Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1777

De breede Weg, of de Weg van de Mode. Te Zwolle by S. Clement 1777. In groot octavo 30 bladz.

EEn ernstig Hekelschrift der algemeen heerschende gebreken, die in hunne schandelykheid en strafwaardigheid ten toon gesteld worden. De Autheur behandelt dit onderwerp by manier van persoons verbeelding, en heeft goedgevonden op maat te schryven: hy geeft ons daar mede, schoon 'er geen leevendige Dichtkunde in zyn opstel plaats hebbe, een Vers dat zig laat leezen, voor zo ver 't ter waarschuwinge dient. De breede Weg ontvouwt zyne aanloklykheden; Oogenlust, Lust des Vleeschs en Hoogmoed noopen, ieder op haare beurt, de Wandelaars, om in haare vermaaken op dien breeden weg te deelen; en de Wysheid roept de luisterende en gehoorgeevende Wandelaars vrugtloos toe, om hen te wederhouden of te rug te trekken. De Ondeugd wordt, in haare voorstellingen, duidelyk genoeg in haare schandelykheid aangeweezen, zo dat haare uitlokkende taal de buitenspoorige dwaasheid veeler gebreken overtuigend doe bemerken; en de leerzaame lessen der Wysheid boezemen eenen ieder nutte waarschuwingen in. Men hoore, ten voorbeelde, de volgende algemeene Les der Wysheid, waar uit men tevens des Autheurs schryftrant kan afneemen.

Hoort jeugd en ouderdom!

Mijn lessen zyn voor u. - Ai, boort, gij volkren drom,

Gij gansche schaar, die in de sterkte en kragt van 't leeven,
U aan den lust des vleesch, of hoogen staat, wilt geeven.

Gij leeft tot uw verderf, zo gij baldaadig zyt,

En maakt uw zelfs een prooi van uw wellustigheid!

Dit zij uw grootheid vreemd. - Het voegt geen hooge geesten
Te wentlen in het slijk, gelijk d' onreine beesten,

En wat zal 't zijn voor u? - bij 't einde wordt getoond,

Dit leert uw eige Les: ‘Dat 't werk zijn meester loont.’

[p. 185]

 

De kragten der natuur zijn niet bestand, voor 't leeven

 

Daar men de driften viert, ten toppunt opgeheeven

 

Hoe meer men die geniet, hoe wreeder 't eind zal zijn,

 

ô Wee de dag van smert, van foltrende pijn! -

 

Het aaklig denkbeeld ach! dat u zal overstelpen,

 

De geest dan buiten staat om 't zwakke lijf te helpen,

 

Hij kan het ligchaam toch in 't minst geen hulpe bién,

 

Maar roept zieltoogend: - ach, - ik moet dees hut ontvliên! -

 

Ik kan niet meer! - te laat zult gij de zwakheid sterken,

 

Dan is de tijd voorbij om tot u nut te werken:

 

Als vleesch en been verteerd, - hoe zult gij dan uw ziel

 

Bevrijden van den dood, in deeze wrakke kiel? -

 

Een Zeeman, die de kust zoekt veilig aan te landen,

 

Zijn schip moet dienstig zijn, indien hij niet wil stranden;

 

Het afgesleeten tuig, de lekke kiel of boot,

 

Brengt zulk een Zeeman slechts in 't nijpen van den nood.

 

Hoe zoudt gij dan bestaan u Eeuwig Heil te waagen

 

Tot in het laatst der tijd, in d' afgeleefde dagen;

 

Dit zou geen wijsheid zijn. Gij waart op 't eind der Rhee,

 

De haven in 't gezicht. Wat zeeman kiest toch zee,

 

Of zal een lange reis in frisschen moed beginnen,

 

Met 't halfgesloopte schip? - men roept: het komt niet binnen!

 

Ach schipper, ach! - gij waagt u zelfs! - ai wendt te rug! -

 

Neemt deeze les voor u, en keert, de tijd is vlug.