Onze Taal. Jaargang 81

[p. 73]

Taalergernissen

Hoort of ziet u taalverschijnselen die u lelijk, verwerpelijk, leuk, nieuw of anderszins opmerkelijk vindt? Laat het ons dan weten. Liefst per e-mail ([e-mail], met vermelding van uw adres) of anders per reguliere post (Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag).

Er gebeurde
Frans Rummens - Den Haag

Mijn grootste taaiergernis is vaak te horen op tv, in het ochtendprogramma Vandaag de dag in de rubriek ‘Weer en verkeer’. Dan is het keer op keer: ‘Er gebeurde een aanrijding...’

Ik las iets dergelijks ook in Spits, in een artikel over pesten: ‘Voor haar is het daarvoor te laat, vindt ze. De pesterijen zijn al gebeurd.’ En in NRC Handelsblad stond: ‘De massamoord in Rawagede kon daarentegen gebeuren als gevolg van (...).’ Allemaal fout mijns inziens. In al deze gevallen dient plaatsvinden gebruikt te worden.

Als je de uitdrukking googelt, vind je die vooral op websites uit België:

- er gebeurde een energieaudit (www.nieuwsblad.be)
- er gebeurde een uitgebreide enquête (www.voka.be)
- er gebeurde een uitgebreide restauratie (www.antwerpen.be)
- er gebeurde een uitgebreide adhesiolyse (www.infectieziektebulletin.be)

Zou het veroorzaakt worden door het Franse Il y a eu? Ik moet zeggen dat ik als halve Belg dit gebruik van gebeuren in het zuiden vroeger nimmer gehoord heb. Misschien is het daar ook iets relatief nieuws.

Na
Jan M.L. Bosmans - Antwerpen

Steeds vaker hoor en lees ik in de media zinnen waarin de band tussen oorzaak en gevolg is doorgeknipt. Ik heb het met name over ongelukken of misdaden waarbij mensen letsel hebben opgelopen ‘na’ de gebeurtenis, zoals in ‘Vrouw gewond na explosie in Amsterdamse woning’. De lezer zou hier eigenlijk bij of door verwachten.

Ook constructies met omdat of doordat verliezen snel terrein ten voordele van nadat. Woorden en uitdrukkingen als toen, wegens en als gevolg van worden naar mijn mening het slachtoffer van het om zich heen graaiende na(dat)-isme.

Het nieuwe rood
Nicoletta Moerkerken - Rotterdam

Toen ik in de animatiefilm WALL·E het zinnetje ‘blauw is het nieuwe rood’ hoorde, vond ik het nog grappig. Er werd mee bedoeld dat als je echt trendy wilde zijn, de rode outfit door een blauwe vervangen moest worden. Het was ironisch, en het nam duidelijk het jargon uit de modebladen op de hak.

Maar meer en meer hoor ik de uitdrukking in alle ernst gebruikt worden. Niet alleen trendwatchers beweren dat grijs het nieuwe wit is, maar het wordt tegenwoordig ook op andere zaken toegepast. In het AD las ik laatst dat de vrouw de nieuwe man is en dat vleeseters de nieuwe rokers worden. Het is een nietszeggende uitdrukking. Nog even en het schaap is de nieuwe koe, de kat de nieuwe hond en taal het nieuwe rekenen.

Tangconstructie
Hans Hermans - Heerlen

Ik zag laatst een opmerkelijk bord aan de oever van de Maas. Met een vracht aan woorden maakt een Belgisch ministerie duidelijk dat het bij ongevallen niet aansprakelijk is. Tussen het deel af en wijst van het werkwoord afwijzen staan maar liefst 21 andere woorden, waarvan één ook nog eens met een flinke spelfout. Te gek voor woorden!

Foto: www.opdegrens.eu - Hans Hermans