Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het Eerste Capittel.

1 Na ’t gewoonlick opschrift des Sendtbriefs, 3 danckt den Apostel Godt over haer overvloedigh toenemen in geloove, liefde, ende verdraeghsaemheyt in de verdruckingen. 6 Betuyght dat Godt hare verdruckers sal straffen, maer haer verlossen ende verquicken in den dagh der heerlicke toekomste Christi, die hy breeder beschrijft. 11 Bidt Godt dat hy haer noch meer in’t goede verstercke. 12 op dat de name Christi in haer te meer verheerlickt worde.

1

PAULUS ende ¹ Silvanus ende Timotheus aen de Gemeynte der Thessalonicensen, [welcke is] ² in Gode onsen Vader, ende den Heere Iesu Christo:

1 D. Silas. Siet het eerste vers des voorgaenden Sendtbriefs.

2 Siet de aenteeckeninge op ’t eerste vers des voorgaenden Sendtbriefs.

2

^{a 3} Genade zy u, ende vrede van Godt onsen Vader, ende den Heere Iesu Christo.

a 1.Cor. 1.3. 1.Thess. 1.1. 1.Petr. 1.2.

3 Hier van siet in de beginselen van de voorgaende Sendtbrieven.

3

^b Wy moeten Godt alle tijt dancken [kolom] over u, broeders, gelijck ⁴ billick is, om dat uw’ geloove ⁵ seer wast, ende [dat] de liefde eenes yegelicken van u alle, tegen malkanderen overvloedigh wort:

b Ephes. 1.15. Philip. 1.3. Coloss. 1.3. 1.Thessal. 1.2.

4 Gr. weerdigh, dat is, billick ofte betamelick. siet Matth. cap. 3. vers 8. Actor. cap. 26. vers 20.

5 Gr. overwast, namelick boven het gene sy te voren geweest is.

4

Alsoo dat wy selve ^{c 6} van u roemen in de gemeynten Godts over uwe lijdtsaemheyt ende geloove, in alle uwe vervolgingen ende verdruckingen die ghy verdraeght.

c 1.Thess. 2.19.

6 Gr. in u roemen, Dat is, u prijsen ende Godt dancken van wegen sijnen zegen over u, ende u voorstellen den anderen gemeynten tot een exempel der navolginge.

5

^{d 7} Een bewijs van Godts rechtveerdigh oordeel, op dat ghy ⁸ weerdigh geacht wordet des Koninckrijcks Godts, ^e voor het welcke ghy oock lijdet:

d Iude vers 6.

7 Dat is, ’t welck een bewijs is, dat Godts rechtveerdigh oordeel eens over de werelt sal komen, overmits de vrome hier moeten lijden, ende de godtloose de overhant hebben. Siet oock Philip. cap. 1. vers 28.

8 Ofte, weerdigh gemaeckt, Namelick, van Godt uyt genade, gelijck hier na vers 11. wort verklaert, ende hier voor Coloss. cap. 1. vers 12. Niet dan om dat de verdraeghsaemheyt der vervolgingen sulcks in haer selven weerdigh is, ofte verdient, want dat ontkent den Apostel uytdruckelick, Rom. cap. 8. vers 18. maer om dat Godt sijne kinderen in Christo deses Koninckrijcks genadelick weerdigh acht ofte maeckt, als die in het lijden Christo gelijck gemaeckt worden, op dat sy oock daer na in sijne heerlickheyt hem gelijck mogen worden, Rom. cap. 8. vers 17. 2.Timoth. cap. 2. vers 12. Apoc. cap. 3.vers 21.

e 1.Thess. 2.14.

6

^f Alsoo het recht is by Godt verdruckinge te vergelden den genen die u verdrucken:

f Zachar. 2.8.

[fol. 118v]

7

Ende ⁹ u die verdruckt wort, verquickinge ¹⁰ met ons, ^g in de ¹¹ openbaringe des Heeren Iesu van den hemel ¹² met de Engelen sijner kracht,

9 Namelick, is het recht by Godt verquickinge te vergelden. Het welck alsoo niet en moet verstaen worden, als of sulcke verdruckingen ende kastijdingen der geloovige dese verquickinge verdienden ende weerdigh waren voor Godt, gelijck de verdruckers de rechtveerdige straffe Godts verdienen ende weerdigh zijn. Want het tegendeel betuyght ons Godts woort doorgaens. siet Iesa. 47.6, etc. ende cap. 51. vers 21. Dan. cap. 9. vers 16. Hebr. 12. verssen 6, 7. 1.Petr. 4.16, 17, etc. maer om dat den geloovigen sulck lijden van de verdruckers aengedaen wort om Christi ende der gerechtigheyt wille, waer over haer Godt sulcke belooningen van verquickinge belooft uyt genade, Matth. 5.11, 12. 1.Petr. 4.14, etc. Ende om dat Godt rechtveerdigh ende getrouw is in ’t volbrengen van sijne genadige beloften, soo wort geseght, dat het recht ofte rechtveerdigh is by Godt dat hy sulcks doe, gelijck het woort recht ende rechtveerdigh oock elders voor dese getrouwigheyt ende waerheyt Godts wort genomen. Siet Psalm 143. vers 1. 1.Ioan. cap. 1. vers 9.

10 Namelick, Apostelen Iesu Christi, die sulcken belofte van Christo oock bysonderlick hebben ontfangen, Matth. 19.28.

g 1.Thessal. 4.16.

11 Dat is, openbare toekomste, Matth. 24.30.

12 Dat is, met sijne krachtige Engelen, waer door hy sijne oordeelen krachtelick sal uytvoeren, Psalm 103.20. Matth. cap. 13. versen 41, 42. ende 24.31.

8

^{h 13} Met vlammenden vyere, wrake doende ⁱ over de gene die Godt ¹⁴ niet en kennen, ende over de gene die den Euangelio onses Heeren Iesu Christi ¹⁵ niet gehoorsaem en zijn:

h 2.Petr. 3.7.

13 Gr. in ’t vyer der vlamme wrake gevende. Een Hebreeusche wijse van spreken, gelijck te voren Engelen sijner kracht. Siet een naerder beschrijvinge daer van Psalm 50.2, etc.

i Rom. 2.8.

14 Namelick, als het behoort, ende daerom oock niet lief en hebben, noch op hem betrouwen.

15 Dat is, niet gelooven, ende naer het selve haer leven niet aenstellen.

9

^k Dewelcke sullen [tot] straffe lijden het eeuwigh verderf, ¹⁶ van den aengesichte des Heeren, ende van ¹⁷ de heerlickheyt sijner sterckte:

k Iesa. 2.19.

16 D. ofte, dat het toornigh aengesicht Christi des rechters haer dit verderf sal aendoen: ofte, dat sy het selve sullen lijden van het aengesichte Christi verstooten zijnde. Siet Matth. 25.41.

17 Dat is, sijne stercke heerlickheyt, gelijck te voren vers 8. ende Ephes. 1.7.

10

^l Wanneer hy sal gekomen zijn om verheerlickt te worden in sijne heylige, ende ¹⁸ wonderbaer te worden in alle die gelooven (overmits ons’ getuygenisse onder u is gelooft geworden) ¹⁹ in dien dagh.

l Actor. 1.11. 1.Thessal. 1.10. Apoc. 1.7.

18 Dat is, sijne wonderlicke kracht ende goetheyt in de verheerlickinge sijner geloovige te bewijsen.

19 Namelick, der openbaringe Christi, gelijck vers 7.

11

Waerom wy oock altijt bidden voor u, dat onse Godt u ²⁰ weerdigh achte ²¹ der roepinge, ende vervulle alle ²² het welbehagen [sijner] goedigheyt, ende ²³ het werck des geloofs ²⁴ met kracht:

20 Ofte, weerdigh make. Siet het 5 vers.

21 Dat is, der heerlickheyt daer toe ghy geroepen zijt: want sy al te voren krachtelick tot het geloove geroepen ende gebracht waren.

22 Dat is, al het gene hy na sijn welbehagen ende goedigheyt over u heeft besloten. Siet Matth. cap. 25. vers 34, etc. Luce cap. 12. vers 32.

23 Dat is, het geloove dat hy in u gewrocht heeft, Philip. 1.6. 1.Thess. 1.3.

24 Dat is, krachtelick, ofte door sijne kracht.

12

Op dat ²⁵ de naem onses Heeren Iesu Christi ²⁶ verheerlickt worde in u, ende ghy in hem, na ²⁷ de genade onses Godts, ende des Heeren Iesu Christi.

25 Dat is, Iesus Christus met alle sijne eygenschappen, gelijck Philip. 2. vers 10.

26 Dat is, heerlick bekent ende geroemt.

27 Dat is, na de mate der genade ofte gave Christi, gelijck hy spreeckt Ephes. 4.7.