De Stijl 1 1917-1920

Aanteekening bij bijlage IX.

Deze Amerikaansche fabriek - uitsluitend ingenieurswerk wellicht - geconstrueerd uit licht, glas en ijzer, illustreert onze bewering, dat bij afwezigheid van een opzettelijke kunstbedoeling¹⁾, zuiver uit functioneele noodzaak wel degelijk een harmonisch geheel kan ontstaan dat den modernen mensch, zoowel practisch als aesthetisch bevredigt.

(Beter dan de gebakken kleihoopen in den vorm van burchten, ruines, klassiek-romantische puddings en suikergoed).

Hier in dit glas-ijzer-licht-paradijs werden de machines de ijzeren beelden van het licht en de beweging, in onmiddellijk verband met de ruimte; een pénétrante openheid. Hier geen spel maar ernst. De atmosfeer voor groote daden, waarin de mensch in zijn strijd met en tegen de materie een contrast vormt met....zichzelf als overwinnaar der natuur. Wanneer zullen de architecten, gewapend met het nieuwe inzicht en genezen van de kunstverweeking (de ziekte van onzen tijd) zich doelgericht keeren tegen de moedwillige decoratieve tendenzen van onze kwasi-moderne woning-architectuur, waarin op de basis der wilden (versiering) slechts een maximum van uitdrukkingsonmacht bereikt wordt?

1) Men zie in dit verband ook ‘Oriëntatie’ van onzen medewerker J.J.P. Oud. ‘De Stijl’ No. 2 3e jaargang.