De Stijl 1 1917-1920

Aanteekeningen bij de bijlage.

De Fransche Kubist Fernand Léger was zoo vriendelijk ons ter reproductie in ‘De Stijl’ een zijner laatste teekeningen toe te zenden.

Zooals wij op deze teekening zien wijkt zijn opvatting in vele opzichten af van opvattingen welke wij in dit tijdschrift met overtuiging uit eigen kunstontwikkeling gegroeid, naar voren brachten. Zoo draagt dit werk het kenmerk van een andere, meer plastische ruimte-ervaring, welke echter van de natuurlijkplastische ervaring (de drie-ruimtelijke) zeer verschilt en daarom niet uit een vast oogpunt (perspectievisch) gedacht moet worden. Het is 'n plastiek die de natuurlijke plastiek tegenstelt en die ik daarom contra-plastiek¹⁾ wil noemen.

De volgende aanhalingen van den schilder, knnnen bovenstaande opmerkingen wellicht nog verhelderen: ‘Mon ambition est d'arriver au maximum de rendement pictural par tous les moyens plastiques contrastés’. ‘Pour moi un tableau, on le verra plus tard, c'est le contraire d'un mur, c'est à dire de l'éclat, du mouvement. Je suis satisfait si dans un appartement mon tableau commande la pièce; s'il s'impose à tout, gens et meubles; il doit être le personnage le plus important. J'ai horreur de la peinture discrète. Mes sujets je les prends partout - J'aime les formes imposées par l'industrie moderne, je m'en sers - les aciers aux mille reflets colorés plus subtils et plus fermes que les sujets dites classiques. Je soutiens qu'une mitrailleuse ou la culasse d'un 75 sont plus sujets à peinture que quatre pommes sur une table on un paysage de Saint Cloud et cela sans faire de Futurisme’.

1) Hierop hoop ik later in verband met het 4 dim. ruimteprobleem in de nieuwe beeldende kunst uitvoeriger terug te komen.