Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1818

Nuttige en aangename Vertellingen voor de Jeugd, in het licht gegeven door A. Jaïs, naar den veertienden druk, het Hoogduitsch vrij gevolgd. Te Rotterdam, bij J. Hendriksen. (Zonder jaargetal.) In kl. 8vo. IV, 159 Bl. f :-15-:
De Bloemen der Zeden, of aangename en belangrijke Verhalen en Tafereelen, ter navolging en waarschuwing voor jonge

[p. 717]

lieden van beide kunnen. Naar het Engelsch, door N.J. Steevens. Met twee koperen Plaatjes. Te Haarlem, bij J. Goteling Vinnis. 1817. In kl. 8vo. VIII, 229 Bl. f 1-10-:
Nieuwe en niet verdichte Verhalen voor de Jeugd. Naar den derden Hoogduitschen druk vrij gevolgd. Te Zutphen, bij H.C.A. Thieme. 1817. In kl. 8vo. IV, 154 Bl. f :-7-:

Het is waar, er komen wat heel veel kinderboekjes uit. Maar, dachten wij, toen wij dit zoo overwogen, zou dit ook eene weldadige schikking der Voorzienigheid zijn, juist berekend voor onze eeuw? Bij de heerschende ligtzinnigheid, toch, die den jongeling en de jonge dochter zeer spoedig in haren draaikolk medesleept, behouden in rijpere jaren de vermaningen weinig invloeds. Het is derhalve misschien zeer goed, dat, door de menigvuldige kinderboekjes, en die de mode dan toch ook wil, dat van tijd tot tijd, of bij bijzondere gelegenheden, aan de kinderen gegeven worden, deze in hunne kindschheid met vermaningen, voorbeelden van goed en waad enz. zoodanig overstelpt worden, dat zij in hunne kinderkamer zich haast niet kunnen omkeeren, of hun oog valt op zedelijke voorstellen, en de hand naauwelijks kunnen uitsteken, of zij hebben er een open boekje in. - Dat er nu zoo veel kinderboekjes uitkomen, is ook daarom goed, wijl de kinderen toch ook niet gaarne één boekje zoo dikwijls lezen, en er altijd iets voor het verscheuren ook moet wezen. Al verscheurende, lezen de kinderen toch in 't voorbijgaan ook. En wilde men in 't midden brengen, dat toch van, op deze wijze verkregene, indrukselen weinig te wachten is, dan antwoorden wij, op onze beurt, vragend, of er iemand leeft, die te bepalen weet, welke heilzame beginselen, die hij thans bij zich voelt werken, hij juist aan indrukselen, in de vroege jeugd op soortgelijke wijze verkregen, te danken hebbe? - Men schrijve dan maar kinderboekjes, mits doeltreffende.

En dit zijn in hunne soort alle drie de boven aangekondigden. No. 1 bevat de eenvoudigste en kortste verhalen; maar zij zijn goed gevonden, en hebben slechts hier en daar iets, waar wij, om des verkeerden indruks wille, aanmerking op moeten maken; b.v. dat de moeder, bl. 25, het kind dreigt met de tehuiskomst van vader; dat, bl. 51, de rijke broe-

[p. 718]

der den armen karig, en onder menigvuldige verwijtingen, mededeelt; dat, bl. 102. de leer, aangaande de eigene, zichzelve beloonende, waarde der dengd, voor een kind wat te koud is, en dergelijken, die echter weinigen zijn. Dit nog: gastwaard is wel Hoogduitsch, maar, in die zamenstelling, geen Hollandsch.

No. 2 en 3. zijn meer zaamgesteld en onderhoudender, door de meerdere uitgebreidheid en inwikkeling der verhalen. Alleen wijkt, in No. 2, de stijl doorgaans te veel van de kinderlijke eenvoudigheid af, komt er, meer dan voor kinderen verstaanbaar behoort te zijn, van de liefde in voor, en zijn de twee plaatjes stijf en grof. Men wilde zeker het boekje niet te kostbaar maken; goed! dan late men de plaatjes in 't geheel weg.

No. 3. spant van deze drie de kroon. Stijl en onderwerpen zijn volkomen kinderlijk; de verhalen tevens onderhoudend en goed zaamgesteld. Zij lezen vloeijender dan die in No. 2; en is dit vloeijende eene verdienste in een werk voor volwassenen, hoe veel te meer in een voor kinderen! Van het eene, of de twee stukjes, die in de voorrede beloofd worden, dat nog volgen zullen, verwachten wij dezelfde goede eigenschappen.