Het groote Tafereel der dwaasheid

Opregting van een Compagnie van Commercie en Navigatie, binnen de Stad Hoorn, met consent van de Heeren Burgemeesteren en Regeerders der selve Stad.

VEele kundige en voorname Negotianten ernstelyk gelet hebbende op de Inschryvingen gedaan in sommigen Steden deser Provintie, tot opregting van een Compagnie van Assurantien, welkers Actien tot nu toe zeer door yder een werden begeert, daar nogtans in der selver Projecten, geen reële of vaste gronden kunnen werden gelegt: gemerkt de wisselvalligheden van schaden en winsten. Versekert zynde, dat de Commercie en Navigatie, altyd zyn geweest het bestaan der Ingesetenen en het steunsel deser Landen; En by gevolge dat men met meer fondament van winst en voordeel zoude kunnen opregten, een Compagnie van Commercie en Navigatie; geconsidereert de goede situatie, de nabyheyt van de zee, securiteyt van de Reede, en de welgesteltheyd van de Haven van de Stad Hoorn, als mede de menagie van Pakhuisen en andere Onkosten: zo hebben zy met goetvinden, en Permissie van de Heeren Burgermeesteren en Regeerders binnen de bovengemelde Stad, opgeregt een Compagnie van Commercie en Navigatie; omme door hare onderneminge, een goede uytdeeling aan de Geintresseerdens te kunnen doen. Op de volgende Pointen.

I. De compagnie sal bestaan uit 10. duysent Actien yder van 2000, Guldens, makende te samen een Capitaal van 20. Millioenen.

2. Binnen agt dagen na de intekeninge sal moeten worden gefurneert en ingelegt 3. percento ende binnen een maand daar na nog 2 percento.

3. Ende sullen geen Actien mogen werden getransporteert als na dat de voorsz. 5. percento sallen weesen voldaan aan de Directeurs tot Hoorn.

4. Voorts zal na 't voorsz: Fournissement van maant tot maant aan de Voornoemde Directeuren betaalt moeten werden 1 percento van het ingetekende Capitaal tot dat in alles met de vorige fournissementen op gebragt sullen zyn 10 percento te samen.

5. Ende sullen wyders de Directeuren van dese Compagnie gequalificeert zyn soodanige verdre fournissementen in te vorderen als tot voorsetting van den Coop handel ende Zeevaart sal nodig geoordeelt worden, ende ingevalle ymand ten tyde als het fourmssement sal moeten geschieden, manqueert te voldoen, sullen de Actien van de gebrekige ten behoeve van de Compagnie wesen vervallen.

6. De inteekening ten vollen gedaan zynde sal boven de 20 Millioenen geen Intekening mogen geschieden.

7. Die geen welke in dese Compagnie sullen willen intekenen sullen sulks in Persoon moeten doen of door ordre in forma moete laten doen.

8. De Intekening sal gedaan worden ten overstaan van de Heeren Burgermeesteren deses Stads, of van eenige Heeren uyt de Regeeringe, beneffens een haarer Ministers ende Directeuren by de Heeren Burgermeesteren voor de intekeninge daar toe te verkiesen.

9. Voor yder Transpoort van Actie sal ten behoeve van de Compagnie betaalt moeten werden een per mille door de Kooper en Verkooper yder de helft.

10 De Compagnie sal werden gedirigeert door vyf voorname en ervarende Coopluyden, waar onder altyt sullen moeten zyn ten minsten vier ingeborene Burgers van dese Stad Hoorn, en alle vyf aldaar haar woonplaats houdende.

11. Voor de Eerste sullen de Directeuren door de Heeren Burgermeesteren voor de intekening Aangestelt worden sonder Nominatie, ende Naderhandt uyt een Nominatie van drie Personen door de Directeuren en Hooft-participanten (welke sullen Zyn die 10. Actien besitten) te formeren.

12. En sullen de Directeuren alle Particulieren handel Negotie Commercie Assurantien als mede ampten moeten quiteren en haar tot de saken van de Compagnie alleen appliceeren.

13 De Directeuren en sullen alle soodanige handel ende Commercie te water ende te Landen dryven als ten dienste van de Compagnie meest voordeeligst sullen agten.

14. Ook vermogen te doen Assurantien als sulx goed sullen vinden.

15. De Directeuren sullen gehouden wesen 's Jaarliks ten overstaan van de Heeren Burgermeesteren ende een harer Ministers beneffens de Gequalificeerde Hooft-participanten, te doen Rekening van harer gedane handel en Zeevaart, het eerste Jaar op den eerste Woensdag in de Maant April des Jaars 1722 ende soo voorts van jaar tot jaar op den eerste Woensdag in April, gelyk ook de Directeuren gehouden sullen zyn, zoo veel uytdeeling te doen als na bevint van saken by henlieden sal bevonden werden te behooren.

16 De Intekening sal geschieden op aanstaande Woensdag sullende zyn den 14 Augusty 1720 op een kamer boven de Wage deses Stads HOORN, 's morgens de klokke negen uuren en niemant sal mogen intekenen minder dan twee duysent guldens en niemant meerder als 50. duysent guldens.

17. En sal ook niemandt gehouden of verpligt zyn oyt meerder te fourneren en op te brengen als zyn ingetekende somme bedraagt.

VEle der kundigste en voornaamste Kooplieden van Amsterdam, Rotterdam, de Zaankant en elders, siende, dat de Heeren der Regeringe in vele Steden deser Provintie het opregten van Compagnien van Commercie en Assurante hebben gepermiteert, en dat de Kooplieden deselve niet alleen met veel iver verre boven de vereyste capitalen volschryven, maar selfs de Actien terstond met groote opgelden opkopen, en te veel verbeelding hebbende van de wysheit dier Heeren en Negocianten, om te konnen denken, dat zy sonder grond zulx souden toestaan en doen: gelyk zy ook sonder die voorbeelden van de nutheit en profijt der zake selve versekert zyn, en considererende, dat de Stad Purmerende (als leggende in den doortogt van't gantsche noord-quartier, en by na in 't gezigt van Amsterdam en de Zaan kant) ruym so wel daar toe gesitueerd is, als verscheyden Steden, die zulx reeds

[p. 4]

met succes gedaan hebben; hebben met goedvinden en permissie der Heeren Burgermeesteren en Regeerders in de gemelde Stad mede opgeregt een Compagnie van Assurantie Commercie, Bodemery, &c. niet twyfelende, of de selve zal door des Hemels zegen onder een voorsigtige en menageuse directie in staat zyn om een goede uitdelinge aan de geintresseerdens te doen. Op de volgende Conditien.

I. De Gemelde Compagnie sal bestaan in een Capitaal van vijf Milioenen.

II. 't Capitael van ider Actie sal bestaan in 1000. gl: en by gevolg sullen 'er 5000. Actien zyn.

III. Niemand sal inde voorsz. Compagnie minder vermogen in te tekenen dan 1000. gl. Capitaal, dat een Actie sal zyn, en niemand meerder dan 50000. gl: dat 50 Actien sullen zyn.

IV. Niemand sal verder verbonden zyn, dan tot de waarde van zyn Intekening.

V. Yder Intekenaar sal gehouden zyn by provisie in handen van 2 Heeren Commissarissen, door de Regeringe der voorsz. Stad daar toe tot provisioneele Directeurs aangestelt, te betalen een percento van't Capitaal van zyn intekening, binnen een maand na de intekening, waar toe de 2 laaste weken voor den verschyndag dagelyks sal gevaceert worden, en die sulx versuymt sal vervallen zyn van zyn Actie.

VI. Men sal, na dat de voorsz. inschryvinge sal gedaan zyn, als dan by en benevens de voorsz. Commissarissen nog 6 Gecomiteerdens verkiesen uit de Hoofd-participanten, so wel die binnen als buiten de Stad woonagtig zyn, waar van 3 sullen verkoren moeten worden by de Regering en 3 by de Hoofdparticipanten met meerderhyt van stemmen alle bequame, Gegoede, en ervarene Personen, welke 8 dan alles ten beste der Compagnie sullen reguleeren, en dirigeeren.

VII. Men sal niemand van de Intekenaars of Geinteresseerdens vergen, meerder te betalen als de een percento Art: 5 gemelt, ten zy de voorsz. 2 Commissarissen en 6 Gecommitteerdens uit de Hoofdparticipanten met meerderheit van stemmen sulx nodig oordeelden.

VIII. Den ontfang en uitgaaf der Penningen, sal by provisie werden waargenomen door de voorsz. twee of meerder Commissarissen, en alle Quitantien sullen ondertekend worden, door twee ofte meerder Commissarissen daer toe door de Directeurs van de voorsz. Compagnie, aan te stellen.

IX. Alle de Inleg penningen, ofte die, dewelke naderhand, soo van Commertie, van Assurantie als anders ontfangen sullen werden zullen tot sodanig gebruyk mogen aangeleyd werden als de voorsz. twee Commissarissen en bovengemelde Gecommitteerdens, uit de Hoofd Participanten met meerderheyd van stemmen sullen oordelen, tot welzyn en voordeel van de gemelde Compagnie sal te behooren.

X. De Directeurs van de voorsz. Compagnie sullen volkomen magt hebben, niet alleenlyk om op alle soorten van Schepen en Koopmanschappen Molens &c. te Assureren, maar ook Wisselbrieven te disconteren, alle soorten van Koopmanschappen te belenen en ook hun Commercie te dryven, Bodemery-gelde te geven en soo als zy dienstig en nodig sullen oordeelen, tot welzyn en voordeel van deselve Compagnie.

XI. Alle questien en verschillen die ter sake van Assurantien of anders souden mogen ontstaan, sullen worden beregt by Arbiters door partyen te kiesen, of anders by den ordinaren Regter: En men sal sig daar in gedragen na de Placaten van den Landen, op het stuk van Commercie en Assurantie geëmaneert.

XII. De voorsz. Commissarissen of Directeurs van de voorsz. Compagnie sullen alle jaren rekening doen, aan 2 andere Heeren Commissarissen uit de Regeering, en aan 4 andere Gecommitteerdens by meerderheit van stemmen uyt de Hoofdparticipanten daar toe te nomineeren, die dan gesamentlik met de Directeuren de uytdeling sullen reguleren.

XIII. Voor Hoofdparticipanten sullen gerekend werden die van 20 tot 50 Actien in de gemelde Compagnie hebben.

XIV. De Compagnie behout aan haar de magt, om in kas dat de Inschryving meerder komt te bedragen als het Capitaal Art: 1 gemeld, van elk intekening te mogen retrencheren en verminderen so als men naar proportie van't geen te veel ingeschreven is sal meenen te behooren.

XV. De Actien deser Compagnie zullen transportabel zyn op de zelfde wyse, als 't by koop, verkoop, of andersints gepracticeert word in de Oost en West-Indische Compagnie deser Landen, en voor 't transport van ider Actie zal betaalt worden een gulden door den Kooper en Verkooper ider de helft.

Ter Secretarie onder't Stadhuys deser Stad, sal op aanstaande Vrydag den 16 Augustus 1720 waar in elk, die in dese Compagnie deel wil hebben, zyn Briefje kan brengen, van den volgende inhoud: Ik ondergeschreven versocke in de Assurantie en Commercie-Compagnie der Stad Purmerende ingetekend te zyn, voor de somma van Actum Purmerende, den 16. Augustus 1720. Alle Intekenaars buiten de Stad wonende, gelieven verdagt te zyn om nevens hun Namen, hun adres te noemen. Men sal ook tot iders gemak by den Stads Drukker gedrukte Inteken-Briefjes vinden.