Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

De Rijn, in Afbeeldingen en Tafereelen geschetst. 1ste en 2de Aflevering. f 7-:
Zwitserland en de Alpen van Savoije, in Afbeeldingen en Tafereelen geschetst. Beschreven door N.G. van Kampen. 1ste Aflevering. f 1-60.
Bijbelsche Landschappen, in Afbeeldingen, enz. Met bij-

[p. 393]

gevoegde Tafereelen door Ab^m. des Amorie van der Hoeven. 1ste Aflevering. f 1-60.
Allen te Amsterdam, bij G.J.A. Beijerinck.

De prachtwerken, welke wij hier aankondigen, behooren slechts voor een gedeelte aan ons Vaderland. Nederlandsch vernuft, Nederlandsche kunst en arbeid hebben aan het voornaamste, aan de prenten zelve, geen deel; het zijn voortbrengselen der teekenpen, graveernaald en drukpers van vreemdelingen; zelfs de Nederlandsche titels zijn, zoo wij wèl zien, buitenslands gegraveerd. Wat ons hier aangeboden wordt, bestaat in afdrukken van zeer fraaije, door Engelsche kunstenaars vervaardigde, staalplaten, die reeds aan Engeland en het geheele Vasteland duizende exemplaren hebben geleverd. Al bragt nu het doel van ons Tijdschrift ook mede, om de kunstwaarde van zulke prentwerken te beoordeelen, waartoe wij anders wel lust zouden gevoelen, zoo zouden wij toch aarzelen, in dit onderzoek te treden, omdat het hier alleen de verdienste van vreemden geldt. Intusschen kunnen wij niet nalaten ons leedwezen te betuigen, dat, vooral bij den zeer verachterden, doch thans weder eenigzins vooruitgaanden staat der vaderlandsche graveerkunst, die nog gedurig zoo zeer aanmoediging behoeft, voortbrengselen der graveerstift van buitenlanders langs allerlei wegen, door de bekende Magazijnen, en ook door de bovenstaande werken, onder ons worden ingevoerd en verspreid, waaraan geen vaderlandsche kunstenaar of werkman deel heeft, en waarvan niemand in ons land eenig voordeel trekt, dan de, enkel hun gewin beoogende, uitgevers alleen. Ook deze ondernemingen schijnen ons tot die veelvuldige speculatiën van onze dagen te behooren, waarbij men met niets anders te rade gaat, dan met eigen voordeel. De redenen althans, waarmede dezelve in de prospectussen omkleed zijn, hebben ons ten eenemale onbevredigd gelaten.

De uitgever heeft, ter bevordering van den goeden uitslag zijner ondernemingen, de hulp ingeroepen van twee vaderlandsche Geleerden van naam, van de Hoogleeraren van kampen en van der hoeven, alsmede van een' derden ongenoemden, naar het gerucht wil, niet onbekenden vaderlandschen Schrijver; en hij is zoo gelukkig geweest, dezelve te verkrijgen. Deze drie Schrijvers hebben de hun opgedra-

[p. 394]

gene taak, de beschrijving der afgebeelde landschappen, gelijk te verwachten was, uitnemend volvoerd. In hoe verre deze beschrijvingen met den oorspronkelijken tekst overeenkomen, kunnen wij niet beoordeelen, daar wij niet in de gelegenheid zijn, denzelven te raadplegen. Het komt ons voor, dat Prof. van kampen zich het loffelijk doel voorstelt, om van de geheele prentverzameling over Zwitserland een op zichzelf staand geheel te maken; weshalve hij ook de volgreeks der afzonderlijke beschrijvingen opent met eene fraaije Inleiding over het merkwaardige van dat land in onderscheidene opzigten. Wij hebben die beschrijvingen, zoo als ook die van den Hoogleeraar van der hoeven en van den ongenoemde, doorgaans met genoegen gelezen. Ten aanzien van Zwitserland hebben de hier en daar zich voordoende blijken, dat eigene aanschouwing geen deel mogt hebben aan de beschrijving der grootsche en bevallige natuurtooneelen, ons het gemis daarvan doen betreuren: het beroep op de reizigers toch, die verzekeren, dat alles inderdaad zoo grootsch en schoon is, kan, naar ons gevoel, daartegen geenszins opwegen. Hetzelfde geldt ook omtrent de beschrijvingen van het Heilige Land, door Prof. van der hoeven vervaardigd. Dit gemis wordt hier vervangen, schoon niet vergoed, door eenige uitweidingen over de belangrijke gebeurtenissen, die, naar luid der gewijde geschiedenis, in de afgebeelde oorden zijn voorgevallen, zoo als van de verwoesting van Sodom, van den gang van Jezus over de beke Kedron naar Gethsemané, enz.

Hoe wij over deze ondernemingen, vooral in betrekking tot vaderlandsche kunst, denken, behoeven wij, na het bovenstaande, niet te verklaren.