Streven. Jaargang 27

[p. 105]

[1973, nummer 2]

[Inhoud]

Utopisch denken, p. 107

Het utopisch bewustzijn heeft drie functies: 1) het heeft oog voor de mogelijkheden die, nog niet gerealiseerd, in de realiteit aanwezig zijn; 2) het dringt aan op de realisatie van die mogelijkheden en bereidt ze voor; 3) het houdt de werkelijkheid steeds open voor verdere mogelijkheden. De belangrijkste utopie is die van het christendom. Maar dat is een thema dat hier slechts vluchtig aangestipt wordt, in afwachting dat het eens uitvoeriger behandeld kan worden.

Ieder zijn waarheid? Israël èn de Arabische landen, p. 118

Toen de auteur einde september zijn artikel naar de redactie bracht, vermoedde hij niet dat zijn vrees voor een nieuw gewapend conflict in het Midden-Oosten zo vlug bewaarheid zou worden. Hij was pas ter plaatse op zoek gegaan naar de achtergronden, die nog steeds, in de geest van beide betrokken partijen, het conflict beheersen: op welke gronden meent elk zijn min of meer onverzoenlijke zienswijze én politiek te kunnen rechtvaardigen?

Gewijzigde samenstelling van het Politburo, p. 132

De degradatie van Sjelest en Voronov betekent een versterking van Brezjnevs positie. Gromyko kan de politiek van opening naar het Westen voortzetten, terwijl Gretsjko en Andropov (strijdkrachten en geheime politie) ervoor moeten waken dat dit niet gepaard gaat met gevaren binnen de Sovjet-Unie.

De ‘mislukking’ van Allende, p. 137

Onlangs uit Santiago de Chili teruggekeerd, verkoos F. Hermans te antwoorden op vragen en overwegingen, zoals die bij ons in pers, radio en televisie werden uitgebracht na de val van Allende. Het zijn de vragen naar Allende's fouten of vergissingen op het politieke en economische vlak; naar de rol van de oppositie, de verschillende partijen, de (stakende) arbeiders, de studenten, het leger en de kerk. En tenslotte, was Allende een weliswaar linkse ‘bourgeois’?

[p. 106]

Het heden als politieke categorie, p. 150

Heden leven de mensen nog slechts zeer relatief in hun eigen tijd. Het verleden wordt vaak onder een ideologisch interdict geplaatst en ‘geduid’. De toekomst wordt door de ‘realisten’ voor een groot stuk bij het heden ingelijfd als politieke visie. ‘Helaas hebben de meeste politici de neiging onder de profeten te gaan’.

Bij de dood van Neruda, p. 158

Neruda is zonder twijfel een van de grote dichters van de twintigste eeuw. Zijn invloed is in Latijns-Amerika zeer groot geweest op de jonge dichters, vooral misschien door zijn levenshouding: die van een grote, open geest, die droomde van een Latijns-Amerika waar geen onderdrukten meer zouden bestaan.

De actuele daden van het surrealisme, p. 161

De surrealisten, zo laat schrijver in dit artikel zien, verzetten zich tegen de logica, de religie, de moraal en het gezin. Zij gaan uit van het leven, zijn anti-literair en anti-artistiek, voelen zich niet de geïnspireerden, maar de ‘magiciens’, de inspiratoren. Het alledaagse en het onbewuste spelen een grote rol in hun werk. Daarom ook hebben zij veel interesse in de kunst van geesteszieken.