Komma's
In O.T. van juni/juli 1969 stond een kort opstel over de komma-materie. Mensen die bij het onderwijs werken zullen met deze twaalf regels van alles kunnen doen: leerlingen tot zelfmoord drijven, ze opstandig maken etc., etc., alleen het plaatsen van een komma op de juiste plaats kun je ze er niet mee bijbrengen.
De regels 6/10/11/12 leveren geen moeilijkheden op.
De regels 1 t/m 5 en 7 t/m 9 daarentegen wel, doch deze zijn samen te vatten in één zin; deze zin neem ik ietwat gewijzigd over van mijn vroegere leraar.
Tussen grammaticaal verschillende zinnen komt altijd een komma behalve:
| 1 | voor het zuiver nevenschikkend ‘en’ en ‘of’, |
| 2 | voor een beperkende bijvoeglijke bijzin. |
De beknopte bijzinnen worden gevangen in de term ‘grammaticaal verschillende zinnen’. De regel wordt doorgaans, dunkt me, niet toegepast in korte zinnen, b.v. hij vroeg of ze ging.
Bovenstaande formulering mag dan niet helemaal waterdicht zijn, maar op school moeten we wel vaker didactisch water bij de wetenschappelijke wijn doen, voor zover we tenminste van wetenschappelijke wijn kunnen spreken als we over een komma praten.
Ben Korbeld, Enschede.
Auteursrechtelijk beschermd