De Vraagbaak. Almanak voor Suriname 1920

[p. 44]

Voornaamste buitenlandsche maten en gewichten.

Lengtematen.

1 toise = 6 pieds (voet = 1,949 M. (1.95 M.).¹⁾

Quintal métrique = centenaar = 1000 K.G.

1) De globale cijfers waarmede in de praktijk gerekend wordt, zijn tusschen haakjes geplaatst.

Groot-Brittanje en Amerika.²⁾

1 yard = 3 voet = 0,9144 M. (91 c.M.)

1 fathom = 2 yards = 6 voet = 1,8288 M. (1,83 M.)

1 voet = 12 inch = 144 lijn (lines) en ook 120 lijn = 0,304794 M. (30.5 cM.)

1 Eng. duim (inch) = 0,02539954 M. (2,5 c.M.)

1 furlong = 10 chains = 40 poles = 220 yards.

1 mijl (statute) = 8 furlongs=80 chains=1760 yard =5280 voet =1609,315 M.

1 chain = 100 links = 66 voet = 20,12 M.

1 kabellengte = 120 vadem = 219,456 M. (219,5 M.)

1 zee- of minuut-mijl = 6080 voet = 1/60 graad = 1851,852 M. (1852 M.)

1 Londensche mijl = 5000 voet =1524 M.

2) In de Vereenigde Staten van Noord-Amerika zijn de maten en gewichten hoofdzakelijk als de Engelsche. Somtijds is: 1 ton (20 cwt.) = 2000 (niet 2240) lbs avdp. - 907,185 K.G. 1 hundredweight of Centweight (cwt.) = 100 (niet 112) lbs. avdp. = 45359 K.G.

Duitschland: Metriek Stelsel.

1 vadem = 6 voet.

1 roede = 12 voet.

1 voet =12 duim = 144 lijn = 0,313854 M.

1 Pruisische mijl = 2000 roede = 7532,485 M.

1 Duitsche of geografische mijl = 1/15 graad = 4 zee mijlen = 7420,44 M.

N.B. De vaart of snelheid van schepen, zeestroomingen, enz., wordt in Geogr. mijlen ‘per wacht’ (4 uur tijds); in zeemijlen (minuutmijlen) per uur; en ‘knoopen’ (van 1/20 mijl of 15.432 M.) per ‘glas’; ¼ minuut tijds) door hetzelfde getal uitgedrukt. Eene vaart of snelheid van: a mijlen of knoopen = a × 1,85185 kilometers per uur = a ×0,51440 M. per seconde; a kilometers per uur = a × 0,54 mijl of kncopen = a M, per sec. = a × 1,944 mijl. of knoopen.

[p. 45]

West-Indtë Metriek Stelsel.

1 Surinamsche ketting = 66 Rijnl. voet = 20,72047 M.

1 Rijnl. voet = 12 dm = 0,314 M.

1 M. = 3,1853 Rijnl. voet.

Oost Indië

Paal op Java = 400 Rijnl. roeden = 1506,943 M. = 1

Paal op Sumatra = 1 Eng. zeemijl = 1851,852 M.

Rijnl. roede = 12 Rijnl. voer = 3,767.

Vlakte maten.

Frankrijk: Metriek Stelsel.

Groot Britanje en Amerika

□ yard = 9 □ voet = 0.826097 M² (0,84)

□ voet (sq. foot) = 0,0928097 M² (0,093)

□ dunim (sq. inch.) = 6,451367 cM² (6,45)

¹ acri of land = 4 rood = 160 □ rood = 4840 yard = 4046,7102 M². (4041)

□ mijl = 640 acre = 2589824,5 M².

1 ketting = 66 voet.

1 □ ketting = 4356 □ voet = 1/10 arce.

Britsch Indië.

1 beegah (in Bengalen) = 80 sq. hath. = 120 feet sq = 14,400 sq. feet = 1600 sq, yards = 2/7 acre.

1 luggee (in Bengalen) =4½ hath. = 6¾ feet.

Duitschland: Metriek Stelsel.

1 □ Ruthe = 144 □ voet = 14,1816 M² (14.18)

1 Morgen = 180 □ Ruthe = 2553,2 M².

West-Indië

1 Surinaamsche akker = 10 □ Sur. Kettingen = 43560 □ Rijnl. voet=4293,18 M².

Oost-Indië

1 bahoe of bouw = 500 □ roeden = 7096.5 □ M.= 0,715 H.A.

Inhoudsmaten.

Frankrijk: Metriek Stelsel.

Duitschland.

1 kub. Fuss=30,916 dM³.

1 kub. Klafter=108 kub. voet = 3338,9 dM³

[p. 46]

Wijmaat: 1 Eimer = ½ ohm- ⅓ oxhoofd = 2 anker = 60 quart = 68.7 dM³.

Kolen en kalk 1 ton = 4 scheffel = 219.85 dM³.

Bierton = ½ Fass = 103 quart = 114,5 L.

Groot Brittanje.

1 kub. yard = 27 kub. voet = 764,513 dM³.

1 kub. voet = 28,315 dM³.

1 kub. duim = 16,5862 cM³. (16,59)

1 minim (medic) = 1/17 cM³.

1 Registerton = 100 kub. voet = 2,83 M³.

1 ton of shipping = 42 kub. voet = 1,189 M³.

1 load timmerhout bekapt = 50 kub. voet = 1,416 M³. onbekapt = 40 kub. voet.

1 Board Measure = 1000' × 1' × 1'' = 2,33 M³.

1 Petersburg standaard = 165 kub. voet = 120 planken 6' × 3'' × 11''. = 4,678 M³.

1 Londensche standard = 270 kub. voet = 120 planken 12' × 3'' × 9''.

1 square = 100 square feet superficial; daarbij moet feitelijk nog de dikte der planken vermeld worden bv.: ‘of ½ stoff’.

1 imperial gallon = 10 pound A.d.p. = 4,545963 dM³ (4,55).

1 Am. gallon = 3,785 liter

1 pint = 0,56825 liter (0,57)

1 imperial quarter = 1/10 last = ⅕ weys = ¼ chal drons = 2 cooms = 8 bushels = 32 pecks= 64 gallons = 128 pottles = 256 quarts = 512 pints = 10,2694 kub. voet = 290,7813 liter.

Afgestreken bushel: opgehoopte = 1: 1,269.

West-Indië.

1 gallon = 6 pint = 3,60 liter.

Oost-Indië.

1 Indische of Bataviasche ton = 92,83 L.

1 Indische kan = 1,52 L.

1 legger = 388 kan = 588,15 L.

1 kojan = 32 pikols; 1 pikol = 67,04 L. of dM³.

Gewichten.

Frankrijk: Metriek Stelsel.

1 tonne - 1000 kilogr.

1 quintal métrique =100 kilogr.

[p. 47]

Duitschland.

1 Centner = 100 Pfund = 50 KG.

1 Doppeleentner (Metrischer Centner = 100 KG.

1 Pfund = 30 Loth = ½ KG.

Groot-Britanje.

1 pound avoirdupois (a.d.p.) = 16 ounces = 266 drachmes = 768 scruples = 7000 grains = 0,4535925 K.G. (0.45).

1 ounce = 28,3495 (28.35) gram. Als muntgewicht gebruikt men 1 troypound = 12 ounces (oz) á 20 pennyweights (dwts) á 24 grains (grs.) = 0,373243 K.G. (373.24 gr.)

Ton = 20 hundredweight (cwt.) = 80 quarters = 160 stone = 2240 pound = 1016,0470 K.G. (Dus ook : 1 cwt. = 4 quarters = 50.80235 kilogr.; 1 quarter = 2 stone; 1 stone = 14 pound).

Ton of shipping = 42 kub. voet = 2000 pound a.d.p. = 907,1 KG.

Britsch-Indië

Tola (Noordelijk Indië) = gewicht van een roepy.

1 maund (of mun) = 40 seer = 3200 tola = 822/7 pound a.d.p. = 37⅓ K.G.

1 pusseree = 5 seer = 80 chittacks = 4⅔ K.G.

1 seer (Zuidel. Indië) = 24 tola=0,28 K.G.=1/40 maund.

1 maund (Madras) = 25 pound a.d.p. = 8 viss.

1 maund (Bombay= 28 pound a.d.p.

1 maund made tea = 80 pound = 72 halve kilogr.

1 viss (Birmah) = 100 tical = 3,65 pound a.d.p. = 1.665. G.

Medicina Gewicht (oud).

1 Medicinaal pond, libra, Ibr. ℔ = 12 ons = 924 gr. (gewoonlijk berekend op 375 gr.) Dus 1 K.G. = ± 32 med. ons.

1 Medicinaal ons, uncia, unc. = 8 drachmen = 8 × 3 scruple, = 31,25 gr. (benaderd 32 gr).

1 Drachme, drachma, dr. = 3 scrupels = 4 gr.

1 Scrupel, sciupulum, scr. = 20 greinen = 1,3 grein.

1 Grein gianum, gr. = 65 miligram. Dus 1 gr. = ± 15 grein. (Als grein diende oorspronkelijk een gave witte peperkorrel).

Eng. apothekersgewicht: 1 dram = 1,8 gr.; 1 minum = 0,06 gr.

De inhoud van ‘een flesch’ is 21 ons =¾ liter.

[p. 48]

Essayeer of proefgewicht.

Voor de bepaling van het essayeer of proefgewicht wordt in de landen van het Metrieke Stelsel als eenheid het gram verdeeld in duizendste deelen gebruikt.

Evenwel is het meest gebruikelijk - ook hier bij ons - het karaat gewicht.

Zuiver goud wordt dan gesteld op 24 karaat, wat meer een verhoudingsgetal dan een maat met een volstrekte waarde is.

Juweelengewicht.

Het gebruikelijke (Fransche) juweelengewicht is het karaat, verdeeld in 4 grein, dat verder in ½, ¼ en tot 1/64 verdeeld is.

1 juweelenkaraat = 20.589 centigram.

Het Engelsche juweelen gewicht is praktisch hetzelfde, maar theoretisch bestaat een klein verschil.

Een Engelsch ons trooisch weegt 151½ juweelenkaraat - dus is een Engelsche karaat 20.53 centigram.

Metrieken maten en gewichten in Engelsche overgebracht.

Lengtematen.

m.M. = 0,03937 inches;

c.M. = 0,3937 inches;

d.M. = 3,9370 inches;

M. = 39,3701 inch s = 3.2808 feet 1,0936 -yards

K.M. = 1093,6143 yards = 0,6214 miles.

Vlaktematen.

Centiare = 1,1960 square yards;

are =119,603 square yards = 0,0247 acres;

hectare = 11960,33 square yards = 2,4736 acres.

Inhoudsmaten.

Decistèro = 3,5317 cubic feet;

stère (M³) = 35.3166 cubic feet;

deastère = 353,1658 cubic feet.

Gewichten.

Milligram =0,01543 grains;

gram = 15,4324 grain;

hectogram = 1543,2355 grains = 3,2167 troy ounces=3,5291 avoirdupois ounces;

kilogram =32,167 ounces = 2,2057 pounds.

[p. 49]

Engelsche maten in cM. overgebracht.

1	In. 2.54 c.M.
2	In. 5.08 c.M.
3	In. 7.62 c.M.
4	In. 10.16 c.M.
5	In. 12.70 c.M.
6	In. 15.24 c.M.
7	In. 17.78 c.M.
8	In. 20.32 c.M.
9	In. 22.86 c.M.
10	In. 25.40 c.M.
11	In. 27.94 c.M.
12	In. of c.M.
1	ft. 30.48 c.M.
2	ft. 61.0 c.M.
3	ft. 91.4 c.M.
4	ft. 1.219 M.
5	ft.1.524 M.
6	ft.1.829 M.
7	ft.2.134 M.
8	ft.2.438 M.
9	ft.2.743 M.
10	ft.3.048 M.
11	ft.3.353 M.
12	ft.3.658 M.
13	ft.3.692 M.
14	ft.4.267 M.
15	ft.4.572 M.
16	ft.4.877 M.
17	ft.5.182 M.
18	ft.5.486 M.
19	ft.5.791 M.
20	ft.6.096 M.
21	ft.6.401 M.
22	ft.6.701 M.
23	ft.7.010 M.
24	ft.7.315 M.
25	ft.7.620 M.
26	ft.7.925 M.
27	ft.8.229 M.
28	ft.8.534 M.
29	ft.8.939 M.
30	ft.9.144 M.
31	ft.9.449 M.
32	ft.9.753 M.
33	ft.10.058 M.
34	ft.10.363 M.
35	ft.10.668 M.
36	ft.10.973 M.
37	ft.11.277 M.
38	ft.11.582 M.
39	ft.11.887 M.
40	ft.12.192 M.
41	ft.12.497 M.
42	ft.12.801 M.
43	ft.13.106 M.
44	ft.13.411 M.
45	ft.13.716 M.
46	ft.14.020 M.
47	ft.14.325 M.
48	ft.14.630 M.
49	ft.14.935 M.
50	ft.15.240 M.
51	ft.15.545 M.
52	ft.15.849 M.
53	ft.16.154 M.
54	ft.16.459. M.
55	ft.16.764 M.
56	ft.17.068 M.
57	ft.17.373 M.
58	ft.17.678 M.
59	ft.17.983 M.
60	ft.18.288 M.

3 ft. = 1 yard, 6 ft. = 2 xards enz.