Onze Taal. Jaargang 62

InZicht
Nico Groen & Erik Viskil

InZicht wil u inlichten over nieuwe boeken, over congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!

● Grammaticaal hulpboek

Bij uitgeverij Coutinho verschijnt een nieuw deel in de serie Beter Nederlands. De twee eerder verschenen delen uit deze reeks zijn bedoeld voor anderstaligen die al over een zekere kennis van het Nederlands beschikken. Maar juist zij die bijna geen kennis van het Nederlands hebben, zijn gebaat bij een boek waarin de lastigste grammaticale kwesties worden uitgelegd. Dit is precies wat er in Een inleidend grammaticaal hulpboek voor anderstaligen gebeurt. Het boek is dus geen complete, systematische grammatica, maar een hulpboek waarin aan de hand van voorbeelden en oefeningen wordt gewerkt en hoogstens zo nu en dan een eenvoudige regel wordt geformuleerd.

Beter Nederlands. Een inleidend grammaticaal hulpboek voor anderstaligen is geschreven door Dina Bouman-Noordermeer en kost f 19,50.
ISBN 90 6283 903 7

● Anderstaligen

De door A.M. Fontein en A. Pescher-ter Meer samengestelde Nederlandse grammatica voor anderstaligen van het Nederlands Centrum Buitenlanders (NCB) is geheel herzien. De auteurs hebben correcties en actualiseringen aangebracht en veel Nederlandse grammaticale termen vervangen door gelatiniseerde termen - zo gebruiken zij niet meer de term bijvoeglijk naamwoord, maar adjectief. Verder zijn de vormgeving en layout verbeterd en is het register uitgebreid.

Nederlandse grammatica voor anderstaligen kost f 34,50 en is te bestellen bij het NCB, postbus 638, 3500 AP Utrecht.
ISBN 90 5517 014 3

● Verboden woorden

Woorden van de duivel is een door Ewoud Sanders samengestelde bloemlezing uit het enige verboden Nederlandse woordenboek, dat Adriaan Koerbach in het midden van de zeventiende eeuw samenstelde. Dit woordenboek bevatte duizenden artikelen, waarvan er een paar honderd als aanstootgevend werden ervaren. De beschrijving was te progressief. Bij catechismus schreef Koerbach bijvoorbeeld: ‘Ik houd me niet aan de catechismus, al zou ik ook honderdmaal uit de kerk gezet worden.’ In Sanders' bloemlezing zijn ruim honderdvijftig woorden met hun verklaringen opgenomen. Ze worden voorafgegaan door een levendige beschrijving van het leven en werk van Adriaan Koerbach.

Woorden van de duivel is uitsluitend verkrijgbaar bij warenhuis de Bijenkorf en kost f 10,-.
ISBN 90 7144 252 7

● Welsprekendheid

Rhetorica: strategie en creativiteit bevat de oraties die Marijke Spies en Kees Meerhof hielden ter aanvaarding van respectievelijk het ambt van bijzonder hoogleraar in de Geschiedenis van de Retorica en gewoon hoogleraar in de Franse Letterkunde en Cultuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam. De auteurs belichten ieder vanuit hun eigen invalshoek het belang van de retorica. Ze brengen onder meer tot uitdrukking hoe belangrijk dit vak was voor de humanistische onderwijshervormingen in de zestiende eeuw.

Rhetorica: strategie en creativiteit wordt uitgegeven door Amsterdam University Press en kost f 20,-.
ISBN 90 5356 058 0

● Synoniemen

Riemer Reinsma heeft met medewerking van Erica van Rijsewijk een nieuw Synoniemenwoordenboek samengesteld. Het bevat 50.000 woorden en uitdrukkingen die ook synoniemen of hyperoniemen zijn. Een synoniem is een woord dat hetzelfde betekent als een ander woord, een hyperoniem is een woord waarvan de betekenis die van een ander woord omvat: fiets is een synoniem van rijwiel en een hyperoniem van mountain bike. De auteurs geven aan of woorden tot het formele of het informele taalgebruik worden gerekend en hoe

[p. 270]

de woorden grammaticaal kunnen worden verbonden. Karakteristiek voor het Synoniemenwoordenboek is dat de informatie niet door middel van schema's of verwijstekens wordt gegeven, maar in lopende tekst. Het is daardoor niet alleen een handig naslagwerk, maar ook een prettig leesboek.

Het Synoniemenwoordenboek wordt uitgegeven door Het Spectrum en kost f 49,90.
ISBN 90 274 2205 2

● Zakenbrieven

Dit najaar verschijnt er een nieuw naslagwerk voor schrijvers van zakelijke brieven: het Handboek Bedrijfscorrespondentie. Het staat onder redactie van de taalbeheerser - en redacteur van Onze Taal - Jaap de Jong en bevat bijdragen van zeven deskundigen op het gebied van bedrijfscommunicatie. In circa achthonderd pagina's behandelen zij de gangbare soorten in- en externe bedrijfscorrespondentie, bespreken zij de eisen die aan verschillende soorten zakenbrieven worden gesteld en geven zij adviezen voor het voeren van zakelijke correspondentie. Het handboek bevat een grote hoeveelheid briefmodellen en voorbeeldbrieven en wordt geleverd met een diskette met honderd Nederlandstalige voorbeeldbrieven. Het is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het schrijven van zakelijke brieven.

Het Handboek Bedrijfscorrespondentie wordt uitgegeven door Martinus Nijhoff en kost f 175,-.
ISBN 90 6890 469 8

● Communicatie

In Strategisch communiceren van Dick Springorum staat de vraag centraal hoe taalgebruikers problematische kwesties kunnen oplossen door de juiste dingen te zeggen. Springorum bespreekt de verhouding tussen communicatie en interactie, en geeft adviezen voor strategisch handelen. Hij laat zien dat de kwaliteit van wat gezegd of geschreven wordt, afhankelijk is van de doelen die men met de communicatie wil bereiken. Het boek bestaat uit drie theoretische hoofdstukken en één praktisch hoofdstuk dat casussen en opdrachten bevat. Het is bestemd voor studenten in communicatiegerichte vakken. Bij het boek is een docentenhandleiding verkrijgbaar.

Strategisch communiceren wordt uitgegeven door Wolters-Noordhoff en kost f 34,50.
ISBN 90 0180 610 4

● Vertalen met computers

Elektronische woordenboeken zijn de nieuwe hulpmiddelen van de moderne vertaler. U kunt er gratis mee kennis maken op een ontmoetingsdag van vertalers, vertaaldiensten en termenbanken op vrijdag 26 november 1993 in Antwerpen. De bijeenkomst is een initiatief van de Werkgroep Terminologie & Bedrijf van het Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie (SaNT), een orgaan van de Nederlandse Taalunie. Op die dag geven belangrijke terminologiebanken een demonstratie, vertellen vertaaldiensten over hun ervaringen met termenbanken en -bestanden, en worden software-programma's gepresenteerd en geëvalueerd.

U kunt u schriftelijk aanmelden bij: Werkgroep Terminologie & Bedrijf Florence Fabbricotti
p/a Nederlandse Taalunie
Stadhoudersplantsoen 2
2517 JL Den Haag

○ Nederlands van nu

Aflevering 4 van het tijdschrift van de Vlaamse zustervereniging opent met een artikel over de tientallen namen voor soorten broeken. Yvette Stoops analyseert de normproblemen van het Afrikaans; Guy Tops bespreekt het Cultureel Woordenboek tegen de achtergrond van Vlaams/Nederlandse cultuurovereenkomsten en vooral -verschillen in Nederland en Vlaanderen. In ‘Op het leesplankje’ wordt een tiental boeken besproken; verder in het tijdschrift taaladviezen en taaltips (vooral over belgicismen) en een artikel over neerlandistiek in Hongarije.

Een abonnement op Nederlands van Nu kost Bfr. 550/f 30,- en is te verkrijgen bij de Vereniging Algemeen Nederlands, Koningsstraat 192 bus 19, B 1000 Brussel.
Betaling vanuit Nederland via girorekening 3992897 t.n.v. VAN, Brussel.