Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xiij. Capittel.

1 Antiochus Eupator komt met een seer groote macht tegen Iudeen. 4 Lysias beschuldight Menelaum by den Coninck, die hem te Bereen in den asch-tooren laet versmooren. 10 Iudas vermaent het volck tot bidden. 13 ende resolveert, met advijs des Raedts het uyterste te wagen, waer op hy den Coninck tegen treckt tot Modin. 15 ende op sijn leger aenvalt, ’t welck hy doet met vreese vertrecken. 19 De Coninck verovert Bethsura met accoort, ende door verraderie van Rodocus. 22 Wort van Iuda geslagen. 23 maeckt vrede met de Ioden, ende offert te Ierusalem. 24 ende stelt Iudam tot een Opperste Velt-Overste. 25 Waer over Ptolomeus t’onvreden zijnde van Lysia gestilt wordt.

1

IN het hondert ende negen-en-veertichste jaer quam aen de gene die by Iudam waren ter ooren, dat Antiochus Eupator met [groote] menichten aen quam tegen Iudeen.

2

Ende met hem Lysias sijnen hof-meester, ende die over sijne saken gestelt was, een yegelijck hebbende een Grieksche macht van hondert ende tien duysent te voet, ende vijf duysent ende dry hondert ruyters, ende twee-en-twintigh Elephanten, ende dry hondert wagenen met zeysens gewapent.

3

Ende met dese vervoeghde hem oock Menelaus, die Antiochum met veel schimps vermaende, niet om het welvaren des vaderlandts, maer om dat hy meynde, dat hy in het opperste gebiedt soude gestelt worden.

4

Maer de Coninck der Coningen verweckte het gemoet Antiochi tegen desen booswicht, ende als Lysias vertoonde dat hy oorsake was van alle dese quaden, so geboodt hy datmen hem soude brengen na Bereen, om aldaer omgebracht te worden, gelijck het gebruyckelick was in die plaetse.

5

Daer was in die plaetse een toren vijftigh ellen hoogh, vol assche, in dese was een rondt instrument, waer van men aen alle kanten afviel in de assche.

6

Sy stieten daer van af, een yegelick die aen kerck-roof schuldigh was, ofte die andersins eenich ander uytstekende quaet gedaen hadde, dat hy omquame.

7

Met sulcken doodt gebeurde het dat dese godtloose Menelaus stierf, ende de aerde niet en mochte bekomen.

8

Ende dat seer rechtveerdelick: want hy hadde vele sonden gedaen tegen den altaer, daer het heyligh vyer was, ende de assche, ende daerom heeft hy sijnen doodt in de assche gekregen.

9

Ende de Coninck door dese gedachten een barbarisch gemoet gekregen hebbende, quam om de Ioden veel meer quaets aen te doen, als haer oyt by sijns vaders tijden geschiedt was.

10

Doch Iudas dit vernemende, geboodt het volck, dat sy dagh ende nacht den Heere souden aenroepen, dat hy, so hy oyt ofte andersins, nu wilde te hulpe komen de gene die in perijkel waren van de Wet, ende van haer Vaderlandt, ende van den heyligen Tempel te verliesen.

11

Ende dat hy het volck, dat nu haren adem een weynich hadde geschept, niet en wilde laten vallen in de handen der schandelicke Heydenen.

12

Ende als sy dit alle gesamelick deden, ende den barmhertigen Heere baden, met klagen ende vasten, voor hem sonder ophouden dry dagen neder-gevallen liggende, heeft Iudas haer vermaent ende geboden, datse souden by hem komen.

13

Ende hy met de Ouderlingen alleen zijnde, nam met haer raedt, eer het krijghs-volck des Conincks in Iudeen soude invallen, ende sy de stadt souden bemachtigen, dat sy haer souden tegen trecken, ende dat sy de saken souden wagen, [steunende] op de hulpe des Heeren.

14

Hy dan de sorge bevolen hebbende den Schepper der werelt, ende vermaent hebbende de gene die met hem waren, datse kloeckmoedelick totter doodt toe wilden strijden voor de Wetten, Tempel, Stadt, Vader-landt, ende Regeringe, sloegh ontrent Modin sijn leger neder.

15

Ende sijn volck tot een lose gegeven hebbende, VAN GODT IS DE OVERWINNINGE, is hy met eenige van de beste, ende uytgelesene jongelingen by nachte, by het hof des Conincks, aengevallen op het leger, ende heeft ontrent twee duysent mannen verslagen: ende heeft daer by gevelt den voornaemsten Elephant, met de menichte der gene die daer in ’t huys waren.

16

Ende eyndelick het leger met vreese ende verwerringe vervult hebbende, zijn’se met voorspoedt vertrocken.

17

Ende dit was geschiedt als de dagh nu aenlichtede, door de bescherminge des Heeren, die hem hielp.

18

De Coninck nu een proeve gekregen hebbende van de stoutmoedicheyt der Ioden, versocht de plaetsen met listicheyt.

19

Ende als hy quam tegen Bethsura, een stercke besettinge der Ioden, wierdt hy in de vlucht gebracht, gestuyt, ende vermindert.

20

Ende Iudas sondt aen de gene die daer binnen waren, ’t gene sy van noode hadden.

21

Ende Rhodocus, een van het Iodische krijghs-volck, bootschapte de secrete saken aen de vyanden: waerom hy gesocht, gegrepen, ende [in de gevangenisse] gesloten is.

22

De Coninck hieldt ten tweedenmael spraecke met die van Bethsura: ende de rechterhandt gegeven ende ontfangen hebbende, vertrock.

23

Ende slaende met de gene die met Iuda waren, hadde hy de nederlage. Ende als hy vernomen hadde dat Philippus, dien hy te Antiochien gelaten hadde om sijne saecken te doen, afgevallen was, is hy verslagen geworden: ende de Ioden gebeden hebbende onderwierp hy hem haer, ende swoer haer op alle billicke conditien: ende met haer vereenicht zijnde, offerde hy offerande, ende vereerde den Tempel, ende betoonde aen de plaetse groote beleeftheydt.

[fol. 71v]

24

Ende omhelsde Machabeum, ende liet hem tot eenen Oppersten Veld-Oversten van Ptolomais af tot de Gerrenen.

25

Ende als hy te Ptolomais gekomen was, waren die van Ptolomais seer te onvreden over de verbonden: want sy namen het seer qualick dat sy de verbonden wilden verbreken:

26

Doch Lysias klimmende op den rechterstoel, verantwoordde dat bequamelick: ende stelde haer te vreden, ende stilde’se, ende maeckte’se goetgunstich: so dat hy vertrock na Antiochien. Ende alsoo is het gegaen met des Conincks aenkomste ende vertreck.