|
| |
| |
| |
By de puinen van een burgslot.
I.
't Was by een kalmen najaersavondstond,
Toen ik my by het eenzaem slot bevond,
Waervan alleen nog puinen overbleven.
Het maenlicht zag zoo treurig in de dreven,
Die, eeuwen oud, getrouw de burcht omgeven,
Die dáer, verlaten, in de diepte ligt;
Ook eiken met hun bladenlooze kruinen,
Ziet men daer staen, als wachters by de puinen,
Die weenen om 't verval van 't aedlyk sticht;
Waer uil en raef en vledermuis vernachten.
Geen water speelde door de breede grachten:
Verdorde gras, verstorven lis en riet,
Is alles wat men by de muren ziet.
Reeds eeuwen is de brug ook ingevallen;
Slechts vale klimoprankjes, têer en droog,
Die neder hangen uit verbroken wallen,
Doen zich daer somber op nog aen het oog.
| |
II.
Niets sprak van leven meer, maer van verleden dagen;
Alleen een raef vloog stil de torengaten uit,
Waer vroeger 's leenheersknechts by nacht te waken lagen:
Of er geen vyand kwam, verhit op wraek en buit....
Ik zag de dagen weêr toen by die hooge wallen,
In 't eenzaem avonduer een vrouw te luistren zat:
Of zy door 't somber woud geen horen hoorde schallen,
Van hem, die haer als maegd reeds vroeg aenbeden had.
Hy was reeds overlang des burchslots poort ontweken;
Geharnast en gekruist, om met een ridderstoet
Ten krygstocht op de treên, voor God, naer verre streken,
Door kristenzin bezield, met fier en vroom gemoed.
Hoevele nachten had de Vrouw niet zitten droomen,
Droef biddende, het hoofd naer 't sterrenheer gericht;
In hoop dat heur gemael welhaest zou wederkomen:
Want zonder hem was 't doodsch en aklig in het sticht!....
Zy keerden eindelyk naer gade en vriend en magen,
De ridders uit het Oost; maer hy kwam nimmer wêer,
Die de edelvrouwe wacht. - Geen hoop vertroost heur klagen;
Want hy viel stervende op het bloedig slagveld nêer.
Sinds bleef de treurge burcht voor levensheil gesloten,
De jonge weduw droeg het donker floers der rouw;
Zy had zoo weinig vreugd in hare jeugd genoten;
En thans was slechts heur hoop, dat zy vroeg sterven zou!
Geen grootheid mocht heur leed voortaen vertroosting geven;
Geen aedlyk wapenschild; geen goud verzoet de smert:
Wanneer men liefdeloos en zoo alleen moet leven,
En daerom lei zy vroeg het hoofd, - gebroken hert!
| |
III.
Toen kwam myn geest in latre dagen,
Als haet en wraek, geweld en macht,
Die recht, noch plicht, noch eer ontzagen
Hun plannen vormden in den nacht!
Toen men in de onderaerdsche zalen,
Waer hêen die breede trappen dalen,
By 't somber licht der manestralen,
Te spelen en te teeren zat;
Of wel de byl en 't slagzweerd wette,
Verroest door 't bloed eens mêe bespat.
Toen men in 't rond dit woud bezette,
En 't slot tot overgeven dwong;
Omdat den leenheer met zyn' knechten
Door macht en onrechtveerdig vechten,
In zwakker burchten binnendrong.
Toen men naer roem en schatten haekte,
En vaek een schoone jongvrouw schaekte,
Omdat heur vader weigring bood
Heur hand een jongen held te schenken,
Die niet gedwee boog op zyn wenken,
Van adel, min als 't maegdlyn, groot.
Ik droomde aen alle de yslykheden,
Die ze in dees wyde gangen deden,
Waer menig ridder werd vermist,
Van wien men later niets meer wist.
God weet wat in dees kerkergangen,
Zoo diep en donker, is geschied!
Waer nog verbroken ringen hangen,
Die 't hert met huivering bevangen,
Als men door 't smalle venster ziet!
Wie weet hoe vele onnoozle zielen
Daer in die zware boeijen vielen.
Men daer een dolk in 't herte stiet!
Hoe menig jonge en vrome vrouwe
Heur dagen in gebrek en rouwe,
Wanhopig hier heeft doorgebracht
Aen 't killig luchtgemis versmacht?
| |
| |
| |
IV.
Zoo stroomden beurtlings voor myn geest,
Die treurtooneelen uit het zwart voorleden;
Hoe aklig 't in dees burcht eens is geweest,
Eer tyd en storm, die daken vallen deden.
Ik zag het slot zoo als het vroeger stond:
Met torenspits en sterk verschanste wallen,
Toen men den jachthoorn hier deed schallen
En menig ridder zich in 't woud bevond;
Om op een ros den reebok na te snellen,
En zwyn en hert in 't vluchten nêer te vellen!
Toen klonk de vreugdegalm door 's burchslotszael!
Het was het uer van zegeprael en vrede;
Het bloedig zweerd hing rustig in de scheede,
En blonk by 't licht, wen 't prachtig avondmael
De ridders had genood met hunne schoenen,
Die daer als koninginnen wilden tronen.
Dan zag ik by den lieven zonneglans
Het bonte vlag op poort en torentrans;
Festoen en loof aen hek, portael en ramen,
En op het voorplein in hun ridderpracht,
Veel edellië die uit den omtrek kwamen,
En deel aen 't fier en woest toernooispel namen
Dat onder hen vaek veete en hoogmoed bracht.
Afgunstig zagen zy het eereteeken
Door 's burggraefs dochter, jeugdig maegdelyn,
Op 't gouden kleed des schoonen ridders steken,
Die zegepralende in het spel mocht zyn.
| |
V.
My dunkt ik zie daer in die donkre slotgewelven,
De gryze woekeraer, waervan men heeft verhaeld,
Dat soms zyn bleeke schim nog langs den puinhoop dwaelt,
In donkren winternacht, wanneer geen sterre straelt.
Hy zwoegde dag en nacht om schat by schat te delven
In kelders aklig diep; hy had genot noch duer!
De wroeging moorde hem het hert; geen enkel uer
Genoegen mocht hy by zyn zware kisten smaken;
Zyn schedel hing gekromd; zyn rimplig bleek gezicht
Getuigde dat geen hoop, zyn wanhoop ooit verlicht.
Geen vriendschap mocht zyn hert een poos verheugd doen blaken,
Waer slechts zyn geest op stond; was van naer meer te haken
Geen lente zonneschyn riep hem in veld noch laen;
Hy dorst maer dryvoet ver van de yzren kisten gaen;
Hy droeg den sleutelbos gedurig aen de zyde;
Mistrouwde meid en knecht, was listig en benydde
Hun huergeld. - Nooit glom er in zyn donker oog een traen;
Zyn herte was versteend voor lyden, ramp en klachten.
In zyne kelders sleet hy slapelooze nachten.
Den boeren uit de streek, die huerden van dien heer,
Vroeg hy, by ieder jaer, voor pachtgeld, meer en meer.
Doch eindlyk viel hy nêer struiptrekkende op zyn sponde!
Zyn haren rezen op by 't nadren van den dood;
Het brandend zweet brak uit! en toen die slaef der zonde
't Wanhopig vonklende oog, op zyne dienaers schoot,
Ontvluchtten ze yzend 't bed, waer hy woest de oogen sloot!
| |
VI.
Dan zag ik ook de jongste dagen.
Wanneer de burcht gesloten bleef,
En 't rambeeld op de muren schreef:
- Uw leste telg is weggedrongen;
Het overschot van uw geslacht,
Is in der vadren graf gebracht!
't Werd eenzaem droef in zael en gangen;
Het kostelyke gouden êer,
Dat eeuwen daer zoo grootsch mocht hangen,
Viel van de zilte wanden neêr.
Geen leven, vreugd, gewoel noch zangen
Wêergalmden sedert dan niet meer.
En bangzaem heeft de zware hand
Des tyds die daken aengerand.
Steeds treuriger werd de eenzaemheid,
En somberer by 't avonddalen,
En akeliger by het maenlichtstralen
Met zyne doodsche majesteit,
De najaersbuijen; 't windenstormen
Versloegen alles naekt en kort,
Verniellend de oude burcht, - als wormen
Een bloem....... Zy is in puin gestort!
G.... 1857.
|
|
Auteursrechtvrij