Tirade. Jaargang 15 (nrs. 163-172)

[p. 467]

[Gedichten]

mijn grootvader van moederszijde was kwartaaldrinker
en ofschoon van de andere tak ome daan
elke ochtend voor de pap 2 glazen genever moest hebben
om iets binnen te houden
voel ik me middels de alkohol toch sterk verbonden met faas
want zo noemden we hem

een verbastering van fasie

zoals bij ons de fluitketel henk heette

en het trapleertje jopie en

de aardappelstamper herre

faas was geboortig uit oude schip
een gehucht aan de eems waar nu
de mammoethtankers meren
vanwege de natuurlijke vaargeul

voor hij wees werd hielp hij zijn moede
de zware manden linnengoed drage
van hereboer naar hereboer

bierum spijk 't zand godlinze

kilometerslange oprijlanen

en een zilveren spijkertje aan de kansel

voor dominees horloge

want ze willen wel, stijl fré mijs

op hun donder hebben

maar binnen de tijd

als faas een rustige avond had
wilde hij wel eens vertellen over het weeshuis
zeker te veel gegeten ga maar naar bed -
zijn 100 x 100 ambachten en handels
melk brood optiek gedisteleerd
grinnekend hoe hij dacht de mensen belazerd te hebben

[p. 468]

 

zoals ik vroeger vocht

 

intens tevreden met die ene klap

 

waar ik zelf bont en blauw was

 

 

 

als scheepskok vergaan nabij malmö

 

- de kabels braken als woldraadjes -

 

en sergeant tot 14-18 hem te link werd

 

op het bureau voor vlezen en vetten

 

waar hij opviel door zijn statistieken

 

over de smokkel met belgië

 

 

 

- kijk dat doe je een beetje zo

 

en daar een stippellijntje -

 

moeiteloos

 

statistiek der intuïtie

 

 

 

om daardoor bij de bataafsche pijlsnel op te klimmen

 

tot een functie die boven zijn macht ging

 

 

 

de tantièmes legde hij cash

 

onder de avondeten borden

 

oma werd daar erg nerveus van

 

 

 

vaak ging hij een week op bed liggen

 

 

 

een dikke tong van de slaappillen

 

- kom er af doe zwijn - huilde oma

 

 

 

en kreeg vervroegd pensioen

 

 

 

in zijn binnenzak een engelse brief

 

met daarop de aanhef mr

 

die hij veel liet zien omdat hij meende

 

dat het meester betekende

[p. 469]

 

zo ken ik hem

 

op sloffen zonder prothese en dik

 

achter zijn gereformeerde vest met horlogeketting

 

maar zijn fantasie sijpelde voort

 

 

 

elke avond aan tafel zakelijke gesprekken

 

met de éénogige axel over de ijszaak

 

die ene juffrouw moest eruit

 

ze schepte te veel of gaf zich af

 

met de klanten

 

je zag het voor je

 

 

 

faas had éénhoog vóór een kantoor

 

- the general intermediary office -

 

als donkerbruin hoofd op beige papier

 

hetgeen hij na mei 40 door liet strepen

 

bang voor represailles

 

 

 

met behulp van tal van compagnons

 

van hoon en van der heiden en hense niet te vergeten

 

om zijn mateloze angst onder vet gelach weg te kunnen lullen

 

compromiterende praat natuurlijk

 

waaraan ze steeds weer macht

 

meenden te kunnen ontlenen

 

 

 

faas, ik verzwijg veel want de meesten hebben geen fantasie

 

of ze laten je niet uitspreken

 

 

 

de kalender op de wc heb je veel gezien

 

want je kon slechts schijten middels cascara

 

wat je kaksára noemde

 

- zekerheid geeft rust amstleven geeft zekerheid -

[p. 470]

 

als zijn verzekeringszwendel hem te machtig werd

 

verzon hij een urgentiegeval en verdween

 

om 1, 2 dagen later ladderzat per taxi terug te keren

 

 

 

ik heb hem wel eens gemeen geknepen

 

toen we hem met zijn allen de trap opduwden naar zijn bed

 

 

 

daar heb ik nu spijt van

 

 

 

zondagochtend haalden we opa-oma vaak af

 

met de ford-junior van de oosterkerk

 

 

 

nu het experimenteel theater hot

 

 

 

de enig die bleef was kreps

 

2 maal sweeks brieven tikken in 2 kleuren

 

op voornoemd papier

 

 

 

kreps had een rijwiel

 

met overlangs doorgesneden tuinslang

 

om de middenstang

 

anders zou zijn actetas wellicht

 

de lak beschadigen

 

 

 

mijn broer en ik konden ademloos kijken

 

naar zijn mismaakte handje dansend

 

over de underwood

 

 

 

ook kende hij enkele eenvoudige goocheltrucs

 

en was lid van de burgerwacht

 

 

 

elke brief werd onder de kont van faas geperst en gedroogd

[p. 471]

 

het was een huis van 10 kamers vol met

 

opa en oma en pappie en mammie

 

mijn broer en ik op het kamertje 2 hoog met balkon

 

en uitzicht op de pensioenraad

 

 

 

een wasknijper hield het te smalle gordijn toe

 

waar we dempen speelden dat is

 

een karaf water in bed gieten en dan

 

de onderlegger er overheen

 

- voel je al wat? -

 

tot oma bovenkwam - harregat koppen als zes -

 

 

 

tante zuster op het kabinet daar beneden

 

die ons vaak waarschuwde voor longontsteking

 

om er zelf aan te sterven

 

ik geef toe af te dwalen maar we moeten niet vergeten

 

deuren waren er bij ons alleen om hard dicht te slaan

 

en direct daarna weer te openen

 

voor de laatste vernietigende zin

 

 

 

ook faas was daar goed in

 

zoals toen axel plotseling ontslagen werd

 

- axel we gaan een tijd tegemoet

 

van onbegrensde mogelijkheden -

 

zijn pruim met de linkerwijsvinger

 

tegen de wang op zijn plaats houdend

 

 

 

om daarna het door de verschrikkelijke opperheer toegestane

 

partijtje domino te hervatten

 

alles vanuit zijn cyclaamrood overtrokken stoel

 

op piepende wieltjes waarop ik mijn lid

 

nogeens bezeerde

 

 

 

axel verloor meestal

 

- doe zwijn doe hest het weer vast gezet -

[p. 472]

 

flitsende faas

 

toch moest je daarvoor nog geëvacueerd worden naar nijmegen

 

bij het bombardement aldaar roepen

 

- dien we vergaan -

 

en daarbij op zijn bril gaan zitten

 

om in zijn schoonschrift in één zin

 

te vermelden - ook vele lijken die reeds

 

verkoold waren gisteren was het weer erg

 

de bommen vielen als knikkers uit de hemel -

 

zijn eerste attaque viel pas jaren later

 

in datzelfde belachelijk kleine kamertje

 

en benam hem zijn spraak

 

 

 

vroeger was hij al onduidelijk

 

op de keerpunten van het onze vader

 

 

 

nog 2 jaar sprak hij ons aan in wartaal

A. van Haastrecht

[p. 473]

 

vanmiddag timmerden ari en ik

 

een hek in zijn tuin om te voorkomen

 

dat lotje in de vlist valt

 

 

 

met wel 5 verschillende soorten spijkers

 

in doorsnede ovaalvormig

 

anderen met puntmutsen

 

en overdwars geribbelden met een dunne platte kop

 

 

 

jezus, ari

 

zulk soort spijkers heb ik nog nooit gezien

 

het zijn engelse spijkers

 

gekregen toen ik in manchester

 

een spijkerfabriek bezichtigde

 

 

 

en in een flits begrijp je luns

A. van Haastrecht

[p. 474]

 

als ik met iets begin verwijst het na een tijdje

 

altijd naar een ander vak

 

nu ga ik niet alles opnoemen

 

maar ik ben de laatste 5 jaar

 

zeker 10 keer voor flikker uitgemaakt

 

 

 

dat is nog tot daar aan toe

 

maar ik schrijf gedichten en geraak

 

steeds meer in de proza zeggen ze

 

en die slavernij verdom ik

 

 

 

je ogen zijn net raampjes

 

met bloeiende primula's ervoor

 

je gezicht een avondbos met

 

haartjes die niet onder spelden willen

 

liggen naast je oren

 

samen het doorzichtige paard

 

kadadam kadadam langs het strand

 

 

 

je borsten hangen te laag je kin

 

wordt nog eens een broedplaats voor zwaluwen

A. van Haastrecht

[p. 475]

 

gedichtenschrijvers willen alleen maar

 

hun gelijk hebben

 

zoals anderen in hun automobiel

 

 

 

ook zijn er die radeloos

 

de tuin rond hun bungalow aanharken

 

of blijven beweren

 

dat een goede les uit 3 delen moet bestaan

 

 

 

zo zal ik gaarne toegeven slecht te zijn

 

in het onthouden van namen

 

van een dode worm

 

geen kop van een staart te kunnen onderscheiden

 

 

 

wiskundig blijf ik steken bij de vraag

 

wat a of b nu eigenlijk is

 

want dat kan natuurlijk niet van alles wezen

 

wil de zon eens schijnen

 

dan zoek ik zonder mopperen een schaduwplekje op

 

 

 

want de lust blijft

 

het riet opzij te schuiven om

 

plons naar voren te stappen

A. van Haastrecht