Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 1

[p. CXLIX]

Verslag van het bestuur der afdeeling Antwerpen.
(Juli 1895 - September 1896.)

Het afgeloopea bestuurjaar was voor de Afdeeling het vijf-en-twintigste van haar bestaan. Een jubeljaar dus, dat zoo luisterrijk als de kas het toeliet gevierd is geworden.

Vier concert-voordrachten werden er gedurende den winter ingericht in de Feestzaal, Blindestraat, namelijk:

Den 23ⁿ Januari 1896, voordracht door den heer Max Rooses, over Christoffel Plantin; concert met de medewerking van Mej. Bertha Janssens, de heeren L. Leysen, K. Gion (zang) en J. Hubeers (piano);

Den 5ⁿ Maart, voordracht door den heer G.D. Minnaert, van Gent, over Leerden Opvoedingsplicht; concert door de juffr. Clara Jacobs (klavier), Weyler (zang) en de heeren M. Vercammen (zang) en G. Brees (piano);

Den 16ⁿ April, voordracht door den heer N.J. Cupérus, over de Kunstmerhwaardigheden van Noord-Italië (met lichtbeelden), concert met de medewerking van Mej. A. Packbiers (1^en prijs van het koninklijk Conservatorium van Brussel), de heeren A. Vercammen, J. Van Os (zang) F. en C. Costers (viool en mandolijn) en G. Brees (piano);

En dan den 16ⁿ Mei Feestzitting, voordracht door den heer Flor. Van der Ven, over het Willems-Fonds van Antwerpen gedurende 1871-1896; concert door de juff^en M. Levering (zang), H. Zellien (harp), de heeren B. Tokkie, J. De Smet (zang), J. Roelants (cello), H. Martin (mandolijn) en G. Brees (piano); daarna uitreiking der boekgeschenken van het Willems-Fonds aan acht bekroonden in den prijskamp voor de Nederlandsche taal tusschen de gestichten van middelbaar onderwijs, met eene toespraak van den heer Max Rooses, en tot slot opvoering van Eene Kokette, spel in één bedrijf van G. De Lattin, door Mevrouw Verstraete-Lacquet, Mej. Elisa Jonckers en den heer Jan Dilis, van den Nederlandschen Schouwburg.

Iedere voordracht werd besloten door eene boekentombola, waarvoor verschillende geschenken werden ingezonden door

[p. CL]

de heeren Lamarche, studieprefekt van het koninklijk athenaeum, L.H. Smeding, bestuurder van den Nederlandschen boekhandel te Antwerpen, en M. Van Groenendaal.

In't geheel werden 107 boekwerken, uitmakende 155 deelen, verlot; de opbrengst bedroeg fr. 105,05.

Het vijf-en-twintigjarig bestaan der Afdeeling werd op Maandag, 25 Mei (2^en Pinksterdag), gevierd,'s Morgens te 10 uren had in de Trouwzaal ten Stadhuize de buitengewone Algemeene Vergadering plaats der inschrijvers op het Willems-Fonds.

Een omstandig verslag over deze vergadering zag door de zorgen van het Algemeen Bestuur het licht.

Van 12 ½ tot 3 ½ uren werd een uitstapje per stoomboot op de Schelde gedaan en te 4 uren waren we in de Kursaal op het Vlaamsch Hoofd rond den gezelligen disch geschaard, waaraan de heer burgemeester Jan Van Rijswijck, de heeren schepenen Fr. Van Kuyck en Jul. Verspreeuwen, afgevaardigden van het Algemeen Bestuur en van de zusterafdeelingen en vele leden der Afdeeling deelnamen.

Menig hartelijk woord werd daar gesproken, getuigende van de belangstelling in het Willems-Fonds.

In de eerste dagen van Januari kwam ons het bericht toe, dat de Zuid-Afrikaansche Republiek, waar onze taal- en stamgenooten wonen, door eene bende Engelsche gelukzoekers onder aanvoering van zekeren Jameson in haar onafhankelijk bestaan bedreigd was geworden.

Dank echter zij het krachtdadig optreden der Regeering en de schitterende overwinning der Boeren bij Krugersdorp, werd die gewaagde aanval afgeslagen.

Het Bestuur heeft gemeend die gelegenheid niet te mogen laten voorbijgaan zonder eene welverdiende hulde te brengen aan de Transvalere en besloot het volgende adres aan den heer Staatspresident Kruger op te zenden. (Zie hiervoor blz. XLVII.)

Voor iederen Antwerpenaar werd de gelegenheid opengesteld zich bij deze huldebetuiging aan te sluiten. De namen der bijtreders zouden onder het adres gedrukt worden.

Weinige dagen nadien werd het adres, bekleed met 1245

[p. CLI]

namen van burgers uit alle standen der samenleving, naar Transvaal gezonden.

Onder dagteekening van 18 Augustus 11. ontvingen wij van het Departement van Buitenlandsche Zaken te Pretoria het volgend schrijven:

Wel Edele Heeren,

Ik heb de eer de goede ontvangst te erkennen van uw hooggewaardeerd schrijven van den 22^sten Februari j.l. gericht aan Zijn Hoog Edele den Staatspresident, met ingesloten kunstig uitgevoerd adres van hulde met de gelukkige beëindiging der verwikkelingen, waarmede deze Republiek in het begin dezes jaars te kampen had.
Zijn Hoog Edele de Staatspresident en de Leden van den Uitvoerenden Raad hebben met veel genoegen kennis genomen van den Ínhoud van het adres en droegen mij op U, de Antwerpsche Afdeeling van het Willems-Fonds en de overige mede-onderteekenaren hunnen hartgrondigen dank over te brengen voor deze betuigingen van sympathie, die door hen ten zeerste worden op prijs gesteld en steeds in dankbare herinnering zullen worden gehouden.
Ik heb de eer te zijn,

UEdele's dienstwillige dienaar,

(get.) W.J. Leyds

Staatssecretaris.

- Als een blijk van sympathie met het doel door onze Afdeeling beoogd werd ons namens de Afdeeling Pretoria van de Nederlandsche Vereeniging voor Zuid-Afrika eene gift van £ 3 toegestuurd, den 9ⁿ November 1895.

Dit blijk van genegenheid was eene hoogst aangename verrassing. Ook heeft het Bestuur zich verhaast uit naam der Afdeeling aan de Transvaalsche broeders zijn warmen dank te betuigen voor die milde gift.

Vervolgens heeft de Afdeeling nog deelgenomen, op 6 October 11., aan de onthulling van het nieuw grafmonument ter nagedachtenis van vader Jan Van Rijswijck op de Kielbegraafplaats opgericht en op 2 Februari de instelling bijgewoond van de Afdeeling van het Willems-Fonds te Contich. Bij die gelegenheid werd een veertigtal boeken aan de volksboekerij dezer nieuwe Afdeeling geschonken.

Ook is de Afdeeling het 23^e Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres, dat op 23-26 Augustus hier ter stede plaats had, toegetreden.

[p. CLII]

Aan den Gemeenteraad van Antwerpen werd voor eenige dagen een vertoogschrift gezonden, houdende verzoek een Schouwburg op te richten voor het Vlaamsch Lyrisch Tooneel.

Tot slot blijft ons nog een aangenamen plicht te vervullen, namelijk onzen welgemeenden dank uit te drukken aan allen, die ons in't afgeloopen jaar hunne talentvolle en belanglooze medewerking verleend of door geschenken ons werk gesteund hebben.

Rekening van het dienstjaar 1895-1896.

Ontvangsten.

Batig slot van verleden jaar.	fr.	463	39
Aandeel in de bijdragen der leden.	fr.	683	00
Buitengewone ontvangsten.	fr.	85	19
Opbrengst der tombola's	fr.	105	05
	____	____	____
	fr.	1.336	63

Uitgaven.

Drukkosten	fr.	432	69
Inschrijvingen en aankoopen	fr.	36	26
Bloemtuilen en piano	fr.	214	00
Concerten en voordrachten.	fr.	246	50
Buitengewone uitgaven der Algemeene Vergadering	fr.	186	31
Huur van lokaal	fr.	190	15
Bureelkosten	fr.	20	00
	____	____	____
	fr.	1,325	91
	____	____	____
Batig slot	fr.	10	72

De Secretaris-verslaggever,	De Voorzitter,	De Schatmeester,
Flor. van der Ven.	Max Rooses.	I. Van Doosselaerk.

Aanhangsel.

Met het zilveren jubelfeest der stichting onzer Afdeeling, in Mei 11. plechtig herdacht, viel een ander jubelfeest saam, namelijk dit van den heer Florent Van der Ven, sinds vijf-en-twintig jaar onzen onvermoeibaren en talentvollen Secretaris.

Ieder Willemsfondser weet het: al wat onze Antwerpsche Afdeeling in dit kwart eeuws verrichtte en stichtte, was grootendeels te danken aan het initiatief en de toewijding van

[p. CLIII]

Flor. Van der Ven, die met August Michiels en nog enkele anderen de stichter was van het Willems-Fonds en er steeds de ziel van blijft.

Namens het Bestuur en de leden onzer Afdeeling, ook namens talrijke vrienden van Flor. Van der Ven buiten het Willems-Fonds, hebben wij hem ter gelegenheid van dit herdenkingsfeest zijn door H. Luyten geschilderd portret aangeboden. Eene warme hulde werd den geachten Jubilaris gebracht, zoo gedurende de feestzitting op 16ⁿ Mei, als op het feestmaal van 25ⁿ daaropvolgend. Menig goed woord is daar gesproken, menig hartelijke wensch geuit.

Reeds deelde het Tijdschrift van het Willems-Fonds het relaas dezer plechtigheid mede. Namens de feestcommissie achten wij het ons ten plicht aan het jaarverslag deze regelen toe te voegen en kunnen tevens niet nalaten hier ook den meesten lotte maken van het merkwaardig verslag, ter gelegenheid der plechtige feestzitting van 16ⁿ Mei 11. door onzen geachten Jubilaris uitgesproken.

Dit puik stuk, vijf-en-twintig jaren taalstrijd beschouwende en samenvattende, op bevoegde wijze behandeld, meesterlijk beschreven, kundig ingeleid en aantrekkelijk voorgebracht, is een terugblik over het laatste kwart eeuws, waarin steller ons beurtelings met allen in betrekking brengt, die het W.-F. in zijn leven en streven ter zijde stonden; een beredeneerde lijst der gewichtige gebeurtenissen waarin de Afdeeling gemengd was; eene chronologische opsomming der blijde stonden en prachtige feesten en ook der sombere dagen van bitteren rouw, die zich in dit tijdverloop voordeden; warme hulde brengend aan wie mede ten kamp togen, een traan van weemoed plengend over wie onzer strijders het Vlaamsch leger ontvielen, wie onzer beschermers mede de dood wegmaaide. Het is een belangrijke vergelijking van wat wij toenmaals hadden te bekomen en wat wij thans al verkregen hebben; het is ten slotte een woord van warmen dank tot die gansche schaar letterkundigen, kunstenaars, liefhebbers en vereenigingen, die sinds 1871 het W.-F. ter zijde stonden en hun talent en tijd ten offer brachten aan de goede zaak, aan de talrijke vrienden wier hart warm medeklopt voor Vlaanderen en het Vlaamsche volk.

Hopen wij dat de voordracht van den heer Van der Ven,

[p. CLIV]

dit kostbaar document voor de geschiedenis onzer taalbeweging, eerlang in druk moge verschijnen!

Antwerpen, den 1ⁿ October 1896.

De Secretaris der Feestcommissie,	De Voorzitter,
Herman Mulder.	Max Rooses.