Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 3

[p. LXV]

Algemeen bestuur van het Willems-Fonds.

In uitvoering van besluiten van de Algemeene Vergadering en van het Algemeen Bestuur werden de volgende omzendbrieven en verzoekschriften verzonden:

a) Aan de Heeren Leden van het Willems-Fonds.

Gent, den 11 Februari 1898.

Geachte Heer en Medelid,

Herhaaldelijk werd er binnen en buiten het Algemeen Bestuur op gewezen dat vele Vlamingen, hetzij uit gewoonte, hetzij uit onachtzaamheid, zich om het openbaar gebruik van hunne taal niet bekommeren.

Velen, ook Willemsfondsers en Vlaamschgezinden, koopen den Franschen Reisgids (spoorwegboekje) in plaats van den Nederlandschen of zijn inschrijvers op de Fransche Kamerverslagen in plaats van op de Nederlandsche.

In Mei 1897 had de Nederlandsche Reisgids slechts 3.638 abonnenten; de Fransche Guide had er ruim tienmaal meer, nl. 37.690. Toen het Beknopt Verslag der Kamerdebatten slechts één frank kostte, had de Fransche uitgave 36.507 abonnenten, de Nederlandsche slechts 17.123. Sedert de prijs tot vier frank verhoogd is, heeft de Fransche uitgave er nog 9,035, maar de Nederlandsche heeft er niet meer dan 2,116.

Het is de plicht van alle Vlamingen te toonen, dat ze in hun Vlaamsch land als Vlamingen willen bestuurd worden en niet een der uitingen van hun recht te verwaarloozen.

Zoo blijkt het ook dat verschillende besturen van Vlaamsche gemeenten in hun betrekkingen niet alleen met ander besturen en met het middelbestuur, maar ook met het publiek de Fransche taal gebruiken in plaats van de Nederlandsche, niettegenstaande de wet van 22^en Mei 1878.

Wij moeten al onzen invloed gebruiken om deze besturen

[p. LXVI]

tot hun plichtbesef en den eerbied voor de wet over te halen.

Het Algemeen Bestuur hoopt dat de leden van het Willems-Fonds rekening zullen houden met deze wenken en in de mate van het mogelijke hun omgeving overtuigen om er ook aan gehoor te geven.

Namens het Algemeen Bestuur:

De Secretaris-Schatmeester,

J. Vercoullie.

Gent, den 11 Februari 1898.

Geachte Heer en Medelid,

Op het XXIII^e Nederlandsch Congres, gehouden te Antwerpen in 1897, werd de wensch uitgedrukt dat het Vlaamsch volk eerlang een standbeeld zou oprichten van Vader Willems.

Onlangs is te Gent een comiteit gevormd om dien wensch ten uitvoer te brengen, bepaaldelijk in dezen zin dat het beeld te Gent zou verrijzen. Immers de voornaamste werkzaamheden, waarmede Jan Frans Willems zijn plaats veroverd heeft in de Vlaamsche letterkunde, in de Vlaamsche wetenschappen, in de geschiedenis van de ontvoogding van het Vlaamsche volk, werden uitgevoerd terwijl hij burger was van de stad Gent van 1835 tot aan zijn dood in 1846.

Het doelmatigste middel om aan het Gentsche Comiteit zijn taak mogelijk te maken, is dat elke Vlaming daarvoor zijn penning storte, hoe gering ook.

Het allerminst mogen de Willemsfondsers ten achteren blijven, wanneer het de vereering geldt van hun patroon.

Daarom richt het Algemeen Bestuur een oproep tot al de leden van het Willems-Fonds en verzoekt ze dringend hunne welwillende toetreding te verleenen, wanneer het Bestuur hunner Afdeeling hun de inschrijvingslijst zal aanbieden.

Namens het Algemeen Bestuur:

De Secretaris-Schatmeester,

J. Vercoullie.

[p. LXVII]

b) Aan de Heeren Voorzitters der Afdeelingen van het Willems-Fonds.

Gent, den 16 Februari 1898.

Geachte Heer Voorzitter,

Met het oog op de viering van den honderdsten verjaardag van den Boerenkrijg in September a.s. en naar aanleiding van een wensch der jaarlijksche Algemeene Vergadering, moet het Algemeen Bestuur U verzoeken in Uw Aldeeling een voordracht over den Boerenkrijg in te richten. De noodige inlichtingen zijn te vinden in ons volksboekje De Jacobijnen in België door Sleeckx.

Het Algemeen Bestuur zal verder nagaan en de aanstaande buitengewone Algemeene Vergadering zal beslissen op welke wijze het Willems-Fonds aan de viering van dat eeuwfeest kan deelnemen.

Namens het Algemeen Bestuur:

De Secretaris-Schatmeester,

J. Vercoullie.

Gent, den 16 Februari 1898.

Geachte Heer Voorzitter,

Om de medewerking van het Willems-Fonds tot het oprichten te Gent, van een standbeeld voor Jan Frans Willems zoo krachtig mogelijk te maken, heeft het Algemeen Bestuur besloten:

1. Dat de Afdeelingsbesturen zouden aangewakkerd worden:

a) om in den schoot hunner Afdeeling eene openbare voordracht te houden over J.F. Willems, voornamelijk degene die het bij den honderdsten verjaardag zijner geboorte niet reeds deden (De noodige inlichtingen zijn te vinden in onze uitgave n^r 129: Jan Frans Willems);

b) om door hunne tusschenkomst in de lokale bladen artikels te laten verschijnen om het publiek met de werken en het streven van J. Fr. Willems meer bekend te maken. Hiertoe

[p. LXVIII]

zullen zij eerstdaags de brochure ontvangen, waarvan het Gentsche J.F. Willems-Comiteit de uitgave heeft ontworpen;

2. Dat de Afdeelingsbesturen dringend zouden verzocht worden om de hun gezonden inschrijvingslijsten wel te onthalen door het verleenen van een toelage en door het inzamelen van inschrijvingen onder de leden hunner Afdeeling.

Wij hopen in Uw persoon den ijverigen medehelper te vinden om in Uw Afdeeling deze besluiten ten uitvoer te brengen.

Namens het Algemeen Bestuur:

De Secretaris-Schatmeester,

J. Vercoullie.

c) Aan den Heer Minister van Binnenlandsche Zaken en aan de Heeren Burgemeester en Schepenen der stad Brussel.

Hooggeachte Heeren,

De jaarlijksche Algemeene Vergadering van het Willems-Fonds heeft met spijt gezien dat het Schepencollege van Brussel de in 1880 door het Gouvernement afgeschafte Septemberfeesten onlangs weer heeft ingericht, en in 1897 aan die plechtigheden een karakter heeft gegeven dat kwetsend is voor menigen Belg en voor ons naburig broedervolk, de Hollanders.

Het scheen haar dat de stichting van het koninkrijk België wel kan gevierd worden zonder herinneringen op te delven die ons en onze naburen minder aangenaam zijn, en dat de vaderlandsliefde niet bestaat in het ophemelen van deze herinneringen.

De Vergadering is dan ook tegen deze handelwijze opgekomen en heeft het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds gelast, er bij U verzet tegen aan te teekenen.

Aanvaardt, Mijne Heeren, de betuiging onzer hoogachtende gevoelens.

Namens het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds:

G.D. Minnaert, Voorzitter.

J. Vercoullie, Secretaris-Schatmeester.

Gent, den 15 Februari 1898.

[p. LXIX]

d) Aan den Heer Minister van Justitie.

Hooggeachte Heer Minister,

Hoezeer de Vlamingen U dank moeten weten voor het inrichten en het in stand houden van een tweetalig Staatsblad, toch gaat hun dankbaarheid met een gevoel van wrevel gepaard, wanneer ze zien dat de Nederlandsche tekst van het Staatsblad zoo slordig en gebrekkig is, dat hij hun en hunne taal slechts tot spot en schande kan strekken.

Bijna in ieder nummer zijn een of meer voorbeelden te vinden, die reeds een lijvige bloemlezing uitmaken van alle slag van taalfouten. Men zou zeggen dat de vertalers niet alleen de taal niet kennen, noch haren woordenschat, noch hare spraakkunst, noch haren aard, maar niet eens in staat zijn om in een spraakkunst of een woordenboek de inlichtingen te vinden, die hen zouden kunnen te recht helpen.

Tot staving van ons streng oordeel geven wij hier eenige voorbeelden aan, uit den hoop genomen:

Het onderwijs der aardrijkskunde zal bijzonder aanschouwelijk, redekundig (logique) en werkdadig (pratique) zijn.

Herziening van het geheel des programmas (revision d'ensemble du programme).

Koloniën van volksplanting en koloniën van uitbuiting (colonies d'exploitation).

Men zal ze gewennen aan het bevelen, het ontleden en het maken der studie van onderzoek dezer oefeningen (on les exercera à commander ces exercices, à en faire l'analyse et l'étude critique).

Moniteur, 6 Sept. 1896.

Boetcompagniesingelijfden (correctionnaires).

Moniteur, 7-8 Sept. 1896.

Marsilijsche zeep.

En aan al de candidaten voorgezegd (et dictée aux récipiendaires).

Moniteur, 3 Aug. 1896.

Belast met leergangen (chargé de cours).

Moniteur, 5-6 Aug. 1896.

[p. LXX]

Ter studie aanbevelen (en exiger l'étude).

Moniteur, 6 Dec. 1896.

Te zamen een getal uitmakende omsloten door muren (formant un ensemble).

Verbindt zich.... om op zijn kosten, mits vaste woonst, in den omtrek, geheeten dorp, der gemeente Floreffe.... te onderhouden (s'engage à tenir à ses frais à demeure fixe et dans l'agglomération, dite village, de la commune de Floreffe).

Moniteur, 3 Sept. 1897.

In de jaren van de lagere school te bezoeken (en âge d'école primaire).

Wordt gemachtigd om in deze gemeente, gehucht ‘La Panne’.

Moniteur, 4 Dec. 1897.

De straffen zullen niet toegepast worden op de daden van ongeoorloofden toegang.

Waarom den vrijen toegang voorbehouden is.

Moniteur, 9 Dec. 1897.

Het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds is overtuigd dat het voldoende is, Uw aandacht op dezen toestand te vestigen, opdat maatregelen door U getroffen worden om daarin te verhelpen en bevoegde vakmannen aan te stellen.

Namens het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds:

Uw nederige dienaren,

G.D. Minnaert, Voorzitter.

J. Vercoullie, Secretaris-Schatmeester.

Gent, den 15 Februari 1898.

Op dit laatste verzoekschrift ontvingen wij het volgende antwoord:

Brussel, 25 Februari 1898.

Mijnheer,

Naar aanleiding van uw schrijven van 15 dezer, waarbij gij mijne aandacht vestigt op gebrekkige vertalingen in den Moniteur, heb ik de eer u te doen opmerken dat er bij mijn departement geen centrale vertaaldienst is ingericht maar dat

[p. LXXI]

ieder Ministerie aan het Staatsblad de vertaling levert van zijne eigen stukken.

Bijgevolg zal ik uwe opmerkingen aan de andere betrokken departementen mededeelen.

Wat de vertalers van het Ministerie van Justitie betreft, ik zal hun aanbevelen zorg te dragen dat hunne vertalingen den zin van het oorspronkelijke trouw en in onberispelijke taal weergeven.

Aanvaard, Mijnheer, de verzekering mijner hoogachting.

De Minister van Justitie,

V. Begerem.

Den Heer Voorzitter van het ‘Willems-Fonds’, te Gent.

Uitgaven van het Willems-Fonds.

Dezer dagen verscheen de 2^de druk van het 2^e deel van het Liederboek van het Willems-Fonds. De handelsprijs van dit werk is fr. 1.25 per deel. De herdrukken worden niet aan de leden gezonden.

_**_*

Thans is een begin gemaakt met de uitgave van den Kapelaan van Bardelo, een novelle van E. Seipgens, die zal voorafgegaan zijn van het levensbericht des schrijvers door Dr. J. ten Brink. Het Algemeen Bestuur hoopt het boek nog vóór den zomer aan de leden te kunnen uitdeelen.