Trotwaer. Jaargang 16

[p. 282]

[Nummer 6]

Sako Booi
Kolder yn 'e kop

‘Zeven uur, radio nieuwsdienst verzorgd door het ANP...’

Jetse Boerema sloech de wekker op 'e kop en lei dêrmei de nijslêzer it swijen op.

Hy gappe, stuts beide earms yn 'e loft en begûn spontaan te hoastjen. It gerochel makke syn frou wekker. Mei in kop fol krolspjelden seach se him grimmitich oan. Se soe sizze: ‘Do mei dyn gerochel elke moarn,’ mar se die it net. Yn stee dêrfan blies se him har nachtlike asem yn 'e noasters. Jetse hie begryp foar it minne sin fan syn frou, dat hy sei neat, mar glimke har allinne mar ta, knypeage, en skeat doe út bêd.

Doe't er klear wie mei syn persoanlike hygiëne en it brochje - kopke tee behimmele hie sette er him yn 'e stoel foar it rút. Hy krige syn pakje tabak en draaide syn earste sigaretsje.

Skoallebern mei dikke tassen achter op de fyts fleagen, al drok pratend, troch de strjitte.

In goede saak dat se tsjinwurdich nei skoalle ta moatte.

Yn myn tiid wie dat der net by. Godtank ha 'k letter noch wat kursussen dien, wêrmei't ik wat heger op komme koe. Mimerjend seach er de bern nei. Se fytsten yn ploechjes. Sels hie er nea bern hân. Se koene se net krije. Dat hie him altiten bot spiten. Syn frou hie 't der lykwols nea sa bot mei te dwaan hân. As hja der sels altiten mar goed útseach, de nijste moadeklean drage koe, har gesicht goed ferve hie, dan wie foar Foekje de dei wer makke. ‘Ferdomme,’ flokte er sêft, en riisde út 'e stoel oerein. Hy rûn nei it hok ta en soe syn fiskark krije. Hy seach even oerside nei syn auto, dy't allinne yn 't wykein brûkt waard. Dan gyngen hy en Foekje in eintsje te riden. Hy seach noch even nei de Fiat, en krige doe syn angel en fiskerskofferke. It breames lei op 'e grûn, en hij krige it op. Sûnder mes kin der net fiske wurde.

Syn âld fytske kreake as in fersliten stretch-bêd; foar Jetse in fertroud lûd, foar Foekje in ferskrikking. Sy ried op in djoere fersnellingsfyts, en fûn dat Jetse ek in nije keapje moast. Mar Jetse wie gelokkich mei syn âld kring, en hy hâlde de poat stiif.

Doe't er by de feart oankaam seach er earst it wetter oer. Hy wie de ienichste fisker. Sa woed er it graach ha. Jetse wie net sa'n prater: wat mi-

[p. 283]

merjend en sa fan en ta wat sjongend siet er it leafst wat by de wetterkant nei de tipkjende driuwkoark te sjen. Faak gyngen syn tinzen dan werom nei de tiid doe't er noch wurke. Hy hie in goede baan hân by Philips, mar troch de feninige besunigingsmaatregels fan it regear hiene se him op strjitte sette moatten. Jetse hie eins noch wol wat langer oerbliuwe kind, tocht er sels, mar syn nije baas, dêr't er nea mei oerwei kind hie, tocht dêr oars oer, en hie him dien jûn.

Gjin wurk betsjutte in útkearing. En dat wie wat dêr't Foekje har o sa foar skamme. Harren status wie sa sakke, dat Foekje kwealik mear oer strjitte rinne doarst.

It sakjen yn status sa't Foekje dat fielde koe Jetse him net goed begripe. Eins paste dizze oanstellerij tige goed by har thús, dat seach Jetse wol, mar dochs. Hy fûn it ek spitich dat er gjin wurk mear hie, it makke him bytiden wrantelich, mar dat se no ta moasten mei wat minder jild, koe him net folle skele. Foekje wol.

De koark skeat ûnder wetter. Jetse luts op en fielde in protte wjerstân. ‘Da's in baas,’ sei er yn himsels.

It fjochtsjen mei de fisk wûn him op. De fisk luts bot, mar wie net opwoeksen tsjin it sterke nylontried. Stadich kaam it bist boppe, en Jetse helle it nei de kant ta. Hy wraamde de fisk yn 't skepnet en tôge him by de wâl op. It wie in grutte foarn. Fluch makke er it moaie dier los, en liet it wer yn 't wetter gliede.

Hy seach op syn horloazje en fûn dat it tiid wie om wer op hûs ta te setten. Hy gearre syn guod bymekoar en dikere noch even it wetter en de lannen oer. Doe krige er syn fyts en trape fuort.

Thús stie Foekje yn 'e keuken. Hy seach har foar it gerdyntsje stean. Frjemd, tocht er.

Hy kaam yn 'e hûs en seach syn frou glimkjen.

‘Foekje.’

‘Goeie! Hast wat fong?’ Har eagen stiene optein, en hy hearde in spanning yn har lûd.

‘Ja, in foarn. Hoedat sa? Oars fregest dat net. Kin wy ite?’

‘Mmm,’ sei Foekje. ‘Ik ha hjoed wat lekkers, dat silst aanst wol sjen.’ Se lake breed.

Nuver, tocht Jetse, sa ha 'k har yn gjin moannen sjoen.

Hy waard der sels ek al wat oars fan.

‘Wat ite wy dan?’ eamele er, as in lyts bern.

‘Sjochst wol,’ rôp Foekje út 'e keuken wei. ‘Wy ha ek in kaart krigen fan Jan en Tryntsje út Frankryk. Hy leit tusken de oare post op tafel,’ rôp se der achteroan.

[p. 284]

Jetse krige it steapeltsje post op en gyng yn 'e stoel sitten.

‘In blauwenien fan de Belesting, akseptgirokaart foar de Ljouwerter krante, in kaart fan Jan en Tryntsje,’ mompele Jetse. Hy beseach de ansicht. Manlju en froulju yn swimbroek en bikini rûnen en leine op it strân fan Nice. Se dogge it mar, tocht er.

Doe krige er in enveloppe dy't er sa gau net thúsbringe koe.

Oan de postsegel te sjen kaam er út Dútslân. Foekje hie him al iepen hân, seach er. Hy taaste der yn en helle der in brief út. It folgjende momint wie it him dúdlik dat se in priis wûn hiene yn de Dútske lotterij. ‘Sie bekommen HFI. 150.000 auf ihrem Konto. Steuerfrei.’

Jetse koe it net leauwe. In moardzjend gefoel bekroep him, de muorren kamen op him ta, de grûn like te skuorren.

‘Foekje! Foekje!’ raasde er. En Foekje stie der al en foel him yn 'e earms. Se gûlde. ‘Wy binne ryk, Jetse, wy binne ryk,’ skokte se. Jetse hâlde har stiif fêst, en seach mei glêzige eagen omheech. Fan alles spile him troch de kop. Grutte auto's, filla's, fakânsjes nei de tropen, elitêre golfklubs en in hutje op de hei. Wat? Hutje op de hei? Ik wurd gek, tocht er, ik kin dit net oan. Hy treau Foekje fan him ôf. Se snottere noch. ‘Ik ha sa myn bêst dien neat blike te litten, ik woe datst it sels lêze soeste!’ jammere se.

‘Nee,’ sei Jetse.

‘Wat nee?’ sei Foekje.

‘Kin net, wol 'k net, niks.’ sei Jetse sêft.

‘Leave skat,’ sei Foekje, ‘ik bin der sels ek noch net oerhinne. Dat komt wol. Stil mar.’

Mar Jetse wie wol stil, en soe sa bliuwe.

Twa moannen letter rôlen twa fleantickets nei Hollywood yn 'e brievebus. Dêrby ek in pear folders oer it meitsjen fan ekskurzjes, en it meitsjen fan in cruise fan sân dagen.

Jûns hiene se wat famylje en de boppelaach fan Philips op besite, en noch wat lju dy't er sûnt syn ûntslach nea wer sjoen hie. No kamen se him en Foekje in goede fakânsje tawinskjen.

Jetse siet stil yn 'e stoel foar it raam en smookte syn sigaretsje. Hy sei hast neat en lake noch minder.

Foekje lykwols siet fol fjoer, en wie drok dwaande mei it ynjitten fan konjak en it útdielen fan sigaren.

De lju kletsten kakkerich trochelkoar. Jetse beseach it hiele spul; it rattele him yn 'e terms.

Harren fleantúch soe om alve oere de loft yn. Jetse sette de wekker op sân oere. ‘Dan ha wy alle tiid.’ Foekje knikte en foel fan alle drokte gau

[p. 285]

yn 'e sliep. Jetse net.

‘Zeven uur, radio nieuwsdienst verzorgd door het ANP. In Washington zijn gisteren enkele belangrijke akkoorden gesloten...’ ‘Mmm,’ stinde Foekje, ‘Jetse leave, doch dat ding even út.’ ‘Senator Winslow liet zich verheugd uit over de gemaakte afspraken, maar...’ ‘Je-tse, toe!’ Foekje draaide har om nei Jetse ta. Hy lei net mear op bêd.

‘Bisto der al ôf?’ rôp se. Se gyng oerein sitten. Doe seach se dat fan de beide koffers, dy't yn 'e sliepkeamer stiene, der ien fuort wie. Jetse's koffer.

Pas doe seach se it briefke op syn holkessen lizzen:

Doch de groetnis oan Cary Grant

en tink om 'e haaien.

Halleluja!

Jetse