Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

Zondagszegen en Zondagsvloek. Vier Leeredenen van F. Ahlfeld, Predikant aan de Nicolaï-Kerk te Leipzig. Naar de

[p. 254]

derde Duitsche uitgave. Te Utrecht, bij Kemink en Zoon. 1853. In kl. 8vo. 73 bl. f :-40.

Ref. behoort geenszins tot hen die het uitgeven van Leerredenen in het algemeen afkeuren, en meenen dat door de gemakkelijkheid van de Preken te kunnen lezen de lust om ze te gaan hooren zou verminderen. Immers, de ondervinding heeft geleerd dat juist zij die veel en gaarne de openbare Godsdienst-oefeningen bijwonen, ook de meeste Leerredenen lezen. Daarom zijn sedert de verbazende uitbreiding der homiletische lectuur de kerken niet minder bezocht dan vroeger. - Intusschen begint men den lust tot Preken lezen bij ons godsdienstig publiek op eene zware proef te stellen, door het stapels van gelegenheids-, maandelijksche, en nagelatene Leerredenen, enz. voor te zetten. Moeten wij reeds daarin om verschillende redenen onzen Predikers spaarzaamheid aanraden, wij kunnen niet anders dan een afkeurend oordeel uitspreken over het vertalen van Preken. Dát toch is eene meer dan overbodige zaak in óns Land, waar men, zelfs in elk genre van elke rigting eene menigte Leerredenen ontvangt. En, inderdaad, de rigting waarvan ook de pers van kemink en zoon een orgaan is, levert zoo overvloedig Preken en andere godsdienstige lectuur, dat er aan vreemde hulp niet de minste behoefte bestaat. - Ook de vóór ons liggende Leerredenen leveren er op nieuw een bewijs van, dat vertaalde Preken onmogelijk zoo goed kunnen zijn als oorspronkelijke. Immers, een goed prediker let in zijne wijze van voorstelling, opheldering, toepassing, enz. wel degelijk op de geaardheid en ontwikkeling van het volk waaronder hij leeft en van de Gemeente waarvoor hij spreekt. De meest doeltreffende Leerredenen zijn derhalve die welke met het oog daarop worden opgesteld. Die waarheid is zóó gegrond, dat men bijna zoude kunnen zeggen: Leerredenen die voor alle volken en tijden goed zijn deugen nergens.

Onze ingenomenheid was dan ook niet groot met het boeksken dat, onder den titel: Zondagszegen en Zondagsvloek, de vertaling van vier Leerredenen van den Leipziger Predikant ahlfeld behelst, van wien vóór korten tijd nog vijf Leerredenen, onder den titel: de Christen in zijn huis, bij dezelfde Uitgevers zijn verschenen. - Door geen Voorberigt wordt de noodza-

[p. 255]

kelijkheid dier overbrenging op onzen bodem aangetoond. Het schijnt dat Vertaler en Uitgevers geen woord van opheldering noodig geacht, en de vertaling van Leerredenen als eene allezins gewone zaak beschouwd hebben. - Wat het boekjezelf aangaat: het is zeer eenvoudig en gemoedelijk. Op eene stichtelijke viering van den Zondag wordt aangedrongen, en op den zegen of den vloek gewezen die uit de verschillende wijze van Zondagsviering voortvloeit. - Van onze verdere aanmerkingen willen wij slechts die noemen welke klaar doen zien hoeveel beter de Uitgevers gedaan zouden hebben met een oorspronkelijk Hollandsch werkje over de Zondagsviering te leveren. Dat drie van de vier Leerredenen teksten hebben uit het Oude Testament en slechts ééne uit het N.T. is niet eigenaardig. Een woord van christus of zijne Apostelen over dat onderwerp treft dieper dan een woord van mozes of de Profeten. - Het is den Nederlandschen lezer ook hinderlijk dat hij lezende van ons vaderland, onze schutterij, onze landraden, onze schouten, onze fabrieken, onze fabrieksheeren, onze boeren, onze landbezitters, enz. altijd aan Duitschland heeft te denken; dikwerf komen er ook qualiteiten en zaken voor die in Nederland vreemd zijn. Te gekunsteld voor het godsdienstig gestemd hart van ons Nederlanders zijn voorts uitdrukkingen als de volgende: ‘Ook de Heidenen hebben den zevenden dag voor heilig gehouden, zoo lang het laatste vonkje der Goddelijke huwelijksgift, die God in den beginne aan ons geslacht gegeven heeft, in hen nog niet geheel uitgebluscht was.’ - ‘Het moet de dag zijn, waarop de Christen vooral aan de hemelpoort zijnen geestelijken teerpenning afbidt, dien hij de gansche volgende week voor zijne wandeling door de woestijn noodig heeft.’ - ‘Gij, Vader! reinig het vat onzer zielen van den zuren drank der zorgen en moeiten des daags, en giet daarin het liefelijke water van Uwe genade, den vreugdewijn der kinderen Gods’, enz. Daarmede stappen wij van het boeksken af.

†-.