Kort gesprek over een anglicisme
Een kamer in een krantegebouw. B., aangediend zijnde, vindt daar een jongeman, aankomend journalist (A.), die hem na het eerste over- en-weer de vraag stelt:
Hoe maakt u het?
B.U spreekt Engels, geloof ik.
A. ?
B. We hebben elkaar bij mijn weten nooit eer ontmoet.
A. Ik begrijp u nog niet.
B. Onder Nederlanders is het, meen ik, geen gewoonte bij een eerste ontmoeting te zeggen: ‘Hoe maakt u het?’ Engelsen doen dat. Vertalers van engelse romans doen het na. ‘How do you do?’ ‘Hoe maakt u het?’ Wat is eenvoudiger? Maar Nederlands is het niet. Zulke vertalers komen niet op de gedachte het over te slaan, of te vervangen door iets dat in een nederlands gesprek wél zou passen.
A. Laat het zich niet verdedigen als een trekje dat hoort bij de sfeer van een eerste contact onder Engelsen? Op slot van zaken is zo'n boek een vertaling. Er staan nog allerlei andere dingen in, vooral in de gesprekken, die een Nederlander zó niet zou zeggen; maar ze zijn nu eenmaal karakteristiek voor de angelsaksische denkmanier.
B. Legt u die zaak eens aan professor Weijnen voor. Die heeft een boek geschreven over de kunst van het vertalen. Kijk daar alvast eens in. Maar hoe dan ook, het gaat mij wat ver, dat een mij tot dan toe onbekende landgenoot, iemand die mij ook geestelijk nooit heeft ‘ontmoet’, mij à bout portant vraagt hoe ik het maak. Ik vind het natuurlijk wel aardig van hem als hij daar belangstelling voor heeft, maar hij moet het op dat moment niet vragen. Een vriend van mij heeft de gewoonte, in zulk geval te repliceren met: ‘Hoe doet u doen?’
A. Ik moet daar eens over denken. In dat ‘geestelijk ontmoeten’ zitten toch mogelijkheden, dunkt me zo. Ook heeft mij eens een student verteld, dat hij bij zijn ‘aankomen’ van de praeses van zijn corps te horen kreeg, dat bij een kennismaking niet ‘Aangenaam’ diende te worden gezegd, maar ‘Hoe maakt u het?’
B. Wat dat ‘Aangenaam’ betreft kan ik u volgen. Het raakt er hoe langer hoe meer uit. Maar laat mij ook iets mogen vertellen, een kleine gebeurtenis die zich afspeelde kort na de bevrijding. Bij een gezelschap, bestaande uit 'n man of tien, wordt een onbekende bezoeker geïntroduceerd. Hij stelt zich voor, en vraagt aan ieder van de aanwezigen, op het rijtje af: ‘Hoe maakt u het?’ Het effect was, zo verklaarde mijn zegsman, ‘volkomen belachelijk’.
A. Dat is alweer een poosje geleden. Misschien, wie weet, ben ik zelf ook weer achter, en is de mode aan het verkleuren.
B. Dan maar wachten op het volgende anglicisme.
L.C. Michels.
Auteursrechtelijk beschermd