Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 9

[p. 167]

Comiteit ter bevordering van den Nederlandschen Zang.
Verslag over het bestuurjaar 1902-1903.

§ 1. - Leden.

Het Comiteit ter bevordering van den Nederlandschen zang telt op heden 133 bijtreders of 2 meer dan verleden jaar, dank zij vooral de ijverige pogingen van den heer Rich. Hol, die in Nederland verscheidene nieuwe leden aanwierf. Dit, ons ledental is echter te gering voor eene vereeniging als de onze die meer zou moeten kunnen rekenen op de ondersteuning van de componisten en van al wie niet onverschillig is aan den bloei van de Nederlandsche toonkunst. Aan de eersten immers, biedt zij een geschikte gelegenheid om hunne werken uit te geven en bekend te maken; aan de laatsten bezorgt zij tegen een geringe bijdrage degelijke muziekstukken.

Deze 133 bijtreders zijn als volgt verdeeld;

In Belgie {	Prov. Oost-Vlaanderen	43
In Belgie {	Prov. West-Vlaanderen (1 beschermer)	12
In Belgie {	Prov. Antwerpen	30
In Belgie {	Prov. Brabant.	16
In Noord-Nederland		31
In Transvaal		1
		___
	Te zamen	133

§ 2. - Bestuur en commissiën.

In de Algemeene Vergadering van 20ⁿ Augustus 1902 werd overgegaan tot de jaarlijksche gedeeltelijke vernieuwing van het bestuur en het mandaat van de heeren R. Hol, J.H. Scheltema, Fl. van Duyse en L. Van Gheluwe voor drie jaren vernieuwd.

Het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds vaardigde opnieuw zijnen voorzitter en zijnen secretaris-schatmeester met den heer L. Claeys af om aan de werkzaamheden van het

[p. 168]

Comiteit deel te nemen, waarvan het bestuur voor het verloopen dienstjaar als volgt was samengesteld:

P. Lebrun,	} aftredende in 1903;
J. Van der Meulen,	} aftredende in 1903;
H. Viotta,	} aftredende in 1903;
J. Willemot,	} aftredende in 1903;
Edw. Blaes,	} aftredende in 1904;
J. Blockx,	} aftredende in 1904;
Pol de Mont,	} aftredende in 1904;
Paul Fredericq,	} aftredende in 1904;
R. Hol,	} aftredende in 1905;
J.H. Scheltema,	} aftredende in 1905;
Fl. van Duyse,	} aftredende in 1905;
L. Van Gheluwe,	} aftredende in 1905;
L. Claeys,	} afgevaardigden van het Algemeen Bestuur van het Willems-fonds.
G.D. Minnaert,	} afgevaardigden van het Algemeen Bestuur van het Willems-fonds.
J. Vercoullie,	} afgevaardigden van het Algemeen Bestuur van het Willems-fonds.

Het ambt van voorzitter werd in de bestuurszitting van 12ⁿ October 1903 terug opgedragen aan den heer F1. van Duyse en dit van secretaris-schatmeester aan den heer J. Vercoullie.

De keuringscommissie, gelast met de beoordeeling van tekst en muziek der ter uitgave ingezonden werken, bestond uit de heeren J. Blockx, Pol de Mont, R. Hol, J.H. Scheltema, Fl. van Duyse, L. Van Gheluwe, H. Viotta en J. Vuylsteke. Haar werden, ingevolge een besluit in hooger vermelde zitting genomen, de gedichten vergezeld van de muziek voorgelegd, om beter over de waarde der stukken te kunnen oordeelen.

_**_*

Onze vereeniging onderging een gevoelig verlies in het afsterven van den heer Jul. Vuylsteke, den stichter van het Comiteit, waarvan hij eerst voorzitter, later secretaris-schatmeester was, en, toen hij in den loop van het bestuurjaar 1895-1896, om gezondheidsredenen dezen post niet langer waarnemen kon, toch, vol toewijding voor de zaak, waarvoor hij in 1886 het Comiteit tot stand bracht, rechtstreeks aan zijne werkzaamheden bleef deelnemen en toestemde van de keuringscommissie deel uit te maken.

Het Bestuur betaalt hier een tol van dankbaarheid door hulde te brengen aan de nagedachtenis van den verkleefden strijder.

[p. 169]

De middelen, waarover het Comiteit voor zijne werkzaamheden beschikt, worden deels verstrekt door de bijdragen zijner bijtreders, deels door de opbrengst van den verkoop van zangstukken en de geringe rente die het batig slot van vorige dienstjaren afwerpt. Daar dit eerste deel zijner inkomsten volkomen ontoereikend is om de kosten van de uitgave der zangstukken te bestrijden, zooals uit de aan de Algemeene Vergadering voorgelegde rekeningen blijkt, moeten de noodige credieten voor zijne andere werkzaamheden in de opbrengst van den verkoop zijner uitgaven gevonden worden.

Het Bestuur beijverde zich dan ook dien te vergrooten en als gevolg aan eenen wensch, op de jongste algemeene vergadering uitgebracht, verhoogde het daartoe aanzienlijk het handelsrabat aan den depothouder, onder beding aan de voortverkoopers insgelijks eene grootere korting te verleenen, ten einde op die wijze ook deze elementen aan te moedigen de belangen onzer vereeniging voor te staan en onrechtstreeks aan de verspreiding van het Nederlandsche lied onder het volk mede te werken. De uitslag beantwoordde echter niet aan de verwachting: de verkoop bleef nagenoeg dezelfde zoodat de kas er nadeel bij had. Toch denkt het Bestuur voor éen jaar de proef voort te zetten.

Het debiet onzer zangstukken, hoe bevredigend ook, zou stellig aanzienlijker wezen zoo zij meer door het zingend publiek gekend waren. De uitvoeringen, hiertoe door het Comiteit zelf of met zijne ondersteuning door de afdeelingen van het Willemsfonds op touw gezet, zijn reeds een poging in die richting, maar het Bestuur heeft gemeend er nog beter in te werken door den maatregel, ten voordeele der maatschappijen en zangers die tot het Comiteit bijtreden, uit te breiden tot de eerste prijzen in Nederlandschen zang bij de Conservatoriums van Antwerpen, Brugge en Gent en tot de leerlingen der Normaalscholen van Brugge, Brussel, Gent en Lier, die bij het eindexamen het hoogste cijfer in de muziek bekomen. Het zond ook aan verschillende bladen de zangstukken ter recensie en schonk aan het Nederlandsch schoolmuseum van Amsterdam een exemplaar van de liederen die voor het onderwijs geschikt zijn.

§ 3. - Uitgave van zangstukken.

1. Het Comiteit gaf dit jaar de 20^e reeks Nederlandsche zangstukken uit.

[p. 170]

Door verschillende omstandigheden kon ze slechts bij het einde van dit bestuurjaar aan de bijtreders gezonden worden.

De volgende liederen zijn er in opgenomen:

1. R. Hol. In Brabant weet ik een huisje (Pol de Mont)	fr. 1.75
2. J. Blockx. Kom, eerst je handen (Pol de Mont)	fr. 2.25
3. Osc. Roels. Het soude een edel ridder fijn (***)	fr. 1.00
4. H. Nolthenius. Lied (Hélène Swarth).	fr. 1.75
5. P. Lebrun. Er woont een vogel in mijn hart (G. Antheunis).	fr. 1.75
6. H. van Tussenbroek. Kerstroos (W.E. Randi)	fr. 1.00
7. L.F. Brandts Buys. Verbeidend (D^r J.P. Heye).	fr. 1.00
8. Edw. Criel. Het duiveken der zonne (René de Clercq)	fr. 1.75
9. Jac. J. Ruijgrok. Angelus (V.A. de la Montagne).	fr. 1.00
10. W. Landré. Woudliedje (Jan Duno)	fr. 1.00
	______
	fr. 14.25

Tot nog toe werden buiten het lyrisch tooneel Het Meilief van Peter Benoit en de Oude Vlaamsche liederen, door F1. van Duyse voor vierstemmig koor bewerkt, enkel Nederlandsche zangstukken door het Comiteit uitgegeven.

De uitgave van koren voor A Cappela ligt o.d. insgelijks op den weg van onze vereeniging en daarom besloot het Bestuur eene reeks dergelijke stukken te laten verschijnen. De oproep, met dit doel tot de componisten gericht, werd goed beantwoord en een vijftiental bijdragen zijn reeds aan enkele leden van de keuringscommissie ter beoordeeling medegedeeld.

Deze uitgave zal bij den aanvang van het volgend bestuurjaar gereed zijn.

Twee andere uitgaven werden nog ontworpen, namelijk deze van liederen op losse bladen en van een liederboek voor kinderen.

De keus der stukken voor dit laatste werk is aan eene bijzondere Commissie opgedragen en sommige harer leden zonden reeds voorstellen in.

Eindelijk hoopt het Bestuur voor de eerstkomende reeks gereed te zijn met eene keus teksten die het aan de componisten ter bewerking kan aanbevelen.

[p. 171]

2. Herdruk van zangstukken. - Verschillende stukken waren in den loop van dit bestuurjaar uitverkocht en beleefden een nieuwen druk.

Onder deze vermelden wij:

den 26^n druk van W. De Mol. Ik ken een lied, gedicht van G. Antheunis (1^e reeks n^r 6);

den 11^n druk van W. De Mol. Lentelied, gedicht van G. Antheunis (5^e reeks n^r 1);

den 6^n druk van F.A. Gevaert. Ik spreek van u zoo zelden, gedicht van C. Honigh (2^e reeks n^r 1);

den 5^n druk van G. Antheunis. Verborgen liefde, gedicht van G. Antheunis (5^e reeks n^r 10) en Peter Benoit, Heeft het roosje milde geuren, gedicht van Em. Hiel (8^e reeks 2^e h. n^r 7);

den 3^n druk van Edw. Blaes. Te gemoet gaan, gedicht van R. Loveling (9^e reeks n^r 5) en P. Lebrun, Lentelust, gedicht van G. Antheunis (XIII 2^e h. n^r 2).

§ 4. - Uitvoering van zangstukken.

Op het crediet voor uitvoeringen ter bekendmaking onzer uitgaven werd dit jaar slechts eene toelage van 100 fr. uitgekeerd aan de Gentsche Afdeeling van het Willems-Fonds voor een avondstond ter eere van den betreurden Jul. Vuylsteke aan wiens nagedachtenis wij in een vorige paragraaf hulde brachten en van wien menig gedicht voor onze reeksen in muziek werd gesteld.

Aan de Brugsche afdeeling van het Willems-fonds werd een hulpgeld voor eene uitvoering in die stad toegezegd. Plaatselijke omstandigheden echter beletten dat het feest doorging terwijl het Comiteit niets verder vernam over eene uitvoering die door een correspondeerend lid der Noord-Nederlandsche toonkunstenaarsvereeniging te Rotterdam was ontworpen en waarvoor de heer H. Viotta eene toelage had gevraagd, welke hem werd beloofd.

§ 5. - Andere werkzaamheden.

Aan de juffrouwen en heeren, wier namen volgen, en een

[p. 172]

eersten prijs in Nederlandschen zang aan het conservatorium van Antwerpen, Brugge of Gent, of het hoogste cijfer in de muziek bij het eindexamen aan de normaalschool van Brugge, Gent of Lier bekwamen, bood het Bestuur in naam van het Comiteit zijne gelukwenschen aan alsook een geschenk in muziek uit zijne reeksen:

Mevr. Kalkema (Antwerpen), van het koninklijk Vlaamsch conservatorium van Antwerpen,

M. Wouters Eug. (Antwerpen), id.,

M. Calmyn Lievin (Brugge), van het conservatorium van Brugge,

Mej Van Neste Marg. (Brugge), id.,

M. Dua Octaaf (Gent), van het koninklijk conservatorium van Gent,

Mej. D'Haene L. (Gent), van de normaalschool van Brugge,

Mej. ‘Caby Mariette (Brussel), van de normaalschool van Brussel,

Mej. Meremans Mariette (Brussel), id.,

M. Jacobs Frans (Gent), van de normaalschool van Gent,

M. Claessens Jul. (Antwerpen), van de normaalschool van Lier,

M. Sentin Jos. (Antwerpen), id.

§ 6. - Rekeningen over het dienstjaar 1902-1903.

A. Gewone middelen en lasten.
Ontvangsten:		Bij de begrooting geraamd.	Werkelijk ontvangen of uitgegeven.
1.	Batig slot van 1901-1902	fr. 3050.54	fr. 3050.54
2.	Bijdragen der bijtreders.	fr. 670.00	fr. 780.41
3.	Verkoop van zangstukken	fr. 355.00	fr. 349.69
4.	Rente van geplaatste gelden.	fr. 85.00	fr. 97.60
5.	Verschillende ontvangsten	fr. " "	fr. " "
		___________	___________
	Totaal der gewone ontvangsten	fr. 4160.54	fr. 4278.24

[p. 173]

Uitgaven:			Bij de begrooting geraamd.	Werkelijk ontvangen of uiigegeven.
1.	Hulpschrijver. Inzameling der bijdragen. Bestuur- en publiciteitskosten. Bode		fr. 500.00	fr. 292.31
2.	Uitgave van zangstukken.		fr. 2000.00
	a. Druk en honoraria.	fr. 761.55
	b. Verzending der zangstukken aan de bijtreders	fr. 27.54		fr. 789.09
3.	Uitvoering van zangstukken		fr. 500.00	fr. 100.15
4.	Verschillende uitgaven.		fr. 1160.54	fr. 2.80
			___________	___________
	Totaal der gewone uitgaven		fr. 4160.54	fr. 1184.35
				___________
	Batig slot			fr. 3093.89

B. Reserve.
Ontvangsten:		Bij de begrooting geraamd.	Werkelijk ontvangen of uitgegeven.
1.	Batig slot van de vorige rekening.	fr. 1024.08	fr. 1024.08
2.	Verkoop van zangstukken door middel van de Reserve herdrukt.	fr. 550.00	fr. 442.72
		___________	___________
	Totaal der ontvangsten	fr. 1574.08	fr. 1466.80
Uitgaven:
1.	Bestuur- en publiciteitskosten	fr. 80.00	fr. 111.54
2.	Herdruk van uitverkochte zangstukken	fr. 900.00	fr. 577.59
3.	Beschikbare som	fr. 594.08	fr. 577.59
		___________	__________
	Totaal der uitgaven.	fr. 1574.08	fr. 689.13
			__________
	Batig slot		fr. 777.67

Voorgedragen in de Algemeene Vergadering van 27 Sept. 1903.

Het Bestuur:

Fl. van DUYSE, Voorzitter,

J. VERCOULLIE, Secretaris-Schatmeester.