Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Beknopt overzicht van de Geschiedenis des Vaderlands, voor min gevorderde leerlingen; door W.A. Elberts. Te Deventer, bij A.J. van den Sigtenhorst. 1850. In kl. 8vo. 145 bl. f :-60.

Dit boekje is door den Schrijver bestemd tot inleiding zijner Geschiedenis des Vaderlands voor Gymnasiën en Instituten, waarvan in September 1847 de eerste, en reeds in April 1849 een tweede vermeerderde druk in het licht verscheen. Het volgt dus dat eerste grootere werk op den voet, ook in de verdubbeling van sommige paragrafen, en in de verdeeling der geschiedenis in de tijdperken en onderafdeelingen - waarin de benaming van het derde tijdperk: ‘de strijd tegen Spanje 1482-1648’ Rec. zeer oneigenaartig voorkomt; gelijk ook: ‘het verval der Republiek’ niet wel gezegd kan worden reeds met 1713 begonnen te zijn; ofschoon de Republiek in tegenoverstelling van het veelzins schadelijk, werkdadig aandeel, dat zij vroeger in de Staatkunde en de Oorlogen van Europa had genomen, zich nu misschien dáárin wat al te achterlijk en onverschillig betoonde; alsmede om hare inwendige regering op vasten voet te vestigen.

Hoe zeer de voordracht hier verkort is, toont de vergelijking van het bladgetal van dit boekje met de 245 van het grootere werk; doch de laatste paragraaf ‘1830-1849’ is in deze redactie naar evenredigheid uitvoeriger behandeld. De bekorting in het overige werk scheen Rec. met goed overleg en oordeel geschied; doch hij kan zich bij dit Kort-begrip niet inlaten in discussie

[p. 514]

over bijzondere punten; bij een' nogmaligen herdruk van het grootere werk zou dit meer de moeite waardig wezen. Ook heeft dit beknopt overzicht geen nadere aanbeveling noodig; deszelfs lot is van zelf verbonden aan dat van het grootere; doch het kan ook met vrucht gebruikt worden op scholen, waar men zich tot een beknopt overzicht bepaalt. Daarvoor evenwel kon eenigzins hinderlijk zijn, dat de Schrijver, die in zijn grooter werk zich naar de officiëele spelling gevoegd heeft, in dit kleinere de Bilderdijksche heeft aangenomen; eene omgekeerde handelwijze zou in allen gevalle aan Rec. geschikter zijn voorgekomen.

h.w.t.