Onze Taal. Jaargang 77

[p. 222]

Raymond Noë
InZicht

‘InZicht’ licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland en België. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten. Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.

Chinees

Het Chinees mag zich verheugen in een sterk groeiende aandacht, en dat is ook te merken aan het verschijnen van allerlei lesboeken en cursussen. Voor het middelbaar onderwijs zijn recentelijk twee methodes gepubliceerd: Chinees? 'n Makkie! van docent Chinees Tin Chau Tsui (zie ook het artikel over Chinees als schoolvak, blz. 196), en het door een team Leidse sinologen geschreven Chinees in tien verdiepingen. Het eerste boek richt zich op de onderbouw. De benadering is vrij speels, er wordt veel visueel materiaal gebruikt en de oefeningen zijn kort. Chinees in tien verdiepingen richt zich op de bovenbouw en is een ‘grondige methode voor ambitieuze leerlingen en docenten’. Beide methodes worden ondersteund door een website met oefeningen en aanvullend materiaal.

Niet iedereen die Chinees wil leren, zal dat klassikaal willen doen. Voor wie het liever thuis doet, of misschien zelfs in de auto, is er de ‘15 minuten’-cursus van de ANWB, waarmee men zich met een kwartiertje zelfstudie per dag de eerste beginselen van het Chinees kan eigen maken. Het cursuspakket bestaat uit een lesboek met korte oefeningen, plus twee cd's waarmee woordenschat en uitspraak geoefend kunnen worden. De hele cursus omvat zestig lessen.

Kennismaken met het Chinees kan ook op een geheel andere manier, bijvoorbeeld door je te verdiepen in het karakter van de karakters. Dat is de weg die sinoloog Hans Kisling de lezers biedt in China-Y. In 1998 verscheen de eerste versie van dit boek, waarin de ontwikkeling en de betekenis van zo'n tweehonderd karakters worden beschreven. Bovendien wordt de aard van elk karakter verbeeld in een illustratie van een kunstenaar en een kort tot nadenken stemmend tekstfragment, waarmee de lezer wordt aangespoord wat langer bij het ‘woordbeeld’ stil te staan. Onlangs is een sterk uitgebreide editie van dit boek verschenen, waarin nu 675 karakters aan bod komen. Overigens is deze tweede editie enkel in het Engels verkrijgbaar.

• Chinees? 'n Makkie! is een uitgave van Coutinho en kost €37,50 (ingenaaid, 185 blz.). ISBN 978 90 469 0061 1
• Chinees in tien verdiepingen van Ans van Broekhuizen-de Rooij e.a. is een uitgave van Leiden University Press en kost €40, - (ingenaaid, 192 blz.). ISBN 978 90 872 8032 1
• ANWB Taalcursus. 15 minuten Chinees kost €17,95 en is te bestellen in de webwinkel op www.anwb.nl. ISBN 978 90 18 02631 8
• China-Y. Chinese Characters for Everybody is verschenen bij Parca en kost €49,50 (gebonden, 734 blz.). Bestellen: www.china-y.com. ISBN 978 90 811024 1 4

■Vertaalgids Frans-Nederlands

De Nieuwe vertaalgids Frans Nederlands van Karinne Eyckmans en Winibert Segers is een herziene uitgave van de gerenommeerde, uit de jaren zeventig stammende Vertaalgids van Willy Penninckx en Paul Buysse. Het boek gaat in op het vertalen van Franse woorden op administratief-juridisch gebied, zoals bilan, intervenir, ignorer en emploi. Bij elk van de 122 trefwoorden bespreken de auteurs vrij gedetailleerd de mogelijke betekenissen en de problemen die zich bij het vertalen kunnen voordoen. Alle vertalingen worden verduidelijkt met voorbeeld- en oefenzinnen.

Nieuwe vertaalgids Frans Nederlands is een uitgave van UGA en kost €44,50 (ingenaaid, 345 blz.). Bestellen kan op www.uga.be. ISBN 978 90 6768 939 7

■Jongerentaal

In 2005 begon uitgeverij Het Spectrum de website dropjelyrics.nl, waar jongeren hun jargon (‘lyrics’) konden opgeven (‘droppen’). De inzendingen kwamen al vrij snel in een klein woordenboekje terecht, Drop je lyrics (2006), in 2007 gevolgd door Drop je lyrics 2, dat een geactualiseerde versie van het eerste deel was. De tekst hiervan is nu wederom geactualiseerd en is onlangs gepubliceerd als Drop je lyrics 3. Behalve nieuwe woorden en uitdrukkingen zijn er ook zogenoemde rhymes (een soort van rapteksten) aan toegevoegd, en het bevat ook een lijst met jongerennamen voor landen en steden.

Drop je lyrics 3 van Wim Daniëls kost €5,- (ingenaaid, 192 blz.).
ISBN 978 90 274 7697 5

■Barnevelds

Het Barnevelds woordenhoek documenteert niet alleen het dialect van Barneveld zelf, maar ook dat van de omringende plaatsen en dorpen - ruwweg de West- en Midden-Veluwe. Het verklaart zo'n zevenduizend woorden, en bij twaalfhonderd daarvan geeft het nog een nadere uitleg over culturele of historische aspecten. De taalkundige kenmerken van het West- en Midden-Veluws worden beschreven in de inleiding van dialectoloog Harrie Scholtmeijer. Het boek is geïllustreerd met stemmige zwart-witfoto's van de bekende Veluwe-fotograaf Brand Overeem.

Barnevelds woordenboek. Het dialect van de West- en Midden-Veluwe van H. van de Giessen is een uitgave van Koninklijke BDu Uitgevers en kost €23,50 (gebonden, 324 blz.).
ISBN 978 90 8788 041 5

[p. 223]

■Gronings

Bij streektaaluitgever In Boekvorm is een cursus Gronings spreken (en verstaan) verschenen. De cursus heet Zeg t mor en bestaat uit vijftien hoofdstukken met daarin steeds twee of meer dialogen die plaatsvinden in alledaagse situaties (en die ook te beluisteren zijn op twee cd's), gevolgd door invul- en uitspraakoefeningen. En om de woordenschat te ontwikkelen zijn er lijsten met woorden en uitdrukkingen opgenomen.

Zeg t mor. Gronings spreken. Grunnegers proaten van Geesje Vos en Piet Reitsema kost €23,50 (ingenaaid, 192 blz.). ISBN 978 90 77548 55 4

■Taalfilosofie

‘Woorden scheppen de grenzen die onze identiteit bepalen.’ Dat stelt filosoof (en architect) Aad Breed in zijn boek Tralies van de taal. Hij bedoelt ermee dat we door taal te gebruiken afspraken maken over de wereld om ons heen en die daardoor heel anders ervaren dan wanneer we, zoals baby's en dieren, geen taal tot onze beschikking zouden hebben om de dingen te benoemen. Breed vindt dat we ons er meer van bewust moeten zijn dat ‘al onze zelfstandige naamwoorden en werkwoorden niet meer zijn (...) dan een grote hoeveelheid verwijzende Pavlovklanken, waarvan we de afspraken kunnen terugvinden in onze woordenboeken’.

Tralies van de taal is een uitgave van Veen Magazines en kost €17,50 (gelijmd, 157 blz.). ISBN 978 90 8571 173 5

■Anagrammen

Anagrammen zijn woorden die uit dezelfde letters bestaan, zoals klap en plak, die vaak in taalpuzzels worden gebruikt. In de Dr. Verschuyl puzzelbibliotheek is nu de tweede, sterk uitgebreide druk verschenen van Anagrammen, met daarin 80.000 anagrammen in drie categorieën: echte anagrammen, combinaties (bon + kater = bankroet) en groeiwoorden, oftewel combinaties van een woord en een letter (stuk + l = kluts).

Anagrammen van H.J. Verschuyl is een uitgave van Van Dale Lexicografie en kost €22,95 (gebonden, 383 blz.).
ISBN 978 90 6648 835 9

■Taalonderwijs

In Taal, onderwijs en samenleving spreken de sociolinguïsten Jan Blommaert en Piet Van Avermaet hun zorg uit over het Vlaamse taalonderwijsbeleid, dat volgens hen te veel nadruk legt op het leren van de standaardtaal, en dan vooral spelling en grammatica. Daarmee werk je de gelijkheid die dit beleid beoogt (‘taalkennis vergroot je kansen’) juist tegen, omdat de onderwezen taal nogal verschilt van de thuistaal van leerlingen uit kansarme milieus, die daardoor meteen al een achterstand hebben. Verhef de standaardtaal niet tot norm, betogen de auteurs, maar erken dat leerlingen een van elkaar verschillend taalrepertoire kunnen hebben, en bouw dat repertoire verder uit met taalonderwijs dat de nadruk legt op taalgebruik en communicatie, en niet op taalstructuur.

Taal, onderwijs en samenleving is een uitgave van EPO en kost €13,50 (gelijmd, 120 blz.).
ISBN 978 90 6445 485 1

■Geweldloos communiceren

De Amerikaan Marshall B. Rosenberg is de grondlegger van de zogeheten geweldloze communicatie, die ons leert ‘om geweldloos en effectief te communiceren, zodat er meer vrede ontstaat in jezelf en je omgeving’. In zijn boek De taal van de vrede laat hij zien hoe je geweldloze communicatie kunt toepassen om veranderingen in je nabije omgeving en in de maatschappij te bewerkstelligen. Laat je boodschap een geschenk zijn, zo stelt hij, dan zal de ander je zeker een geschenk retour willen geven.

De taal van de vrede (vertaling door Baumgarten Productions) is verschenen bij uitgeverij De Zaak en kost €18,95 (gelijmd, 170 blz.).
ISBN 978 90 7777 028 3

En verder

■Leuvense bijdragen, jaargang 92 (2003), nummer 3-4. Dit met enige vertraging verschenen dubbelnummer van Leuvense bijdragen (‘tijdschrift voor Germaanse filologie’) is de feestbundel die de Leuvense hoogleraar Willy Van Langendonck ter gelegenheid van zijn emeritaat werd aangeboden. Het bevat 22 deels Engelstalige artikelen van zeer uiteenlopende aard. Zie voor meer informatie http://kurl.nl?2B37. De uitgave kost €25,- en is te bestellen bij Uitgeverij Peeters: [e-mail].

■Het gaat er niet om watje zegt. Het gaat erom wat zij begrijpen van Wessel Visser. Onbekende en bekende Nederlanders (zoals Gerrit Zalm en Foppe de Haan) leggen in interviews uit waarom eenvoudige taal in hun beroep belangrijk is. Op de bijgeleverde dvd zijn filmpjes van de interviews te bekijken. Sdu Uitgevers, €14,10 (gebonden, 63 blz.). ISBN 978 90 12 12294 8

■My Word Coach is een spel voor Nintendo-spelcomputers waarmee je je woordenschat van het Nederlands kunt vergroten. Adviesprijs: €44,95 (maar een verkoopprijs van €32,- is ook al gesignaleerd). Meer informatie: www.mywordcoach.nl.

■Met wie spreek ik? Werkboek telefoneren van Nelleke Koot. Leren telefoneren voor NT2'ers; inclusief cd met luisteroefeningen. Coutinho, €22,- (ingenaaid, 112 blz.). ISBN 978 90 469 0101 4

■Nederlands-Perzisch idioomwoordenboek van Afshin Afkari. Nederlandse uitdrukkingen, spreekwoorden en zegswijzen verklaard voor Perzischsprekenden. Toelichting in het Nederlands en het Perzisch. Amsterdam University Press, €29,50 (gebonden, 520 blz.).

ISBN 978 90 8964 007 9

■Javaans-Nederlands woordenboek van Th. Pigeaud en Rob van Albeda. Door Van Albeda gemoderniseerde en uitgebreide versie van het woordenboek van Pigeaud uit 1938. Vijftigduizend ingangen. KITLV Press, €49,50 (gebonden, 1086 blz.).

ISBN 978 90 6718 308 9

■Loan-words in Indonesian and Malay van Russell Jones e.a. Overzicht van Maleise leenwoorden uit het Sanskriet, Perzisch, Hindi, Tamil, Chinees, Portugees, Engels, Japans en Nederlands. KITLV Press, €59,50 (gebonden, 360 blz.).

ISBN 978 90 6718 304 8

■Een leven in woorden. J.H. van Dale, schoolmeester - archivaris - taalkundige, de door Lo van Driel geschreven biografie van de beroemde woordenboekmaker, is tijdelijk in prijs verlaagd: €17,95. Vanaf 1 januari 2009 kost het boek weer €39,95. Walburg Pers (gebonden, 448 blz.).

ISBN 978 90 5730 257 2

■Zakelijk Pools voor Nederlanders. Thematische woordenschat van Beata Bruggeman-Sękowska. Thematische lijsten met zakelijke termen (Nederlands-Pools), plus voorbeeldbrieven en -documenten. Communications-Unlimited, €19,95 (gelijmd, 70 blz.). ISBN 978 90 7953 201 8

■Nederlands-Roemeens woordenboek van W. van Eeden. J.W. Bos en W.E. van der Linden. Woordenboek met 34.000 ingangen. Bevat veel voorbeeldzinnen, vaste verbindingen en grammaticale informatie. Pegasus, €59,50 (gebonden, 759 blz.). ISBN 978 90 6143 328 6