De Vraagbaak. Almanak voor Suriname 1915

[p. 263]

Wenken voor de hoenderteelt.

Het kuiken.

Men heeft natuurlijk- en kunstmatig-gebroede kuikens.

Natuurlijk-gebroede kuikens zijn voor den kunstmatigen kweeker minder verkieslijk dan kunstmatiggebroede, met het oog hierop vooral, dat natuurlijk gebroede kuikens de kippenluis uit het nest mede nemen. Kunstmatiggebroede kuikens zijn en blijven vrij van luizen.

Het hennekuiken, kunstmatig zoowel als natuurlijk, heeft twintig dagen broedtijd noodig.

Dikwijls is de vraag gedaan, wat van het ei kuiken wordt: het wit of de dooier. Wel nu, geen van beide.

Kuiken wordt de kiem, d. is het zwarte puntje, dat in een vetkoker zit, die in den dooier hangt. De kiem drijft op het vet en bevindt zich dus vlak achter den dop, waar aan zij gaat vastzitten, zoodra het ei langer dan 24 uur stil is blijven liggen-

Eieren dus, die men voor 't uitbroeden spaart, moeten om de 24 uur half overlangs omgewenteld worden. Op het einde van de 24 uur zal de kiem steeds boven zijn.

Deze kiem wordt gedurende de broeiperiode gevoed door het wit: op den 18n en 19n dag, als wanneer het kuiken als volwassen beschouwd kan worden, voedt het zich met den dooier.

Dit zoo zijnde, is het dus onnoodig, het kuiken voer voor te zetten binnen de 24 of zelfs binnen de 48 uren na zijn intrede in de wereld. Echter moet daar wel voor gezorgd worden, dat het pas uitgebroede kuiken, nageheel droog te zijn, naar een plaats gebracht wordt, belegd met kietelzand (z.g. scherp zand), wat fijn gebroken schelpen of eierschalen en wat gekruimelde houtskool.

Tusschen het 24ste en het 48ste uur na de geboorte van het kuiken geeft men het pas wat te eten: nl. fijngekorrelde rijst, de eerste twee dagen: den derden dag reeds kan men fijn gestooten koorn door de rijst mengen.

Deze voedingswijze kan de eerste acht dagen als geschikt worden aangenomen.

Het voeden geschiedt de eerste acht dagen om de twee uur en mag tien minuten duren. 't Is niet geraden, de voederbakken of troggen den geheelen dag onder het bereik van het kuiken te laten.

Groen voer is onontbeerlijk voor het kuiken. Dit voer verkrijgt men door het verzamelen van wat malsch gras- kool- of slablaadjes zijn cok goed - dat men fijn hakt

[p. 264]

en waarvan men, telkens versch, het kuiken 's voormiddags en 's namiddags naar behoefte toewerpt. Men behoeft hiermee niet zuinig te zijn: wat de kuikens niet gebruiken, blijft liggen en vormt geschikte woelplaatsen, die het kuiken niet missen kan. Het kuiken moet beweging hebben, anders verliest het zijn eetlust, groeit slecht envervet.

Zorgt men hiervoor, dan kunnen kuikens, die kunstmatig gekweekt worden, wel met zijn vijftigen gedurende de eerste acht dagen in een ruimte met 2[...] M². grondvlak gehouden worden.

Dierlijk voedsel kan het kuiken ook niet ontberen.

Hiervan voorziet men het, eens in de week, door het toedienen van houtluizen (witte mieren), fijn gemaakte afval van slachterijen, of vleesch- en beenderafval van de tafel.

Het is onmogelijk, kuikens kunstmatig groot te brengen, zonder eene kunstmoeder. Het kuiken moet de eerste acht dagen, vooral des nachts, in een temperatuur van 95° F blijven, de tweede acht dagen kan de warmte minder zijn. Na de derde week kan in Suriname kunstmatige warmte gemist worden en komen de kuikens in een kooi, die groot is naar verhouding van hun aantal.

Missen de kuikens de voorgeschreven warmte, dan gaan ze op en over elkaar liggen, hetgeen dan hun groei tegengaat, sterfte en pokken (yaws) veroorzaakt.

Schoon drinkwater in een hoofdvereischte. Een zelfvoedende drinkfontein is aan te bevelen en wel reeds den eersten dag, nadat het kuiken is begonnen te eten.

Naar mate het kuiken grooter wordt, wordt ook zijn verblijfplaats ruimer. Als het drie weken oud is, kan het in een rennetje onder den blooten hemel gedaan worden.

Na de zesde week kan het de wijde wereld in.

Men moet het kuiken gewennen op vaste tijden te eten: veertien dagen oud zijnde, om de drie uur, nl. om 6, 9, 12 en 3 uur, dan mag de voederbak tot 's avonds onder zijn bereik blijven. Is het kuiken 6 weken oud, dan driemaal per dag voederen, 6, 11 en 5 uur.

Is het kuiken acht dagen oud, dan wordt het derde maal vervangen door half gekookte rijst; is de rijst eenigzins kleverig, dan make men het los met Quaker Oats fijn te wrijven en door de rijst te mengen. Deze rijstvoedering kan men aanhouden tot zelfs twee maanden. Kuikens lusten die en vullen dus hun kropjes flink er mee.

Het mag nooit aan het kuiken overgelaten worden, zelf te gaan eten. Men moet ze naar den voederbak drijven, en gedurende den voedingstijd afsluiten.

Hoenderpark v. Paramaribo.

[p. 265]

[p. 266]

[p. 267]

[p. 268]

[p. 269]

[p. 270]

[p. 271]

[p. 272]