Tirade. Jaargang 11 (nrs. 121-132)

[p. 489]

[Gedichten van C. Buddingh']

De uil

voor Piet en Titia Stolk

Meer dan negenduizend knaagdieren per jaar
per vierkante kilometer - wie anders

dan hij houdt zo huis onder alles

wat trippelt en glipt door de nacht:

geruisloos aanwiekend op donszachte vleugels,

met klauwen als klappende dolken.

Die zijn prooi zelfs nog zien kan bij zo weinig licht
als één enkel kaarsje verspreiden zou

op ruim zeshonderd meter ('t idee

moet voyeurs haast uitzinnig maken!)

en die ook als hij niets meer ziet nog precies hoort

wat er ademt en trilt in het gras.

Voor de mens het symbool van de wijsheid, maar dat
schijnt toch meer een gevolg van het feit dat Athene

(waar ze veel voorkwamen) tevens

de naam was van de godin,

zodat op het laatst niemand meer goed wist

van wie hij nu het embleem was.

Zo'n tien eeuwen daarna werd hij trouwens weer
een heel ander symbool: van de duisternis

die heerste voor Christus' verschijnen;

later uitgebreid tot een ieder

die nog steeds in dat duister vertoefde ('t is maar

dat u 't weet als u iemand een uil noemt).

[p. 490]

 

En hij mag dan, in marmer, als boekensteun prijken

 

in bibliotheken, hij bleef voor de meesten

 

de krassende onheilsprofeet,

 

rondfladderend door heksenhutten,

 

één star oog gericht op het walmende brouwsel

 

dat de geesten te voorschijn moet roepen.

 

 

 

Soms, laat in 't najaar, vlaagt eensklaps zijn oe-

 

hoehoehoe door de stilte van schaakspel en breiwerk:

 

mijn vrouw en ik zien elkaar aan,

 

glimlachend: stortregen klettert,

 

het huis kraakt onder de komst van de kou,

 

maar de uil heeft ons niet verlaten.

C. Buddingh'

[p. 491]

Het stekelbaarsje

‘Mijn Aquarium’, door A.F.J. Portielje,

oud Verkade-album, waarvoor

ik trouw plaatjes spaarde bij koek en beschuit:

al wat ik aan liefde heb voor de natuur

heeft in jou zijn oorsprong genomen.

(Natuurlijk moest het een boek zijn!) Ik kon nog maar nauwelijks

goed lezen, vermoed ik, maar hoe

heb ik je machtige proza verslonden:

infusoriën, drijvend pijlkruid, cyclopen,

roodbuikje, spiraal vallisneria.

Dat roodbuikje, die driedoorn, die vinnige rakker, was jij,

visje dat ik vaak ving in de sloot

langs het voetbalveld, waar ik 's woensdags in 't gele

stof mijn eerste triomfen vierde

en mijn eerste decepties leed.

Wat was er zo spannend, als spiedend met een schepnetje

langs het glinsterende water te sluipen,

tot waar in de diepte iets bewoog - het er plots

in te plompen en tussen het zwarte slik

iets zilvergrijs-wits te zien kronkelen.

[p. 492]

 

Sindsdien werd je een studie-object (Tinbergen, Van Iersel)

 

over territoor, broedgewoonten,

 

werd je sexuele drift, je agressie,

 

gemeten terwijl men je losliet op

 

een rivaal van standaardformaat.

 

 

 

Je bent zelfs, geloof ik, een hele beroemdheid, maar toch:

 

noemt iemand je nog ‘dapper Nikkertje’,

 

‘kleine bouwmeester’, ‘ijverig blauw-ogig zwartje’?

 

Motivatie-analyses zijn mooi,

 

maar jou vind ik nog veel mooier.

 

 

 

Het leven, zegt men, is een kringloop - soms denk ik wel eens:

 

wanneer men mij vroeg: wat is nu

 

(je bent bijna vijftig) je grootste verlangen,

 

dat ik zeggen zou: 't klinkt misschien gek, maar nog eens

 

met mijn kleinzoons stekeltjes vangen.

C. Buddingh'