Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 1

[p. LXXIII]

Buitengewone algemeene vergadering van het Willems-Fonds te Antwerpen op 25 Mei 1896.

Nog is het niet 10 ½ uur geslagen en reeds bevinden zich talrijke Willemsfondsers in de prachtige Trouwzaal van het Antwerpsche stadhuis. Aan het bureel nemen plaats de aanwezige leden van het Algemeen Bestuur, onder het voorzitterschap van den heer C. Van der Cruyssen, die weldra de zitting open verklaart. Uit de naamafroeping der stemgerechtigden blijkt dat er 29 aanwezig zijn, van heinde en ver aangekomen, zoowel uit Contich en Boom, als uit Nieuwpoort, Utrecht en Tongeren.

De bespreking van het eerste punt der dagorde, het opnemen van belletristische bijdragen in het Tijdschrift, was zeer belangrijk en zeer lang. Als voornaamste reden voor dit opnemen werd aangevoerd, dat het Tijdschrift met uitsluitend wetenschappelijke bijdragen, zooals thans, slechts voor een klein gedeelte der leden genietbaar is; zelfs dat vele leden, die er hun voordeel zouden kunnen mede doen, moeten aangetrokken worden door lectuur die minder inspanning vergt. Een voorstel om de eindbeslissing tot de naaste algemeene vergadering uit te stellen en met het Tijdschrift, ten titel van proef, tot het einde van den eersten jaargang in de begonnen richting voort te gaan, werd verworpen met

[p. LXXIV]

15 stemmen tegen 14. Zoodat te beginnen met de 7^e aflevering (d.i. de 1^ste afl. van het II^e deel) bijdragen behoorende tot het gebied der fraaie letteren mogen opgenomen worden.

Het tweede punt der dagorde, nl. het opnemen van langere bijdragen die zouden overloopen van het eene nummer naar het andere, vond algemeene instemming en gaf dus niet tot verder bespreking aanleiding, vooral toen de heer J. Vercoullie, algemeen secretaris, de beteekenis verklaarde van het Bericht aan de Medewerkers uit Tijdschrift, 4^e afl., blz. LXIV. Dit bericht formuleert niet een onwrikbaar besluit, maar zegt alleen dat de voorkeur zal gegeven worden aan korte bijdragen, omdat het gebleken is dat de inhoud van elke aflevering zoo afgewisseld mogelijk moet zijn. Stellig zijn er onderwerpen die slechts in't lang en in't breed kunnen uiteengezet worden: het is dan ook niet denkbaar dat men dergelijke bijdragen wegens hun uitgebreidheid zou van de hand wijzen.

Thans verving de heer G.D. Minnaert den heer C. Van der Cruyssen als voorzitter en daarna kwam de heer De Lattin aan het woord, om in een merkwaardig betoog den toestand te schetsen van het tooneelonderwijs in Vlaamsch-België. Daarin zal de Zuidnederlandsche Tooneelbond trachten verbetering te brengen en het Algemeen Bestuur van het Willems-Fonds zal hem in zijn pogingen ondersteunen. Het betoog van den heer De Lattin zal in het verslag dezer vergadering in zijn geheel worden medegedeeld.

De bespreking van den toestand der kleine afdeelingen werd tot de vergadering van October verdaagd omdat ze slechts na de inkomst der jaarlijksche verslagen en rekeningen rnet vrucht kan geschieden, en omdat het reeds ver gevorderd uur slechts nog toeliet één punt aan te raken.

Er werd dus overgegaan tot het laatste punt der dagorde: het Willems-Fonds en de maatschappelijke vraagstukken. Dr Goffin nam daarover het woord; hij herinnerde aan de besluiten van de Algemeene Vergadering te Leuven in 1894

[p. LXXV]

en wees er op hoe de liberale werkerskringen aan de Willems-Fondsers een dankbaren grond ter ontginning aanbieden om hunne bemoeiingen met de maatschappelijke vraagstukken vruchten te doen dragen.

In de bespreking door deze beschouwingen uitgelokt, werd er op gewezen dat het hoofddoel van het Willems-Fonds is, mede te werken tot de verstandelijke en zedelijke ontwikkeling van het Vlaamsche volk door middel van de Nederlandsche taal; dat het dit doel moet bereiken op zichzelf en door zichzelf. Het kan dus slechts, in zake maatschappelijke vraagstukken, voorts werkzaam zijn op de volgende wijze: 1. het Algemeen Bestuur geve bij gelegenheid werken over die vraagstukken uit; 2. de Afdeelingen brengen in haar vergaderingen dergelijke vraagstukken ter studie; 3. die wezen ook zoo vaak mogelijk het onderwerp der volksvoordrachten; 4. de volksbibliotheken wezen voorzien van de voornaamste werken op dat gebied. Daarnevens is het wenschelijk dat de sprekers die in het Willems-Fonds optreden, zich ook ter beschikking houden van bedoelde werkerskringen en dat de bestuurleden dezer kringen hun leden aanzetten om de volksvoordrachten van het Willems-Fonds bij te wonen en om gebruik te maken van de boeken onzer volksbibliotheken.

Het was 12,40 uur toen de vergadering uiteenging. Dan begaven zich de leden naar de stoomboot om van het plezierreisje op de Schelde hun door het Antwerpsche Willems-Fonds, ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubelfeest aangeboden, te genieten. Het tochtje leidde eerst naar Bath om dan stroomopwaarts de monding van den Rupel te bereiken. Het was alleraangenaamst, maar had langer geduurd dan men verwacht had; het feestmaal was voor 3 ½ uur aangekondigd en het sloeg 5 uur toen de koene bootvaarders met uitgehongerde maag aan tafel vielen.

Hier was de held van het feest de heer F. Van der Ven, sedert 25 jaren secretaris van het Willems-Fonds te Ant-

[p. LXXVI]

werpen, wien men te dezer gelegenheid zijn portret aanbood, geschilderd door den heer Luyten. In een kernachtige rede hing de heer Max Rooses een volledig tafereel op van de onverdroten werkzaamheid van Van der Ven gedurende dit kwart eeuws. De heer J. Vercoullie bracht den jubilaris de gelukwenschen van het Algemeen Bestuur. De heer F. Van der Ven sprak aan al zijn vereerders zijn dank uit en beloofde met dezelfde toewijding zijn taak voort te zetten. De heer F. Van Kuyck bracht een heildronk aan Mev. Van der Ven, die verre van met een gevoel van egoïsme haarman te beletten deel te nemen aan het openbaar leven, hem steunde en aanmoedigde in zijn werken en streven. De heer J. Sabbe dronk op Antwerpens Burgemeester en drukte de hoop uit, dat wij nog onder zijn burgemeesterschap de verheffing mogen zien van de Antwerpsche muziekschool, bestuurd door Peter Benoit, tot Koninklijk Conservatorium. In zijn antwoord toonde de heer Jan Van Rijswijck dat Antwerpen alles gedaan had wat het kan, en nog bereid is te doen, opdat aan het werk van Peter Benoit een waardige bekroning te beurt valle. Voorts gaf hij eenige beschouwingen ten beste over het Willems-Fonds en de Flaminganten, over de politieke toestanden en het liberalisme, met de aangrijpende macht, de medesleepende tooverkracht, die aan zijne welsprekendheid eigen is.

De beteekenis van het feest, de indruk dien het zal achterlaten, zijn besloten in de woorden waarmee Antwerpens Burgemeester zijn toespraak eindigde: ‘Eene vergadering van het Willems-Fonds is eene oase, waar men uitrust van al zijn beslommeringen; eene oase beschenen door de zon van de Vlaamsche vrijgezindheid. Haar gloor was de morgen mijner jeugd; haar glans de middag van mijn mannelijken leeftijd, en zij zal ook de troost zijn van den avond mijns ouderdoms, op het plechtig oogenblik dat ik mijn handen zal moeten wasschen in de kom der gerechtigheid om te verklaren of ik mijn plicht heb volbracht.’