Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1946

[p. 127]

Algemeene Vergadering van 16 October 1946

Waren aanwezig de HHn. Prof. Dr. Fr. de Backer, Onderbestuurder, die het voorzitterschap waarnam, en Dr. L. Goemans, Bestendig Secretaris;

De HHn. F. Toussaint van Boelaere, Prof. Dr. A. Carnoy, Prof. Dr. J. van Mierlo, Prof. Dr. J. van de Weyer, Emm. de Bom, L. Baekelmans, Prof. Dr. L. Grootaers, Dr. W. van Eeghem, Dr. J. Lindemans, G. Walschap, leden, en Prof. Dr. A.J.J. van de Velde, binnenlands eerelid.

Hadden zich laten verontschuldigen de Hr. L. van Puyvelde, Bestuurder, de HHn. Prof. Dr. J. Muls, Dr. J. Cuvelier, Eerw. Prof. J. Eeckhout, Prof. Dr. Fr. Baur en Prof. Dr. E. Blancquaert.

Afsterven van den Hr. A. van Schendel, Buitenlandsch Eerelid der Academie.

Bij den aanvang der zitting wordt het woord verleend aan den Hr. F. Toussaint van Boelaere die ons diep betreurd Erelid een in memoriam wijdt, waarbij het leven en de werken van den befaamden romanschrijver in het licht worden gesteld.

De Voorzitter dankt spr. en wenscht hem geluk met zijn piëteitolle hulde aan de nagedachtenis van den grooten Nederlander.

De notulen van de voorgaande vergadering werden goedgekeurd.

Mededeelingen van den Bestendigen Secretaris

De secretaris gaf de gewenste inlichtingen over het Merghelynck-legaat te Wulveringem en trad in bijzonderheden over het beheer er van sedert het overlijden van mevrouw de Douairière Merghelynck in Mei 1941. Het vruchtgebruik van het Kasteel van Beauvoorde en de daarbij hoorende vaste goederen ging toen aan de Academie over.

De Bestuurscommissie der Academie hield zich onverwijld

[p. 128]

met het Merghelynck-legaat bezig en stelde aan de Academie voor het beheer er van aan den Heer Leo Flyps toe te vertrouwen. Deze was nl. de neef van de Douairière, woonde sedert jaren met haar in het kasteel en leverde de beste waarborgen op voor het veilig behoud van het goed. (Zie Verslagen en Mededeelingen, 1941, December-aflevering, blz. 740 en 744).

Wulveringem was toen door de Duitschers bezet, Duitsche officieren waren in het kasteel met hun ordonnansen ingekwartierd en een officierentafel was er ingericht. Door de Bestuurscommissie en het Beheer van Schone Kunsten werden stappen gedaan om het Kasteel van dergelijke bezetting te bevrijden, maar te vergeefs. Er dient hieraan toegevoegd, dat de Hr. Flyps reeds vroeger had gezorgd voor het bergen in het dorp van zekere kostbare voorwerpen als meubelen, schilderijen, tapijten en koperwerk. In 1943 begon tegen de Hr. Flyps een actie bij de bezettende macht om hem uit Wulveringem te verwijderen. Het Bestuur van Schone Kunsten en de Secretaris wendden vergeefse pogingen aan om deze actie te keer te gaan. Eind 1943 ontving de Hr. Flyps bevel om niet alleen het kasteel, maar de streek te verlaten. Hij vestigde zich achtereenvolgens te Brussel en te Ieper, maar werd ziek en overleed in Juli van het volgend jaar in een kliniek te Antwerpen.

De Bestuurscommissie nam onmiddellijk de nodige voorzorgen om in het beheer van het legaat te voorzien, en hechtte in Juli 1944, haar goedkeuring aan de aanstelling tot wd. beheerder van den Hr. Louis Lams, ontvanger der Registratie en Domeinen te Veurne.

Na het vrijlaten van het kasteel en het dorp door de geallieerden, die er de Duitschers van September 1944 tot Februari 1945 hadden vervangen, ontzag de Hr. Lams geen moeite om volgens de onderrichtingen van de Bestuurs-Commissie de verspreide meubels na herstelling terug in het kasteel op hun plaats te laten onderbrengen. Een nieuwe inventaris dient nu te worden opgesteld. Dank zij de hulp van onzen beheerder, zal deze inventaris, waartoe hij reeds de noodige nota's heeft verzameld, niet meer den tijd en de moeite kosten aan den inventaris in 1926 besteed door de H. Scharpé, toenmalig bestuurder van de Academie, met de hulp van een ambtenaar van het middenbestuur en een expert ondernomen.

Gelet op de zorg en de toewijding van den wd. beheerder

[p. 129]

den Hr. Lams, die geen moeite heeft ontzien om zijn taak als beheerder van het Merghelynck-legaat te kwijten, stelt het Bestuur voor hem bepaald in zijn ambt te benoemen. De vergadering beaamde dit voorstel.

Stijn Streuvels 75-jarig.

De secretaris heeft, uit naam der Academie, aan haar hooggeacht lid een telegram van gelukwenschen laten verzenden, waarop de jubilaris met een gullen dank voor al de leden heeft geantwoord.

Mededeelingen namens de commissies

I. - Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde.

Dr. W. van Eeghem, lid-secretaris, legt verslag ter tafel over de zitting door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de HHn. Goemans, Van Mierlo (voorzitter), Carnoy, Van de Wijer, Van Eeghem (secretaris), Lindemans.

Hospiteerende leden: de HHn. de Bom en Baekelmans.

Op de agenda komt een lezing voor door Dr. J. Lindemans, lid der Academie: Een onbekend politiek liedje uit de 16^e eeuw.

Spreker leest een liedje voor, omstreeks nieuwjaar 1542 opgeteekend door den pastoor van Mazenzele, Pieter van der Hasselt, in diens buitengewoon merkwaardig, doch in de laatste jaren zoekgeraakt dagboek over de jaren 1538-56. Grondig bespreekt hij daarna de zes strophen van dit flink gerhythmeerd voortbrengsel, waarvan de laatste vooral zijn aandacht heeft gaande gehouden, daar ze bijzonderheden bevat over den dichter. Deze heet nl. 't Kint van Berchem, is geboortig van Gent en ‘ruyter van der banck’, d.w.z. een bereden gerechtsdienaar aldaar. Deze zonderlinge naam nu is geen schuilnaam, aangezien hij reeds in het midden van de 15de eeuw voorkomt. Waarschijnlijk hebben wij hier te doen, aldus spreker, met leden van den jongsten tak van het bekende Antwerpsche geslacht van Berchem.

II. - Bestendige Commissie voor Nieuwe Letteren.

Prof. Dr. Fr. de Backer, lid-secretaris, legt verslag ter tafel over de zitting door de Commissie gehouden.

[p. 130]

Waren aanwezig: de HHn. Toussaint van Boelaere, De Bom, Baekelmans (voorzitter), Walschap, De Backer (secretaris).

Hospiteerende leden: Dr. Goemans, Prof. Carnoy, Prof. van Mierlo, Prof. van de Wijer, Dr. van Eeghem en Dr. Lindemans.

Op de agenda komt voor: De Methode in de Kunstgeschiedenis. Lezing door Prof. Dr. L. van Puyvelde.

Deze lezing werd niet gehouden, daar de spr. verhinderd was. In de plaats wordt, op aanvraag van den Bestendigen Secretaris ter voorlichting van de Bestuurscommissie, een voorstel besproken van de stichting van een Arthur Merghelynck-prijs. Volgens het testament van den schenker zou deze prijs om de drie jaar worden toegekend aan een ‘goed letterkundig Vlaamsch werk’ waarvoor een beperkte som jaarlijks door het Merghelynck-fonds zou beschikbaar gesteld worden.

Aan de bespreking namen deel de HHn. Baekelmans, Toussaint van Boelaere, Goemans en Walschap.

De Commissie zou het wenschelijk achten de Arthur Merghelynck-prijs zoo mogelijk van 1948 af toe te kennen aan een werk in proza (hierbij inbegrepen beschouwend proza over proza) en aan een dichtwerk) hierbij inbegrepen beschouwend proza over poëzie).

(Zie het Reglement van deze prijs in het Jaarboek 1946-1947-1948, blz. 18.)