Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Engelsche Spraakkunst, door Lindley Murray; naar de zes-en-twintigste Engelsche uitgave. Bewerkt volgens de leerwijze van Agron; ten dienste der Scholen, en dergenen, die de Engelsche taal, op eene spoedige wijze, grondig willen leeren. Te Haarlem, bij F. Bohn. 1816. In kl. 8vo. f 1-5-:
Robinson the younger, for the use of young persons, by Mr. J.H. Campe. Translated from the German, revised and corrected; to which is added a Dutch explanation of the words. Zutphen, for H.C.A. Thieme. 1816. 8vo. f 2-:-:

Met eenigen tegenzin namen wij No. 1 in handen. Reeds we-

[p. 166]

der eene nieuwe Engelsche Spraakkunst voor onze landslieden! Zal zij alleenlijk derzelver aantal vermeerderen? of zal zij aan eene wezenlijke behoefte voldoen? Met veel genoegen vinden wij ons verpligt, op de tweede vraag, volmondig: ja! te kunnen antwoorden. Wij waren, sedert eene reeks van jaren, in de gelegenheid, om de groote menigte van Engelsche Spraakkunsten en leerboeken aan de ondervinding bij het onderwijs te toetsen en te leeren kennen. De vervelende langdradigheid en overtollige uitvoerigheid der eenen, en het ongenoegzame en dikwerf overdreven kinderachtige der anderen, deed ons, bij eenen grooten voorraad, echter nog naar eene nieuwe Spraakkunst verlangen, welke eene aangename beknoptheid tevens aan eene voldoende volledigheid en naauwkeurigheid paarde. Wij hebben het voor ons liggend werkje, met de grootste oplettendheid, onderzocht, en alle regelen, zoo wel van woordgronding als woordvoeging, met oordeel en eene beknopte naauwkeurigheid bewerkt gevonden, en bij elken regel zijn korte en zeer gepaste opstellen, ter vertaling in het Engelsch, gevoegd. - De Schrijver schijnt te vooronderstellen, dat de uitspraak der Engelsche taal, door de aanwijzing van zigtbare teekenen, niet anders dan gebrekkig en slecht, en alleen door mondelinge mededeeling goed kan onderwezen worden; want van de uitspraak wordt volstrekt geen gewag gemaakt. Gaarne voegen wij onze overtuiging en ondervinding in dezen bij die van den Schrijver; en wij wenschen, dat deze Engelsche Spraakkunst voortaan die vervelende of onvolledige leerboeken zal vervangen, waardoor zoo velen, of aan het sleeptouw gehouden, of van het leeren dezer belangrijke taal afgeschrikt werden. Wij prijzen deze Spraakkunst ook nog om eene andere reden aan; namelijk, dat de uitgever voor eene duidelijke letter en eene naauwkeurige correctie gezorgd heeft, zoo dat ons in het geheele werkje niet ééne aanstootelijke drukfout is voorgekomen: iets, hetwelk, helaas! bij soortgelijke werken anders maar al te veel plaats heeft.

Het doet ons leed, dat wij dit laatste niet even volmondig van No. 2. kunnen verzekeren; hoezeer wij anders de onderneming van den uitgever goedkeuren, dat hij ons den geliefden Robinson, dien wij, in welke taal dan ook, telkens met een nieuw genoegen lezen, ook in de Engelsche tale gas. De inboud van het werk is zoo algemeen bekend - in 1815 werd

[p. 167]

hetzelve, in een Nederduitsch gewaad, met platen, uitgegeven bij j. ten brink en j. de vries - dat wij het voor overtollig rekenen, thans iets daarvan te zeggen. Wij hebben dus alleen met de vertaling te doen. Dezelve is, in het algemeen, zeer goed, en dikwerf zeer eigenaardig. De stijl is doorgaans zuiver en bevallig. Slechts nu en dan schemert het oorspronkelijk Hoogduitsch zoo sterk door, dat wij het Engelsch gewaad uit het oog verloren. Een kundig onderwijzer, echter, zal deze leemten gemakkelijk herkennen en verbeteren, zoo wel als de menigte van drukfouten, welke dezen, anders duidelijken, druk ontsieren; weshalve wij niet twijfelen, of dit werkje zal een aangenaam geschenk zijn voor die jonge lieden, welke, Engelsch leerende, robinson in die taal gaarne hooren spreken.