Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

Pligt en Roeping der Vrouw. Een Boek voor Vrouwen en Meisjes. Door Mrs. Ellis. Naar de twintigste Engelsche uitgave, door K. Sijbrandi. Te Amsterdam, bij J.D. Sijbrandi. 1844. In gr. 8vo. 279 bl. f 2-80.

‘Een zedekundig boek, hetwelk, gelijk dat, waarvan onder bovenstaanden titel eene Nederduitsche bewerking wordt aangeboden, binnen een tijdsverloop van weinige jaren eenen twintigsten druk beleeft, moet eene eigenaardige voortreffelijkheid bezitten, waardoor het zich onderscheidt.’ Met deze woorden vangt de Nederduitsche bewerker zijne voorrede aan, en, ofschoon deze bewering geenszins zonder uitzondering willende aannemen, aarzelen wij niet, dit werk van Mrs. ellis als een der beste van deze soort aan te kondigen. Om onze lezers eenigermate bekend te maken met den inhoud, laten wij hier de opschriften der Hoofdstukken volgen: I. Het vrouwelijke karakter. II. De invloed der Vrouw. III. Hedendaagsche opvoeding. IV. Kleeding en manieren. V

[p. 652]

en VI. Gezellig onderhoud. VII-X. Huiselijke pligten. XI. Gezellig verkeer. Luimigheid. Gemaaktheid. Behaagzucht. XII. Openlijke meening. Geldelijke omstandigheden. Degelijkheid van karakter. XIII. Verstandsontwikkeling. Gebruik van den tijd. Zedelijke moed. Zonder een eigenlijk gezegd godsdienstig handboek te zijn, heerscht in het werk een godsdienstige geest; terwijl alle onderwerpen door de Schrijfster praktisch en in een' aangenaam onderhoudenden toon worden behandeld. Tot eene proeve kiezen wij uit het Hoofdstuk Kleeding en manieren hier en daar een fragment:

‘Het is eene heerschende, maar zeer verkeerde dwaling, te vooronderstellen, dat iedere vrouw prachtig en kostbaar moet gekleed zijn, om zich aan de algemeene goedkeuring aan te bevelen. Om dat te kunnen doen, hoe vele vrouwen zijn er in den stand, voor welken dit boek wordt geschreven, die letterlijk de rust van hare ziel en het gemak en welzijn in hare huisgezinnen daarvoor opofferen! Want de strijd tusschen ouders en kinderen, om de middelen daartoe door overreding of list te verkrijgen, is slechts eene van die vele bronnen van familietwist en huisselijk verdriet, die de bewijzen opleveren, hoezeer de buitensporigheid der kunstbehoeften het groote kwaad is van den tegenwoordigen tijd.’

‘Zie ginschen wandelenden tuin en golvende pluimen, die door het kerkportaal doorgaan. Zij maken het versiersel uit van eene vrouw, die Christinne heet, de moeder van een gezin. En het is heden de dag, bepaald ter deelneming aan de plegtigheid, tot welke alle Christenen worden genoodigd, om in nederigheid en ootmoed van geest te naderen, ten einde er de liefde van hunnen Verlosser te gedenken, die, schoon hij rijk was, om hunnentwille arm werd tot den dood, om hen te verlossen van de zonde en de slavernij der wereld.’

‘De groote fout van onze dagen is, dat allen dames willen zijn, terwijl het hare eer moest zijn, om vrouwen te wezen.’ - ‘Het behoort onder de nieuwerwetsche veranderingen, dat ook de dochters van winkeliers en anderen op hare Instituten niet langer jonge meisjes, maar jonge dames worden. De dochter uit den linnenwinkel, waar hare moeder dagelijks achter de toonbank staat, komt als eene jonge dame weder te huis; de visch- en fruitverkooper hoort zijn kind Italiaansche muzijk zingen, en de slagersdochter is de grootste van allen. De manieren van de jonge dames stem-

[p. 653]

men natuurlijk volmaakt overeen met die nieuwerwetsche en verfijnde beschaving. De dochter van den slager wordt ziek, als zij raauw vleesch ruikt; de visch- en fruitverkooper ziet, hoe zijne dochter den neus optrekt voor de overmijdelijke geuren, die zijn huis vervullen; en de linnenwinkelier moet het zich getroosten, dat zijne dochter met een' kantoorklerk wegloopt, om niet gedwongen te zijn hare moeder in den winkel te helpen.’

Welligt meent iemand, dat, daar dit werk bestemd is voor vrouwen en meisjes van den beschaafden stand, die doorgaans ook Engelsch lezen, deszelfs overzetting in onze taal minder noodig ware. Maar Mrs. ellis schreef oorspronkelijk voor de vrouwen van Engeland, en de Nederduitsche bewerker heeft zich de noodige veranderingen en uitlatingen veroorloofd, om haar boek voor onze vrouwelijke landgenooten geschikt en belangrijk te maken. Na de lezing van het boek, welks Nederduitsche bewerking voortreffelijk is uitgevallen, vereenigen wij ons ten volle met den wensch des Vertalers, dat de vermaningen en waarschuwingen der Schrijfster ook onder ons dien ingang mogen vinden, welken zij in haar vaderland hebben gevonden, waar men haar geschrift een boek heeft genoemd, dat iedere moeder hare dochter, ieder echtgenoot zijne gade behoorde te geven.