Onderzoeksbericht
In het kader van het onderzoeksproject ‘Scenarios for the Humanities’ van het Onderzoekinstituut voor Cultuur en Geschiedenis (ogc) aan de Universiteit Utrecht verricht ik een promotieonderzoek naar de culturele en ideologische achtergronden van de monumentenzorg in West-Europese landen.
Tijdens de wederopbouw baseerde men zich in West-Europese landen op modernistisch geïnspireerde functionalistische concepten van stedenbouw, met als resultaat een radicale sloop van historische gebouwen en structuren. In de jaren zestig kwam in Westerse landen als reactie op deze kaalslag een brede maatschappelijke discussie op gang over de inrichting van steden en over de noodzaak van het behoud van historische structuren en gebouwen. De ideeën van vertegenwoordigers van de monumentenzorg, stedenbouwkundigen, architecten en bevolking over de waarde van historische structuren en de stedenbouwkundige praktijk zijn sindsdien veranderd en het cultuur- en monumentenbegrip is verruimd.
De focus van mijn onderzoek is gericht op de vraag naar het concept van de stad en de conceptualisering van het verleden. Welke cultuurtheoretische discussies en maatschappelijke ontwikkelingen hebben de denkbeelden over de monumentenzorg beïnvloed? Welke waarde wordt in de vormgeving van steden aan de monumentenzorg gehecht en welke denkbeelden over heden en verleden weerspiegelt de omgang met historische gebouwen en structuren? Hoe wordt de relatie gezien tussen historische structuren en gebouwen en eigentijdse architectuur? Welke politieke belangen en sociale behoeften laten zich aan de beslissingen over behoud of sloop van historische overblijfselen aflezen?
Om zicht te krijgen op de culturele en ideologische achtergronden van de monumentenzorg zal ik het debat in een breder cultuurhistorisch context plaatsen. Mijn aandacht richt zich op de verbanden tussen de verbeelding van het verleden in de moderne en postmoderne cultuur- en architectuurtheorie, in monumentenzorg en stedenbouw. Aan de hand van een aantal case-studies zal ik nagaan hoe deze denkbeelden zich in de praktijk manifesteren. Naast tijdschriften op het gebied van monumentenzorg en eigentijdse architectuur worden algemeen-culturele tijdschriften aan een analyse onderworpen. Aangezien de case-studies nog niet zijn bepaald kan ik helaas geen uitsluitsel geven over de tijdschriften die het bronnenmateriaal zullen vormen.
< Drs. Susanne Rüsseler >
Muntstraat 4
3512 ev Utrecht
t 030-253 61 86
Promotor: prof. dr. W.F. Denslagen