Trotwaer. Jaargang 2

[p. 13]

[De lekken en brekken fan de kultus fan it eikoar yn 'e hichte stekken (vervolg)]

Men sjocht it oan dit lêste, net allinne de literarie produksje fan Tamminga wurdt eare, ek syn inerlike eigenskippen en sels syn uterlike wurde yn positive sin nei foaren helle. Ja it sil der wol by hearre, dizze forhearliking op en út. Mar it is in slim gefaerlik symptoom dat syn presedinten al hat. Smit oer syn RONO-tiid:

‘Dat Tamminga ús altiten fordroegen hat net allinne, mar op 'e tiid like healwiis koe, of noch mear sels, dat sille wy nea forjitte, dat bliuwt him ivich ta eare.’ Smit tsjûget fan syn biwûndering foar Tamminga's Tsjerne-redakteurskip: ‘De administrative krektens en de goede toan.’ Wis, dy hat Tamminga likernôch 21 jier hawn. Myn wjerfarringen wiene yndie sûnder mear posityf, mar ik ken ek lju dy't har ôfstegere fielden.

Smit bislút sa:

‘Mar al winskje wy him noch mannich goede jierren, it sille goede jierren wêze foar ús dy't se mei him bilibje meije.’ Asjeblyft.

‘Mei hwat bylden moat ik bistammerje hwat út it wurk fan Tamminga op my takomt,’ seit Smit (side 13). Noch eefkes en hy lûkt de skuon út om op bleate fuotten it toarnbeibeamke binei to kommen dêr't er Tamminga earst as in hillige efter forskûle hat om de bihoefte him rituëel ôf to réagearjen to bifredigjen.

J.J. Kalma skriuwt yn syn foarwurd fan de bibliografy:

‘In bibliografy skriuwe fan it wurk fan immen dy't noch yn it folle libben stiet, hat fansels ek in nuodlike kant. It moat ommers ôfwachte wurde hoe't lettere slachten oardielje sille en der komt faeks noch tige wichtich wurk. Wy wolle lykwols net sizze: sjoch dit bliuwt. It doel wie utering to jaen oan tankberens.’

Kalma hat my de wurden út 'e mûle helle, dat mei út dit artikel bliken dwaen. En as tankberens de iennige basis is op groun hwerfan't dizze útjeften forskynd binne, dan hat dy basis dus ûnwittenskiplik, ûnpraktysk (Kalma jowt de reden derfan sels oan) en ûnkultureel west.

Se hawwe har driuwe litten troch faktoaren dy't birêstten op freonskipsbannen en dy't dêrom yn it emosjonele flak lizze.

[p. 14]

Noch oer in tredde utering fan dy forflokte kultus hjirre yn Fryslân soe ik wakker útwreidzje kinne: De Strikel fan augustus 1970 wijd oan Jelle Hindriks Brouwer. Ik doch dat net hwant dan kin ik wol oan 'e gong bliuwe. Opfallend is lykwols dat Freark Dam (jawis, it rountsje slút perfekt) skriuwt: ‘DY TROU, DY SOLIDARITEIT, oant it lêste ta, binne, leau ik, ek tipearjend foar Brouwer syn forhâldingen mei syn freonen, de freonen binammen fan syn generaesje.’

It is dúdlik, dit is de tael, de terminology fan in oare tiid, dy't in great part fan de jongeren frjemd is en dy't se net forstean kinne. Trou en solidariteit komme hjir yn it plak fan in krityske en sportive rivaliteit, en it bisletten rountsje fan âlds dêr't boppesteande bigripen yn funksjonearren, stiet hjir foar de iepenheit nei bûtenút en it bisef dat Frysk en Hollânsk ûnforbreklik meiinoar forboun binne oer. Dat anakronistyske forskynsel fan earbitoan en kritykleaze biwûndering hat dy generaesje (op inkele útsûnderingen nei) him eigen makke.

Se bitoane it har sibben, har leeftydsgenoaten. It is in kultus as men formeel ôfgiet op hwat men lêst, op hwat men sjocht. Dat dan ek noch in man as Noordmans, haedredakteur fan de Ljouwerter Krante skriuwt: ‘It moaiste tobeksjochnûmer fan de lêste moannen wie it augustus-nûmer fan de Strikel....’ stelt my djip toloar. (L.C., 3 okt. 1970 - sneon en snein). Ut dy hoeke waeit dus de wyn by Noordmans. Wy moatte allegearre leaf wêze foar inoar.