Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1799

De Geleerde Vrouw, Blyspel. Gevolgd naar het Hoogduitsch. Te Amsteldam, by P.J. Uylenbroek. In 8vo. 144 bl.

Dezelfde aanmerking, welke wy reeds al te veel gelegenheid vonden tegen zo menig Zedekundig Vertoog, of Leerreden, te maken, hebben wy ook tegen dit Blyspel. Stelt men aan zyne Horers of Lezers deze of gene kwade hebbelykheden, welke men meent dat wel by sommigen hunner zullen voorhanden zyn, in die verregaande uitersten voor, waarin dezelve geheel niet, of ten minsten slechts zeer zelden, onder de menschen gevonden worden, dan heeft men algemeen de natuurlykste verontschuldigingen te wachten. Niemand zal in de ontworpen schets zyn beeld vinden, en het gansche voorstel zal welligt de verlangde uitwerking geheel missen. De Vervaardiger van dit Blyspel schynt ons zulks niet genoeg voor ogen gehad te hebben. Zyne Geleerde Vrouw, die anders toch ondersteld wordt natuurlyk verstand te bezitten, is langen tyd een volmaakte zottin. Het is wel waar, dat de waan van Geleerdheid reeds meermaal onder verschillende gedaanten de grootste dwaasheden heeft voortgebragt, en dat de roemzucht, ook wanneer zy op dit punt gevestigd is, ons onszelven zeer verr'

[p. 144]

kan doen vergeten. Maar mogen al eens, in dezen beschaafden tydkring, sommige Vrouwen, door ene te verr' getrokken leeslust en de zucht om daardoor te schitteren, hunne huislyke belangen niet naar behoren achten, weinige toch zullen tot den schyn dier uitsporigheden komen, waartoe de Baronnes van Rheinthal vervalt, - weinige ook, wier omstandigheden dit maar in enig deel gehengen zouden. Had de Autheur zulks wat meer in het oog gehouden, zyn Stuk zou onzes oordeels, ook op kleinere verkeerdheden, schoon van denzelfden aard, doelmatiger hebben kunnen werken. Voor het overige is dit Blyspel in zyn geheel vol geest en leven. De scherts van den beroemden moliere is ook daarby ten grondslag gelegd; terwyl hier anders, en dus voor ons meer gepast, de satyre naar den smaak onzer tegenwoordige letterkunde is ingericht. Een aantal vernuftige trekken, welke in dit Stuk slag op slag voorkomen, zyn vast in staat zelfs de stevigste lagchspieren in beweging te brengen.