Bestendig
(J.I.K.) Ik ontmoet in een advertentie in een technisch blad: ‘bestandigheid tegen velerlei invloeden’.
- Mij hindert dat woord, zoo dikwijls ik het tegen kom. Ik ken wel ‘bestand tegen’. En ook ‘bestendig’, dit laatste met betrekking tot tijdsduur of duurzaamheid.
‘Bestandig’ botst tegen mijn taalgevoel. Zal wel terug te vinden zijn in eenigerlei vorm in het verleden, maar in het nu levende ‘beschaafde Nederlandsch’ kan ik het niet plaatsen.
- De Engelschen hebben voor het begrip dat hier uitgedrukt wil worden hun ‘...proof’: waterproof, rainproof, dustproof, sunproof en zelfs fool- (niet full) proof. Dus heel gewoon: bestand tegen water, regen, bestraling door de zon, en ook, om gehanteerd te worden door een dwaas (iemand die niet nadenkt), b.v. een strijkijzer dat bij een bepaalden graad van hitte automatisch den stroom uitschakelt, dus ook bij niet-nadenken geen brand veroorzaakt. Is dat strijkijzer dan ‘bestandig’ tegen een dwaas? Of: ertegen bestand, door een dwaas gehanteerd te worden?
(Red.) De Hoofdcommissie voor de Normalisatie in Nederland heeft aanbevolen de samenstellingen met ‘-vast’ of een omschrijving met ‘bestand tegen’. ‘Roestvrij’ betekent ‘roestloos, waarop zich geen roest bevindt’ en ‘roestvast’ betekent ‘niet kunnende roesten, bestand tegen roest’. Zo ook ‘hittevast, slijtvast’ e.d. ‘Foolproof’ wil niet zeggen ‘bestand tegen een dwaas’, maar ‘bestand tegen dwaasheid’. Het is een geconcentreerde taalvorm. Voor de vertaling er van zouden we iets beters dan ‘dwaasvast’ nodig moeten hebben.
Auteursrechtelijk beschermd