Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 3

[p. 381]

Boekbeoordeeling.

Letterkundige Ontledingen, door A. Henot, bij Vanderpoorten, 104 bl. 8^o. Prijs 1,25 fr.

Het gemis aan letterkundige ontledingen, waarover Schrijver in de voorrede van zijn boek handelt, is eene wezenlijke leemte in ons taalonderwijs. Niet alleen de middelbare scholen gaan mank aan dat euvel; ook het normaalonderwijs laat in dit opzicht veel te wenschen over.

Dat zulke toestand betreurenswaardig is, zal elkeen, die de studie onzer taal behartigt, wel willen toegeven.

Uit dit oogpunt beschouwd komt het boek van A.H. eene leemte aanvullen.

Dertien ontledingen, waaronder brokken uit Vondel, van Duyse, Tollens, Multatuli, Conscience, Staring, Bellami, enz., werden in het werk opgenomen.

Noord- en Zuidnederlandsche schrijvers wisselen elkander af. Een drietal ontledingen werden volgens een bepaald plan opgesteld. Dit plan, zegt de bewerker, kan de leerlingen tot richtsnoer dienen tot zij eene zekere behendigheid in 't ontleden verkregen hebben. Dan mogen zij er gerust van afwijken.

Achteraan staan korte levensschetsen van de schrijvers wier werken in 't boek voorkomen. Buiten de stukken voor de middelbare school, zijn er twee voor de hoogste klasse der lagere-school.

Het werk is opgevat in practischen zin. De studiën zijn eenvoudig, vallen in ieders bereik en zijn toch zeer leerrijk. Het is den schrijver niet te doen het eene technische woord naast het andere neer te schrijven. Neen, geene techniek. De heer H. houdt er niet van en hij heeft gelijk. Hij

[p. 382]

tracht er vooral naar om ons met de gedachten des dichters te vereenzelvigen; hij doet ons het schoone der gewrochten inzien, begrijpen en waardeeren. De aangetroffen feilen of zwakheden worden telkens aangewezen en waar het pas geeft, weet de S. onbarmhartig te geeselen, al zegt hij dat hij zich nooit aangetrokken gevoelde tot het hekelen van eens anders geschriften.

Eenige aanmerkingen en terecht wijzigingen:

In ontl. 3 mocht wel een woordje worden gerept van Vondels ‘Kinderlijk’ waar, evenals bij Poot het kindje met eenen engel wordt vergeleken.

Volgens S. is de naam flamingant van jonge afkomst (zie voetnota bl. 27). Die benaming werd reeds in de middeleeuwen gebruikt om het vlaamschsprekend gedeelte van het graafschap Vlaanderen te kenschetsen (Hist. de Belgique par Th. Juste).

Op bl. 65 staat: de vernielingszucht zit in de menschelijke natuur. Zulke stelling is niet in overeenkomst met de opvoedkundige wetenschap. Langen tijd werd ons geleerd dat de mensch verdorven ter wereld komt. Rousseau beweerde dat we van nature volmaakt zijn. Beide leeringen zijn overdreven. In medio virtus wordt thans voor de ware gehouden.

Multatuli, zegt S., is afgeleid van multa en tolerare. Juister is het, te zeggen van multa en tuli (verl. tijd van ferre).

Naar mijn oordeel is het volstrekt niet noodig dat er in de lagere school gezegd worde wat een stafrijm, wat eene overnaming is. Die benamingen mochten dan ook in de ontl. achterwege blijven, tenzij de S. die als onderrichting voor den onderwijzer neerschreef.

Overigens meen ik dat het boek veel nut zal stichten. De keuze der stukken, de wijze van afwerken door den S. gevolgd, gevoegd bij de zuivere, gespierde taal welke hij gansch het boek door bezigt, kunnen niet dan de moeilijksten bevredigen.

Pittomvils.