Horstlog
Kan iemand dat eens uitleggen?
Menige moderne man ziet eruit alsof hij zich in geen zeven dagen geschoren heeft. Vroeger was dat iets van landlopers en andere marginale types, maar nu is het in de mode om eruit te zien alsof je scheerapparaat kapot is.
Het zal wel weer overgaan, maar het blijkt er al iets langer te zijn. In 1995 sprak Karel van het Reve er al over, naar aanleiding van de baard van Yasser Arafat: ‘eigenlijk is het geen baard, maar een soort ongeschorenheid’.
Ik houd er niet zo van. Mij zult u niet gauw over straat zien gaan met zo'n slordig bakkes, want ik loop niet graag voor gek. Het ziet er namelijk niet uit. Maar ik geef toe: kwaad kan het niet, geloof ik. Behalve fabrikanten van scheerapparaten heeft niemand er echt last van. Ik koester mijn conservatieve afkeer van die ongeschoren koppen, met schaamhaar op hun wangen, maar ik besef dat het meer zegt over mij dan over die Arafat-look.
Er zijn meer dingen waar ik een hekel aan heb. Bijvoorbeeld het royaal gebruik van Engelse woorden in een Nederlandse tekst. Bij mij gaat u niet veel Engels vinden. Hoewel ik graag Engelse boeken lees, probeer ik in mijn geschriften alle Engels te vermijden. Waar mijn afkeer door komt, weet ik niet. Leeftijd, opvoeding, opleiding, achtergrond, karakter, of van alles een beetje?
Maar afgezien van mijn persoonlijke smaak: kan het kwaad? Ik bedoel: objectief bezien? Zijn Engelse woorden in onze conversatie, in de krant of in de reclame slecht, schadelijk, ongezond, gevaarlijk, gemeen of lelijk? Veel mensen denken van wél. Er bestaan zelfs hele verenigingen die ten doel hebben ‘de invloed van het Engels terug te dringen’. En ook buiten die verenigingen is er een legioen Nederlanders dat strijdt tegen het Engels, of toch zegt daartegen te strijden. Er is ook geen taalkundige die niet af en toe daarop wordt aangesproken: al dat Engels hier, daar moet iets tegen gedaan worden. Of rechtstreekser: doe er wat aan!
Maar waarom eigenlijk? Mijn persoonlijke afkeer laat ik gelden, maar net als met die Arafat-baarden komt het niet in me op om deze ook aan anderen te willen opdringen. Wat is er, objectief gezien, tegen die Engelse woorden? Kan iemand dat eens uitleggen? Welke gevaren lopen we door die ‘invloed van het Engels’? Welke belangen worden er geschaad door Engelse leenwoorden? Welk onrecht doen we wie aan? Wat zijn de gruwelen die ons te wachten staan als we ons niet verzetten? Het is natuurlijk mogelijk dat ik in mijn kortzichtigheid iets over het hoofd zie, maar ik zou op dit moment niks kunnen noemen. Ik doe nu zo'n vijfenveertig jaar mee in de taalkunde, ik ben in die jaren een onnoemelijke hoeveelheid anti-Engelse meningen tegengekomen, maar eerlijk gezegd heeft nooit eens iemand mij uitgelegd wat er nou zo slecht is aan dat Engels. Ik ben daar wel nieuwsgierig naar.
Joop van der Horst
Auteursrechtelijk beschermd