Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 10

[p. 152]

Afdeelingen van het Willems-fonds.

Lier.

Het bestuur van de afdeeling Lier heeft aan zijn stadgegenooten een opwekking gezonden om tot het Willems-fonds toe te treden. Het kondigt tevens aan dat een algemeene vergadering op 28 Mei in het ‘Spiegelhof’ gehouden wordt.

Brussel.

Huldebetoon aan leeraar Van Kalken.

Wat schitterend huldebetoon aan den heer Van Kalken, Zaterdag 20 Mei! Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan der Vlaamsche leergangen, door den heer Van Kalken ingericht, besloot het bestuur der Brusselsche afdeeling dat belangrijk feit plechtig te herdenken. Het plan was dra klaar, en de oud-leerlingen van de leergangen hebben dapper het hunne bijgedragen.

Het is omtrent dertig jaren geleden, dat, door toedoen van de heeren Buls en Hoste vooral, de heer Van Kalken uit Delft naar Brussel werd geroepen, om de leiding van de Vlaamsche klasse der toenmalige modelschool in handen te nemen. Dat getuigde nog de heer Buls in den mooien brief, dien hij vóor eenige dagen uit Rome aan den heer Hoste schreef, er bijvoegend, dat hij nog altijd fier was over de goede keus, door den Onderrichtsbond te dien tijde gedaan.

[p. 153]

De Vlaamsche klasse gedijde, en de goede uitslagen bewezen ten volle, wat velen loochenden, dat onderwijs in goed Nederlandsch in Brussel goed mogelijk was en meer bijdroeg tot de verstandelijke ontwikkeling der kinderen, meer vruchten opleverde, zelfs in het Fransch, dan het gekke stelsel, dat in de hoofdstad in zwang was: het onderricht door het Fransch alleen.

De Brusselsche stadsscholen ondergingen, toen de heer Buls schepen van openbaar onderwijs was, eene grondige hervorming: de Vlaamsche kinderen kregen hun eerste onderricht in de moedertaal, na een ernstig onderzoek, waarmede de heer Van Kalken belast werd.

De opvolgers van den heer Buls lieten in de practijk veel van den goeden maatregel verloren gaan: vele Vlaamsche kinderen, omdat zij wat Fransch kenden of eenigzins bemiddeld waren. werden in de Fransche klassen onderwezen, en dat gebeurt nu nog, niettegenstaande de talrijke vertoogen van het Nationaal Vlaamsch Verbond.

De heer Van Kalken was intusschen leeraar in de Nederlandsche taal geworden in de Staatsnormaalschool van Brussel, die in 1884 door de katholieke Regeering opgeheven werd en door de stad opgenomen. Hij werd ook belast met den leergang in onze taal in de normale sectie voor regentessen en de tuinbouwschool van Vilvoorde. Van zijne hand verschenen talrijke artikelen in tijdschriften en een twintigtal schoolboeken, meest over het onderwijs in de Nederlandsche taal, die in Brussel en omgeving, ook in vele andere scholen des lands ruimen en welverdienden bijval verwierven.

Hij was van den beginne af een aanklever van het Willems-fonds, werd lid van het bestuur, droeg krachtig bij het inrichten der eerste volksboekerij en stichtte den eerste leergang van Vlaamsche taal voor het Willems-

[p. 154]

fonds. Eerst kwamen 5, 6 juffrouwen en 7, 8 heeren, zooals hij het zoo gemoedelijk in zijne aanspraak verhaalde. Het tweede jaar kwamen er reeds 80, en hij moest zich helpers toevoegen; thans nemen de Vlaamsche leergangen een tiental leerkrachten in beslag; ze worden regelmatig gevolgd door 300 à, 400 leerlingen, en na het afloopen der wintercursussen worden van 25 tot 30 diploma's van bekwaamheid uitgereikt.

Nadat bedoelde uitreiking verleden Zaterdag wasgeschied, en een paar leerlingen, een jonge juffer en een heer, in zeer goede bewoordingen, bestuur, bestuurder, leeraars en leeraressen hadden bedankt, greep het eigenlijk huldebetoon plaats. Mevrouw Dardenne sprak uit naam der oud leerlingen en bood den gevierden leeraar een zilveren schotel en een theedoosje aan. De heer Hoste, voorzitter, las verschillende brieven voor (van de heeren Buls, Lepage, Buyl, schepenen der voorsteden, de tooneelmaatschappij De Kunstvrienden, den Vlaamschen Studentenkring, enz.) en overhandigde aan den jubilaris de medaille van verdienste vanwege het stedelijk bestuur in drie modulen (goud, zilver, brons). De heer Deries bracht een prachtigen palm uit naam der Jonge Tooneelliefhebbers, voor wie de heer Van Kalken voordrachten over tooneel hield. Toen nam de heer Hoste het woord uit naam van het Willems-fonds en vereerde den jubilaris een prachtig tafelservies in zilver. In uitstekende bewoordingen deed hij al de verdiensten van den heer Van Kalken uitschijnen, waarop eene prachtige ovatie volgde.

Het Algemeen Bestuur van het Willems-fonds was vertegenwoordigd door de heeren Fredericq, A.C. Van der Cruyssen en M. Sabbe. De heer Paul Fredericq bracht den heer Van Kalken eene warme hulde namens het hoofdbestuur, wees op al het goede, dat hij voor die schoons inrichting gewrocht had, en hing een treffend tafereel op van de edele zending van het Willems-fonds en de manier.

[p. 155]

waarop het zich van zijne taak kweet. Hij sprak over het Julius Vuylsteke-fonds en het verspreiden van Vlaamschgezinde en vrijzinnige werken, ook van wetenschappelijke boeken, tengevolge van giften voor het Willems-fonds. Hij wist, dat dit goede nieuws den heer Van Kalken meer zou verheugen dan een geschenk, wat niet in de gebruiken lag van het Hoofdbestuur.

Het concert, onder de leiding van meester Edward Keurvels, was zeer schoon. Het meest bijval verwierf de uitstekende tenor Laurens Swolfs met liederen van Waelput, Mortelmans, Peter Benoit en vooral een tooneel uit Prinses Zonneschijn (Gilson). Mej. Johanna Vanden Bergh, die laatst een liederavond had in de Erard-zaal, zong met bevalligheid en uitstekende dictie 8 liederen van K. Mestdagh, Huberti, Antheunis en Edw. Keurvels. Mej. Elvira Michiels is eene degelijke pianiste: ze speelde met brio stukken van Peter Benoit. Mej. Thilla Ontrop, de goed bekende harpiste, verkreeg veel bijval in Feeënvertelel (Oberthür) en in twee Oud-Vlaamsche volksliederen (Pierlala, Alva's vertrek) bewerkt door H. Wieland.

In alle opzicht dus, een welgeslaagd feest: het Brusselsch Willems-fonds mag het met gouden letteren in zijne jaarboeken schrijven Moge de heer Van Kalken het nog lange jaren zijne uitstekende medewerking schenken!