond, naderde hem een monik, die van een bezoek bij een stervende terugkeerde.

‘Bij Sint-Antonio!’ sprak deze, ‘dat is de gouden koopman, signor Creso Quattrino.’

‘Neen! de koopman is dood - ik ben zijne schim, gedoemd om rond te zwerven, waar de rijke man eenmaal in overvloed leefde,’ antwoordde Creso.

[p. 108]

‘Wat was uw rijkdom - vergankelijk slijk. Mijn zoon, er is grooter rijkdom voor u weggelegd.’

‘Waar, monik! waar?’ riep Creso met vuur.

‘Onvergankelijke rijkdom,’ hernam de monik.

‘Kunt gij mij tienduizend dukaten hier op aarde leenen,’ vroeg Creso. ‘Zie, is dat niet de steen der schande? En zie daar ginds,’ ging hij voort, den monik bij den arm vattende, ‘wie staat daar en wijst daar op mij? Ziet gij hem niet? Het is Luigi, de student, die vermoord werd. Hij wenkt mij, dat ik daar zal gaan zitten, ik, Creso Quattrino, de gouden koopman van Padua, zal troonen op den steen der schande! Ha! ha!’ en met een gil verliet de arme Creso ijlings den sidderenden monik.

Den volgenden morgen ontmoette Quattrino Battista weder. ‘Nu, koopman,’ sprak de schuldeischer - ‘mijne dukaten; mijne dukaten, goede signor Quattrino, of de gevangenis. Daar zult gij, tot vreugd van allen, die gij gedrukt en uitgezogen hebt, als mijn schuldenaar sterven en verrotten.’

‘Als uw schuldenaar sterven! als de schuldenaar van eenen armzaligen kramer! van u die toen ik rijk was, voor mij kroopt als een hond, die kwaad had gedaan? Ik tart er u toe, ik spuw op u!’ riep de oude Creso woedend.

‘Neem hem gevangen; naar de gevangenis met hem,’ sprak Battista tot een gerechtsdienaar, die hem volgde.

‘Wacht - wacht,’ gilde Creso, ‘ik - roep mijn privilegie in, mijn privilegie als burger van Padua!’

‘Welk privilegie?’ vroeg de gerechtsdienaar.

‘De... de...’ - eene stuiptrekking voer door Creso's leden, - ‘ik wil niet als schuldenaar sterven - ik wil op den steen zitten.’

‘De steen!’ herhaalde luidkeels het volk, dat rond Creso en zijn schuldeischer was samengevloeid, terwijl men verbaasd elkander aanzag en toen, als verheugde men zich bij het vooruitzicht van een feest, klonk het luid en herhaaldelijk: ‘Quattrino op den steen der schande! Creso bankroet!’

Den volgenden morgen werd Creso, de gouden koopman, gelijk hij genoemd werd, het voorwerp van smaad en bespotting voor de burgers van Padua. Een uur lang zat hij op den steen der schande!

‘Uw tijd is voorbij, Quattrino; het uur is om, uwe schulden zijn betaald,’ sprak de gerechtsdienaar.

‘Ik ben dus naar de wetten van Padua niemands schuldenaar meer?’ vroeg Quattrino, en met moeite hief hij zich van den zetel der schande op en klemde zich met de krampachtige hand eens stervenden aan den arm van een der wachters. Toen blikte hij nogmaals om zich heen, als een uit den dood verrezene: ‘Ik sterf zonder schulden,’ stamelde hij nogmaals en zonk in een.

‘Heilige moeder Gods! Hij is dood!’ riep Battista.

‘Ha, ha, ha! hij is dood!’ juichte eene oude vrouw.

Voor nog de bedelaar Quattrino was weggedragen, vernam men nog den kreet: ‘het schip! het schip!’ en een bode uit Venetië drong in allerijl door het volk tot bij den zelfmoordenaar. Quattrino's schip dat ieder vergaan dacht, was de Adriatischezee binnengeloopen, beladen met de schatten van het oosten.

‘Het is gered! het is hier!’ riep Quattrino uit, tegen het vergif kampende, waarmede hij zich om het leven gebracht had, ‘het is veilig de haven binnengeloopen! Ha! ik sterf niet arm; ik sterf rijk;’ en zijn gebroken oog op den brenger dier gelukkige tijding vestigende, stierf de rampzalige Creso - rijk.

Naar het Engelsch van Douglas Jerrold.