Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 10

[p. 276]

Sterfgevallen.

Reimond Stijns.

Den 15 December 1905 werd, onder een grooten toeloop van vrienden, Reimond Stijns ten grave gedragen.

Reimond Stijns, een der best begaafde van de Zuidnederlandsche novellisten, die ook zeer in Noord-Nederland gewaardeerd werd, schreef eerst met zijnen schoonbroeder Isidoor Teirlinck eenige romantisch getinte, maar reeds goed geziene dorpsschetsen. Het werk Arm Vlaanderen, die sombere bladzijden uit den schoolstrijd, is in veler handen. Toen de beide schrijvers elk huns weegs gingen, sloeg Stijns de realistische richting in. Ruwe Liefde, In de Ton, Driften, Broodnijd bewijzen hoe hij er niet voor terugschrikte de werkelijkheid, ze mocht dan ook ruw en naakt zijn, te schilderen.

Op het oogenblik dat zijn meesterwerk, Hard Labeur, ons de groote kracht openbaarde die in hem was gerijpt, en die nog zooveel schoons voor de toekomst beloofde, velde het noodlot den knappen schrijver neer. Hard Labeur dat Brand in De Vlaamsche Gazet noemt ‘een epos van het verdierlijkend zwoegen, het stierachtig scharrelen om geld, geld... Een boek der verschrikkingen, dat op uw gemoed blijft wegen en drukken als een nachtmerrie... Een hoog staande, sobere kunst, scherp gezien, doordringend gevoeld... De wreede studie van eene arme, vuige menschenziel, zooals slechts een groot kunstenaar ze uitbeelden durft.’

Reimond Stijns, die onderwijzer was geweest en leeraar aan het atheneum geworden, schreef ook eenige goede boekjes voor de schooljeugd, o.a. Kobus de Zeekapitein, De Stekelbaars en de Zwaluwen, Dikke Miel.

[p. t.o. 277]

KAREL BOGAERD

[p. 277]

Hij laat nog al veel onuitgegeven werk na, waaronder een bundel novellen, Van arme Menschen, die gereed lag voor de pers.

Hij was den 10ⁿ Mei 1850 te Mullem (Oost-Vlaanderen) geboren.

In 't sterfhuis of bij de groeve spraken de prefekt van 't atheneum van Brussel, de heer Vinck namens de loge der Amis philanthropes, J.M. Brans, Nestor de Tière en Stoffijn namens het Rietkamertje.

Karel Bogaerd.

Karel Bogaerd, de zanger van Wilde Rozen, Vooruitgang, enz., is na eene kortstondige ziekte den 17 Januari overleden.

Hij werd Zondag, 21 Januari, burgerlijk begraven, te midden van eenen grooten toeloop van volk. De Gemeenteraad van Laken was bijna volledig; de overheden waren talrijk opgekomen en de Vlamingen heel goed vertegenwoordigd. In de doodengaanderij werden 5 Fransche en 7 Vlaamsche redevoeringen uitgesproken. Burgemeester Bockstael, die het eerst sprak, wees op de verkleefdheid van Karel Bogaerd aan de belangen der gemeente en prees zijne hoedanigheden van geest en hart De heer Vercamer, onderwijzer, sprak eene aandoenlijke Vlaamsche redevoering uit, namens het onderwijzend personeel; Julius De Hulster las een gedicht uit naam der Eekloonaren, Julius Hoste sprak namens de redactie van Vlaamsche Gazet en Laatste Nieuwst; E.H. T'Sjoen, uit naam van het Hoofdbestuur van het Willems-fonds; J. Vercoullie, zoon, uit naam van de Gentsche Studentenvereeniging 't Zal wel gaan; een Eekloonaar sprak uit naam der Eekloosche liberalen en een neef van Karel Bogaerd roemde

[p. 278]

in een indrukkwekkende rede de goedheid en braafheid van den afgestorvene Diep ontroerd verliet de talrijke menigte de begraafplaats.

Hieronder deelen wij de redevoering mede van den heer E.H. T'Sjoen.

Mijne Heeren,

Uit naam van het Algemeen Bestuur van het Willemsfonds, waarvan de uitstekende leiders, de heeren Minnaert en Vercoullie, heden verhinderd zijn, kom ik een laatste hulde betuigen aan de nagedachtenis van den heer Karel Bogaerd, een onzer oudste en meest verkleefde leden.

Pas had de heer Bogaerd de mannenjaren bereikt, of hij sloot zich bij het Willems-fonds aan, en bleef het tot zijnen dood getrouw. Zijn hart gloeide voor het heil van Vlaanderen en van de menschheid: daarom trad hij toe tot eene vereeniging, die, volgens hem, geroepen was, om Vlaanderen uit den geestesslaap te wekken, waarin het, door een samenloop van treurige omstandigheden, gedompeld lag. Daarom moest het Vlaamsche volk, op zedelijk en stoffelijk gebied, zijn vroegeren roem heroveren. Dat volk leerde Conscience lezen; door zijne boeken wilde het Willems-fonds zijne aandacht trekken op andere vakken van het geestesleven dan de romanlitteratuur. Daarom gaf het werken uit over wetenschap, geschiedenis, staathuishoudkunde, landbouw, enz. Door zijne volksbibliotheken verstrekte het Willems-fonds het zoo noodige geestesbrood; door zijne volksvoordrachten verruimde het de redeneering bij de toehoorders en noopte tot zelfdenken. Ontaarding is de erfvijand van ons volk, en het Willems-fonds heeft dien met alle middelen, bezadigd en onverpoosd, bestreden. Voor die levenstaak vond het een kloeken, taaien, vasthoudenden kampioen in Karel Bogaerd.

[p. 279]

In Wondelgem, Gent, Eekloo was hij voortdurend werkzaam in den geest van onze Vlaamsche, volkslievende inrichting. In de hoofdstad gevestigd, ijverde hij voortdurend en bewees uitstekende diensten met de pen en het woord. Jaren lang was hij secretaris van de Brusselsche afdeeling en blonk uit door toewijding en volharding. Door het vertrouwen zijner medeleden van het gansche land, werd hij in het Hoofdbestuur verkozen en toonde zich daar ook de rechte man op de rechte plaats. Regelmatig woonde hij de vergaderingen van het Hoofdbestuur en de jaarlijksche algemeene vergaderingen bij, en onderscheidde zich in de besprekingen door zijn eenvoudig, doch ernstig en goed beredeneerd woord.

Bij elke gelegenheid sprong hij in bres voor de bedreigde stambelangen. Gedurende den drukken strijd voor de ‘Gelijkheidswet’ spande hij zich in met den moed en den gloed van een jongeling. Tijdens de roemvolle worsteling der Boeren in Zuid-Afrika greep hij naar de pen, en schilderde, met de stift van een Juvenalis, de grootheid der overwonnenen en de laagheid der overweldigers.

Zijne kloeke dichterziel spreidde hij ten toon in Vooruitgang, Wilde Rozen en zoo menig gelegenheidsgedicht, waarin hij zich zoo hoog boven den gewonen trant wist te verheffen. En welke toewijding tot het verheerlijken onzer groote mannen! Zijne laatste levensmaanden werden nog verhelderd door de algemeene hulde, die Vlaanderen aan K.L. Ledeganck, door hem zoo hoog vereerd, in zoo vele steden bewees. Het was eene levensopflakkering, zoo kort nadien, helaas! gevolgd door den dood.

Vriend Bogaerd, rust zacht op den doodenakker van het schoone Laken, dat gij zoo bemindet en dat u de gulste wederliefde betoonde. Uw aandenken blijft ons allen in eere, als dat van een kloeken Vlaming, een braaf en edeldenkend burger.