Ts. Tijdschrift voor tijdschriftstudies. Jaargang 1999 (nrs 5-6)

[p. 49]

Vragen & opmerkingen

Oproep

Er bestaat reeds lang behoefte aan een beredeneerde index op de Vaderlandsche Letteroefeningen. Tot nu toe hebben vele onderzoekers op zoek naar iets van hun gading menige jaargang van dit belangrijke culturele tijdschrift pagina voor pagina moeten doornemen. Sommigen hebben daarbij een gedeeltelijke index voor privégebruik samengesteld. De Werkgroep Achttiende Eeuwwil het materiaal van die onderzoekers bijeen brengen en zoekt daarnaast vrijwilligers die de inhoud van een of meer nog niet geïndexeerde jaargangen willen optekenen. De index zal voorlopig alleen de jaren 1761-1811 gaan bestrijken. Het is de bedoeling dat alle deelnemers aan het project op de titelpagina van een beoogd boek zullen worden vermeld. Volledige series Vaderlandsche Letteroefeningen zijn te vinden in vrijwel alle wetenschappelijke bibliotheken in Nederland. In sommige gevallen is het ook mogelijk om een jaargang uit privébezit tijdelijk in bruikleen te krijgen.

Wie wil meedoen aan het project kan contact opnemen met de secretaris van de Werkgroep Achttiende Eeuw, René Bosch, Oranje Nassaulaan 9, 2051 hh Overveen, 023-5270748, [e-mail].

Literaire tijdschriften in Nederland deel 7

Recent verscheen als deel zeven van de bibliografische reeks Literaire tijdschriften in Nederland een analytische inhoudsopgave en bibliografie van de eerste negen jaargangen van De nieuwe gids. De reeks Literaire tijdschriften in Nederland ontsluit tijdschriften die in literair- en cultuurhistorisch opzicht van betekenis zijn geweest. In het verleden zijn bij uitgeverij De Graaf in Nieuwkoop de delen een t/m zes verschenen over de tijdschriften Critisch bulletin (dln. 1 & 2), De vrije bladen (dl. 3), Werk en Criterium (dl. 4), De stroom en Het getij (dl. 5) en Podium (dl. 6).

Het voorlaatste deel, over Podium, verscheen in 1986, dus voor velen zal het verschijnen van een nieuw deel een verrassing zijn. Na een vertraging van een aantal jaren heeft de begeleidingscommissie van dit project, bestaande uit G.J. van Bork, (UvA), B.P.M. Dongelmans (UL), N. Maas, J.M.J. Sicking (RuG) en P.J. Verkruijsse (UvA), de reeks nu echter nieuw leven weten in te blazen. De voortzetting van het project wordt mede mogelijk gemaakt door stipendia van de commissie voor literair-historische opdrachten van de Maatschappij der Nederlandse letterkunde. Als eerste stap bij de herneming van de reeks ltn nam de projectgroep het besluit dat de reeks niet in de oude vorm moest worden voortgezet, maar moest worden aangepast aan de eisen die tegenwoordig aan dergelijk bibliografisch materiaal worden gesteld. Het zevende deel van Literaire tijdschriften in Nederland wordt dan ook niet langer in boekvorm, maaralleen in electronische vorm aangeboden. Dit betekent dat het zevende deel als diskette wordt

[p. 50]

geleverd en functioneert op elke computer die draait op Dos (3.0 of hoger), Windows (3, 95, 98) en OS/2.

Het spreekt voor zich dat de gebruikswaarde met deze vernieuwing erop vooruit is gegaan. Moeizaam bladeren in lijsten en tabellen met namen van auteurs, titels van artikelen en data van verschijning behoort tot het verleden. De opzet van de reeks is in deel zeven niet veranderd, maar de toegankelijkheid wel. Evenals de eerdere delen bestaat het deel over De nieuwe gids uit een bibliografische beschrijving, een analytische inhoudsopgave en een index. De bibliografische beschrijving geeft de feitelijke gegevens van het tijdschrift (uitgever, redactie, jaargangoverzicht etc.). De analytische inhoudsopgave vermeldt in chronologische volgorde alle bijdragen van de beschreven jaargangen.

De index of trefwoordenlijst is het voornaamste zoekapparaat van elk deel uit de reeks. Het bevat persoons- en zaaknamen, onderwerpsaanduidingen, pseudoniemen en initialen. Zo is het mogelijk om te zoeken op auteur, op onderwerp, op soort bijdrage, etc. Een voorbeeld: Willem Kloos' recensie over de Sonnetten van J. Winkler Prins uit 1885 is als volgt opgenomen:

[kloos, willem]

[Literaire Kroniek]

Over: J. Winkler Prins: Sonnetten.

Amsterdam: Gebr. Binger, 1885.

Volgende artikel: De Nieuwe Gids 1 (1885-1886), dl. 1, afl. 3, 507-508

Terug naar De Nieuwe Gids 1 (1885-1886), dl. 1

TREFWOORDEN: Bingers, gebrs. (uitg.) 506 Boh, Joan 503, 506 Brinkman en Van der Meulen (uitg.) 506 Cosman, H. 504 kloos willem Lovendaal, G.W. 504 Perk, Jacques 504 recensie Winkler Prins, J.* 503, 505, 506

De lijst Trefwoorden bevat de voornaamste onderwerpen, in dit geval voornamelijk de auteurs die Kloos naast Winkler Prins ter sprake bracht, maar ook twee uitgeversfirma's worden genoemd. In deze bespreking komen ze niet voor, maar ook tijdschriften, politieke partijen en dergelijke worden als ze ter sprake komen in deze trefwoordenlijsten opgenomen. Het ‘hoofdonderwerp’ is in deze beschrijving gemarkeerd met een asterisk. Dat de naam van Kloos in kapitalen is gesteld betekent dat hij de auteur is van deze bijdrage. Ook de aard van de bijdrage (‘recensie’) wordt in de lijst opgenomen. Via de overkoepelende Trefwoordenlijst is het mogelijk om deze recensie te vinden via elk van deze trefwoorden.

Het ltn-deel over De nieuwe gids zal gevolgd worden door andere beschrijvingen van belangrijke tijdschriften. Op het programma staan onder meer: De kroniek, het Tweemaandelijksch tijdschrift, de almanak Tesselschade, De XXe eeuw, De beweging en Nederland. Gezien het cultuur-historische belang van deze tijdschriften spreekt bijna voor zich dat het Nieuwe-gids-deel en de geplande delen van ltn niet alleen voor neerlandici interessant zijn.

De nieuwe gids 1885-1894

Verzorgd door A.R. Land.

f 95, - / Systeemeisen: 8 mB vrije schijfruimte, vrij geheugen minstens 600 kB / dos (versie 3.0 of hoger), Windows (3.x., 95 en 98) of OS/2.

Uitgegeven door en verkrijgbaar bij:

Masters Software

W. de Zwijgerlaan 135

2316 cx Leiden

Tel./fax: [phone].

Ramona Land

[p. 51]

Analytische bibliografie van 19e-eeuwse Nederlandstalige Zuidafrikaanse tijdschriften (Universiteit van Stellenbosch)

Bij de Universiteit van Stellenbosch is een begin gemaakt met het opzetten van een electronische, analytische bibliografie van 19e-eeuwse Nederlandstalige Zuidafrikaanse tijdschriften. Tot op heden is de negentiende eeuw in de geschiedschrijving van de neerlandistiek in Zuid-Afrika verwaarloosd. Toch is er in deze periode ononderbroken in het Nederlands gepubliceerd. Weliswaar verschenen er niet veel Nederlandstalige publicaties in boekvorm, maar talloze tijdschriften zorgden voor een levendige Nederlandstalige leescultuur. Reeksen met namen als De Honigby, Elpis en De Christelike Onderzoeker, die veel ruimte in de Zuidafrikaanse bibliotheken beslaan, getuigen daarvan.

De analytische bibliografie wil dit materiaal via een gedetailleerde ontsluiting voor studiedoeleinden beschikbaar maken. Alle artikelen worden apart beschreven en voorzien van een indeling naar categorieën: voorbeelden daarvan zijn titel, onderwerp, auteur, (geïndexeerde) trefwoorden, rubrieksaanduidingen en genre-indeling.

Momenteel worden het Nederduitsch Zuid-Afrikaans Tijdschrift en het Zuid-Afrikaansch Tijdschrift gereedgemaakt voor electronische publicatie. De Honigby en Ons Tijdschrift volgen daarna. Het project wordt gefinancierd door het Kaapse Forum en is een initiatief van dr. Siegfried Huigen, docent bij de afdeling Afrikaans en Nederlands van de universiteit van Stellenbosch. Huigen is tevens coördinator en leider van het project. Meer informatie is te vinden via de website van het project: http://www.sun.ac.za/afrndl/nzat/default.htm#tuisblad.

(pk)