Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1778

Zedelyke Tooneelspellen, geschikt voor de opvoeding der Jeugd. Versierd met fraaye Vignetten. Tweede Deel. Te Amsterdam by H. Gartman 1777. Behalven het Voorbericht 336 bladz. in octavo.

Wanneer we de menigte van Tooneelspelen, en de onderscheiden soorten van derzelver Verzamelingen, welken ons ter hand komen, gadeslaan, en verneemen, dat ze door de Natie gewoonlyk gunstig ontvangen worden, mogen we 'er eenigermaate uit afleiden, dat deeze manier van onderwyzen zeer wel in den smaak der Natie valt. Zo lang dit stand houdt kan men 'er zig zekerlyk met vrugt van bedienen, gemerkt die manier van onderwyzen uit eigen aart strekt, om de Zeden te verbeteren; en zelfs dezulken, die maar leezen om zig te diverteeren ongevoelig aanleiding kan geeven, tot het overneemen van goede leeringen en beginzels, die een heilzaamen invloed op hun gedrag kunnen hebben. 't Is uit dien hoofde ver van daar, dat wy deeze manier van onderwyzen zouden wraaken; in tegendeel ze verdient in haare soort haare aanpryzing. Dan met dit alles komt ons, by het doorbladeren van zo veele schriften van die natuur, in gedagten, of niet veele Leezers hunnen geheelen tyd, tot leezen geschikt, daar

[p. 188]

aan besteeden, en dus het leezen van andere schriften, die beter geschikt zyn, om het oordeel te oefenen, gevestigde beginzels aan de hand te geeven, gegronde kundigheden in te boezemen, en geleidelyk te leeren denken, verwaarloozen. Dit zou gewis een misbruik zyn. 't Is met die schriften gesteld, als met den Schouwburg zelven, de Schouwburg is eene plaats van uitspanning, doch men moet 'er niet woonen; die schriften hebben hunne nuttigheid in een uur van uitspanning, maar ze komen niet in als schriften van eene gezette oefening; ze behooren des, vooral van dezulke die voor meerder inspanning vatbaar zyn, niet geleezen te worden, dan in een uur van uitspanning. - Wy hebben, daar ons in deezen de eene en andere Verzameling van die natuur juist te gelyk ter beoordeelinge viel, ons niet wel kunnen onthouden van deeze aanmerking over 't gebruik en het te vreezen misbruik dier Schriften te berde te brengen. Onze Leezers, vertrouwen we, zullen zich deswegens niet gebelgd houden; en verder met ons wenschen, dat de Natie zig, in een uur van uitspanning, met het doorbladeren van leerzaame Tooneelspee en vermaakende, het bedoelde nut van die manier van onderwyzen, de zedelyke verbetering van 't hart, daar uit zal trekken. - Wat nu wyders nog de uitvoering der hier bovengemelde Zedelyke Tooneelspellen aangaat, die negen in getal zyn, en waar van zeven als Stukken van eigen vinding voorkomen; dezelve is zeer wel ingerigt naar de vatbaarheid der Kinderen; en kan dienen, om hen, op eene aangenaame wyze, opmerkzaam te leeren worden, op hunne pligten, en zodanige beginzels van gedrag, die, vroegtydig ingeboezemd, in den volgenden leeftyd van een bestendigen invloed kunnen zyn. Men kan dus dit tweede Deel. even als wy van 't eerste gezegd hebben^(*), den Kinderen met nut in de hand geeven, om 'er zig, zelfs in een uur van uitspanning, leerzaam door te vermaaken.

(*) Zie Hedend. Vad. Letter-Oef. VI. D. bl. 515.