De Vlaamsche School. Jaargang 6

Kunst- en letternieuws.

De befaemde kunstschilder Hendrik Leys, heeft de hand aen een nieuw tafereel gelegd; het is aen de XV^e eeuw ontleend; later komen wy erop terug.

- De kunstschilder Jos Lies, die zoo als wy verleden jaer gemeld hebben, eene reis in Italië had ondernomen, is in ons midden terug gekeerd. Het gulhertigst ontvangst is den befaemden kunstenaer te beurt gevallen, dien men zoo veel om de hoedanigheden zyns herten, als om zyne groote kunde hoogschat.

- De brusselsche tentoonstelling van kunstwerken zal dit jaer schitterend wezen; onder de tafereelen van Antwerpsche meesters die wy reeds te zien kregen, noemen wy: het Vertrek der visschers van Scheveningen, door H. Bource; - de dronkaerds op de Merkt door David Col; - Aben-Hamet, de laetste der Abencerages, Grenada beschouwende, door F.S. Cool; - de Herfst, door J. Correns; - de Weduwe; een Bloemstuk en de Verrassing door F. de Bruycker; - St-Huibrecht jagende in het Ardennenwoud, door J. du Caju; - Landschap, door L. Fuchs; - Binnengezicht door J. Geeraerts; - De H. Maegd, door F. Gons; - Egyptiaensche vrouwen een zothuis bezoekende; Eene nieuwe echtgenoote in het Harem (Syrië) ontvangen; de Arme vader, door J.B. Huysmans; - Daniël Segers in het werkhuis van Jan Breughel, door P. Kremer; - Het lyk der H. Margarita van Leuven op de waters der Dyle vlottende, door Victor Lagey; - Het huwelyk van ridder Rogier van Leefdael, heer van Waelwyck in de collegiale van Herenthals in 1575 gevierd; Buitengezicht dezes tempels, door A. Minguet; - de Dreef van Schoubra te Caïro, door Fl. Mols; - de Weduwe van Jacob van Artevelde, door Ferd. Pauwels; - de Krygsknechten van Merten Schenk het dorp Berk in Gelderland bezettende, door Ruyten; - een Zeegevecht by Sluis in 1572, door Hendrik Schaefels; - de Meditatie en een vrouwenportret, door Lodewyk Somers; - de Gevangene, door Tonneau; - de Dorpskermis en de Kantwerkster, door Ign. van Regemorter; - Heloïse en Abeilard, door van Reuth; - Landschap in de omstreken van Antwerpen, door Hendrik Verbeeck; - Buiten en Portret van M.C., door Wagner; - de Rust der maeisters, door Bern. Weiser. - Graef Adolf van Gelder, door Bernard Wittkamp, enz. - Deze schilderyen zullen in het verslag over de brusselsche tentoonstelling beoordeeld worden.

- Verscheidene kunstenaers hebben in den Cercle te Antwerpen de stukken ten toon gesteld, welke zy voornemens zyn naer Brussel te sturen; dit is een maetregel die allen lof verdient en telkenmale zou moeten gebezigd worden. Het buitengewoon bezoek dat deze werken is te beurt gevallen, getuigt ten volle het belang door de Antwerpsche bevolking in de voortbrengselen harer School gesteld; verscheidene kunstenaren hebben er eene welverdiende faem bekomen.

- Men spreekt met den grootsten lof over het beeld de Geneeskunst, door den heer J. van Arendonck voor het Paleis der Kunsten te Brussel uitgevoerd; men acht dit voortbrengsel, onder alle opzichten, weerdig van den meester aen wiens beitel wy het schoone beeld Melpomene zyn verschuldigd.

- De heeren Guffens en Swerts zetten vlytig hunne werkzaemheden in de St-Georgiuskerk te Antwerpen voort. Wy hebben reeds het voltooide gedeelte gezien en zyn overtuigd dat dit werk den bekwamen kunstenaren tot eer zal verstrekken; wanneer deze schildering die wy beschouwen, als eene der grootste in België ondernomen, zal geeindigd zyn, zullen wy er een afzonderlyk artikel aen toewyden.

- De kunstschilder Wauters te Brussel heeft de laetste hand gelegd aen eene overgroote schildery voorstellende de Kalvarieberg; de kunstenaer heeft dit onderwerp op eene echt nieuwe wyze behandeld; het figuer des Zaligmakers is zeer schoon.

- De heer Kremer heeft twee tafereelen aengelegd; beide stellen wildmerkten voor.

- In een vorig nummer werd er in het tydschrift de Vlaemsche School een artikel geplaetst over de Schouw door den heer Ducaju gebeiteld; zie hier wat wy over het zelfde kunstwerk in het Antwerpsch Handelsblad lezen: ‘Maendag is het beeldhouwerk, dat M. Jos. Ducaju, gedurende de afgeloopene week heeft ten toon gesteld, ingepakt en verzonden. Zy, die in den loop der tentoonstelling dit kunstwerk niet gezien hebben, zullen het zich later beklagen, aengezien men niet minder dan naer St-Petersburg zou moeten reizen, om hetzelve nog te mogen bewonderen.

‘Als men dit werk ziet, en men is zoo maer iets of wat kunstenaer en bouwmeester, dan kan men globael een gedacht maken van 't geen de ornementatie van geheel zulke zael, werk zal opleveren en roebels kosten zal - en niettemin de eigenaer van dit paleis, die gewis den czaer aller Russen jaloersch wil doen worden, is wel besloten geheel zyne overgroote salon aldus te laten uitvoeren.

Het doet ons dan ook een uitstekend genoegen, te kunnen melden dat russische grootheid, gansch het werk aen onzen talentvollen stadgenoot heeft besteld, en wy zyn er zeker van, deze zal de Antwerpsche beeldhouwery eer aen doen. Wy hebben een deel der plans, door den bouwmeester Schmidt van St-Petersburg goedgekeurd, gezien en mogen zeggen dat wy zelden iets kunstryker voor oogen hadden.

De deuren, vensters en wanden zyn overdekt met beeldhouwwerk: zinnebeeldige figuren, cariatieden, attributen, jagten, festynen - kortom, al wat de weelde kan doen ontstaen by eenen man die kunstgevoel heeft, en daerenboven de goudmynen van Peru tot zyne beschikking schynt te hebben.

Het is wel wonderlyk, dat die kunstlievende Rus, welke met zynen bouwmeester over een jaer of wat, gansch Europa doorliep om inlichtingen op te sporen voor het versieren van zyn paleis, Frankryk, Italië en Duitschland doorreisd heeft, en zich eindelyk te Antwerpen ophield, om daer een wel is waer verdienstelyk, maer nog weinig of niet buiten de grenzen bekend beeldhouwer uit te kiezen, en dezen voor duizenden en duizenden met werkte belasten. De keus is gelukkig geweest - dat zal iedereen moeten bekennen.

Het was het zien van Bodwognat's beeld en een paer andere werken van M. Ducaju, welke hem dat besluit deden nemen.

Hoe het zy, wy wenschen nogmaels den beeldhouwer geluk met die bestellingen; het doet ons genoegen dat in den vreemde, Antwerpen nog steeds gewaerdeerd wordt als de wezenlyke stad der Schoone Kunsten, hoeveel valsche en fransche schittering anderen ook ten toon spreiden, om alles tot zich te trekken, Antwerpsch wil zeggen: - opregt en zuiver kunst!’

S.

- M. Hymans, een jong landschapschilder te Antwerpen woonachtig, heeft twee zeer fraeije tafereelen voltooid bestemd voor de toekomende tentoonstelling van Brussel.

- M. Michiels, legt de laetste hand aen eene keurige gravuer naer de schildery: de Blinde van M. Dyckmans; ofschoon dit werk voor de toekomende tentoonstelling niet zal gansch voltooid zyn, zal de kunstenaer de teekening zyner plaet tentoonstellen.

[p. 120]

- De gebroeders Moreels arbeiden aen eenige goede kerkbeelden die hunne vroegere werken ten vollen zullen weerdig zyn.

- Het bestuer der afdeeling van schoone kunsten heeft M. Ch. Billoin gelast met de uitvoering van een standbeeld van Maria-Theresia, hetwelk zal geplaetst worden in een der zalen van de koninklyke Akademie van België.

- De gemeenteraed van Mechelen heeft in eene zyner laetste zittingen besloten een levensgroot standbeeld op te richten aen Dodoneus, in die stad geboren ten jare 1518, en die geneesheer van de keizers Maximiliaen II en Rodolph II werd. Hy heeft, gelyk men weet, verschillende hoogstbelangryke werken uitgegeven over de genees- en de kruidkunde.

M.J. Tuerlinckx, beeldhouwer te Mechelen, is met de uitvoering gelast.

- Het gemeentebestuer der stad St-Nicolaes heeft eene belangryke beslissing genomen, namenlyk van eene zael in te richten waer alle de portretten zullen geplaetst worden van de persoonen die diensten aen de stad hebben bewezen.

- De heeren Dutrieux en B. Frison, zyn gelast door het Gemeentebestuer van Doornik, met de uitvoering der borstbeelden van ridder De Rasse en Dumon; dezelve zullen geplaetst worden in de zittingzael. De heeren De Rasse en Dumon hebben, gelyk men weet, beide als voorzitters in het Senaet gezeteld.

- De heeren graef de 't Serclaes en W. Geefs, beide afgeveerdigden van het Staetsbestuer, en M. de burgmeester Jaminó, M. Perreau en Driessen, secretarissen van de wetenschappelyke en letterkundige maetschappy van Limburg, hebben beide jongen kunstenaren een bezoek afgelegd en hunne voldoening uitgedrukt.

- De Gemeenteraed van Bergen heeft in eene zyner laetste zittingen, met algemeene stemmen, aengenomen een standbeeld opterichten van graef Baudouin VI, gezegd van Constantinopel, een der grootste figuren der middeleeuwen. De onkosten mogen 75,000 franken niet overtreffen.

- M. Bertin, beeldhouwer te Tongeren, heeft het model voltooid van het standbeeld Ambiorix voorstellende, hetgeen een der openbare plaetsen dier stad zal versieren.

- Men is begonnen aen de werken der vergrooting van het Tooneel van Luik.

- M. Spanoghe heeft aen alle de gemeenteraden van het land inschryvingslysten gezonden voor de uitvoering in brons op eene kleine schael der kongreskolom. De prys is 400 franken.

- Er is te Antwerpen eene nieuwe maetschappy gesticht, voor titel voerende: Wetenschappelyke vereeniging te Antwerpen. In eene der laetste zittingen is M. Klemens Ommeganck, lid der redaktie der Vlaemsche School, tot bestuerder der maetschappy benoemd.

- De koninklyke maetschappy van kunsten, letteren en wetenschapen te Gent, heeft in hare laetste zitting M. den baron Julius de St.-Genois gekozen als 2^den voorzitter in vervanging van wylen Prudens van Duyse, en burgraef Ch. de Clerque-Wissocq muziekdichter, in vervanging van wylen baron Heyndrykx. Verders heeft de maetschappy zich bezig gehouden met de pryskampen voor de afdeelingen van beeldende kunsten en letterkunde, voor 1860. Voor 1860-1861 (1 mei) geschiedenis van de beeldhouwkunde, in België, van het begin van 't kristendom tot het einde der XVIII^e eeuw. Voor 1860-1861 (1 october), de vertaling in 't vlaemsch of in t' fransch van het dichtstuk de Niebelungen, voorafgegaen van eene geschiedkundige en letterkundige inleiding. Voor 1860-1862 (1 mei) vraegt men de verzameling en aeneenschakeling, van alle de inlichtingen gekend nopens de Gentenaren die hebben uitgemunt in kunsten, letteren en wetenschappen. De prys van ieder dier pryskampen is een gouden eermetael ter weerde van 500 francs. Zyn als corresponderende leden benoemd: MM. F.H. van Dale, archivist van Sluis; H.C. Janssens, evangelische priester te St. Anna-ter-Muyden; P.S. Vallez geneesheer en letterkundige te Brussel; A. Soucaille, secretaris van de maetschappy van oudheidkunde te Beziers (Frankryk), Dr. Giesers, voorzitter van de geschiedkundige maetschappy van Westphaliën.

- Wy vernemen uit goede bron dat de Heer H. Sermon zyne verhandeling over Pieter Couthereele onder de pers heeft laten leggen. Wy zien met belangstelling het verschynen van dit belangryk boek te gemoet.

- Door koninklyk besluit van 16 juny worden de volgende toelagen toegestaen: 300 franken aen de harmoniemaetschappy te Veurne, om haer te ondersteunen in de uitbreiding der muziekschool die zy komt te stichten; 2,500 aen het kerkfabriek van St-Truiden om hetzelve te ondersteunen in de kosten der muerschilderingen aldaer begonnen en nog te voltooijen; 800 fr. aen het gemeentebestuer van Brugge, ten voordeele van de koninklyke Akademie van schilder-, beeldhouw- en bouwkunde dier stad.

- Het Museum van hedendaegsche meesters te Antwerpen heeft, naer men verzekert, wederom twee aenwinsten gedaen: het portret des bouwmeesters Bourla, door de Bruycker, en een karton van Cornelius, eene legende van den Rhyn voortellende.

- De naetste aflevering van het duitsche tydschrift Unsere Zeit zal eene levensschets des dichters Nolet de Brouwere behelzen, opgesteld door den geleerden heer baron von Reinsberg; gelyk men weet, verscheen in de aflevering van Juny van het zelfde tydschrift, de levensschets van Prudens van Duyse, en in het Magasin für Litteratur des Auslandes een artikel over de Liederen van Frans de Cort. Wy danken den begaefden duitscher voor het belang in onze vaderlandsche letterkunde gesteld.

- In de hoofdkerk van St.-Goele te Brussel heeft men dezer dagen, onder het kundig bestuer des heeren Fischer, een groot motet des toondichters Leo de Burbure uitgevoerd. Men spreekt met grooten lof van deze samenstelling, waervan vroeger een deel, in een der buitengewoone concertos van het koninklyk Conservatorium te Brussel werd vertolkt.

- Ter gelegenheid van den 29^sten verjaerdag der inhuldiging onzes konings zullen in de hoofdkerken van Brussel en Antwerpen een Te Deum van Bischop en een van wylen J.-F.-J. Janssens worden uitgevoerd.

- Verschenen: de een-en vyfstigste aflevering der Graf-en Gedenkschriften der Provincie Antwerpen, toegewyd aen de St.-Jakobskerk te Antwerpen; dit stuk bevat het Verslag der werkzaemheden der Kommissie van uitgave tot op 5 Mei 1860, opgesteld door den Sekretaris, M.P. Génard.

- Verschenen by M.C.J.A. Greuze te Schaerbeeck, by Brussel: Ferdinandina en Frederika of Der Vrouwen peerlen, door J. Delcroix. Prys fr. 1,25.

De naem van J. Delcroix is eene nieuwheid in onze letterkunde, en deze nieuwheid, kan niets meer dan aentrek aen het verhael byzetten. Wy hebben met aendacht en veel genoegen het nieuwe werk gelezen, en kunnen hetzelve onzen lezeren van herte aenbevelen; hel bevat 16 kappitelen, allen naer de natuer afgeschilderd; menig een zal er eene zedeles in vinden, en wy hopen dat het weldra niet alleen in alle bibliotheken, maer tevens in alle huishoudens plaets vinde. Het is de geschiedenis van twee oude vrysters en eene groote rosse kat, die over eenige jaren in de schoonste streek van Vlaenderen, in het schoonste stadje dier streek, in de schoonste street van het stadje en in het schoonste huisje dier straet woonden. Wy twyfelen niet of ieder zal benieuwd zyn om de lotgevallen van die oude vrysters en die rosse kat te kennen; welnu men zende aen M. Greuze den uitgever, 1 frank en 30 centimen, en men zal vrachtvry het boekdeel dat ongevêer 150 bladzyden druks bevat, engelsch formaet, t' huis ontvangen.

- Verschenen by J.-P. Van Dieren & C^o.: Les Humanités et l' Examen officiel, réflections, soumises au parlement Belge, door Fr. Kestens rector en studie-overste in het Collegie van O.-L.-Vrouw te Antwerpen, prys fr. 1,00.

- Verschenen by Willem Rogghé, uitgever te Gent: Liefde, vreugd, vaderland, drie snaren myner lier, door Karel Versnaeyen.