Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxij. Capittel.

1 Van de luyheyt. 3 Wat kinderen haren ouderen eere ofte oneere aendoen. 8 Van dwase. 19 Van verstandige. 24. Wat de vrientschap kan verdragen. 27 ende wat sy vereyscht.

1

DE luyaert is te gelijcken by eenen beslijckten steen, ende een yegelick schuyffelt hem uyt over sijne oneere.

2

Een luye is gelijck een koe-dreck op den misthoop: wie hem op neemt, schudt de handt af.

3

Het is des Vaders schande wanneer hy eenen ongeschickten [sone] gewonnen heeft: ende een [sulcke] dochter wort hem tot vercleyninge.

4

Een voorsichtige dochter sal erfgenaem zijn hares mans: maer eene die beschaemt maeckt, is tot droefheyt des genen die haer gegenereert heeft.

5

Een stoute [dochter] maeckt vader ende man beschaemt, ende van beyde sal sy onge-eert blijven.

6

Een ontijdigh verhael is gelijck Musijcke in rouwe: maer geesselen ende tuchtinge ter rechter tijdt is [een werck] van wijsheyt.

7

Kinderen die in een goet leven worden opgevoedt, die verbergen de slechte afkomste van hare ouders: kinderen die in verachtinge ende ongeschicktheyt haer roemen, die bevlecken de edele af-comste haers geslachts.

8

Wie eenen dwasen leert, die lijmt scherven aen een, ende weckt de slapende uyt eenen diepen slaep.

9

Wie eenen dwasen wat vertelt, die vertelt het eenen sluymerenden, ende in’t eynde sal hy seggen, Wat ist?

10

Weent over eenen dooden. Want het licht heeft hem begeven: beweent oock eenen dwasen. Want het verstandt heeft hem begeven.

11

Weent over eenen dooden sachtelicker, dewijle hy rust.

12

Want het leven van een dwaes is boven de doodt.

13

De rouwe over eenen dooden [duert] seven dagen: maer over eenen dwasen ende godtloosen, alle de dagen sijnes levens.

14

En houdt niet lange spraeck met eenen onwijsen, ende en gaet niet tot eenen onverstandigen: Want ongevoelich zijnde sal hy alle uwe dingen voor niet achten.

15

Hoedt u voor hem, op dat ghy geen moeyte en hebt, ende niet besoetelt en wort, als hy sijne [vuylheyt] uytschudt.

16

Wijckt van hem, ende ghy sult ruste vinden, ende ghy en sult niet verluyen in sijne sinneloosheyt.

17

Wat isser swaerder dan loot, ende wat naem sal hy hebben anders dan loodt?

18

Zant ende sout ende een klomp ysers zijn lichter om te dragen, dan een onverstandich mensche.

19

[Gelijck] een houten bandt [vast] in gebonden in een gebouw’ niet los en gaet door eene schuddinge: alsoo een hert steunende op welbedachten raedt, en wort tot geener tijdt met vreese bevangen.

20

Een herte dat op verstandige gedachten gevesticht is, is gelijck een verciert pleysterwerck aen den muer van eenen pandt.

21

Palen om hooch geset tegen den wint, en konnen niet blijven.

22

Alsoo een bevreest herte in de gedachte des

[fol. 37r]

dwasen en kan tegen geene vreese bestaen.

23

Wie in een ooge steeckt, die brenght daer tranen uyt: ende die in ’t herte steeckt, brenght het gevoelen ten voorschijn.

24

Wie eenen steen onder de vogelen werpt, die jaeghtse wegh, ende wie sijnen vriendt scheldt, die maeckt de vrientschap los.

25

Indien ghy het sweert getrocken hebt tegen uwen vriendt, soo en wanhoopt niet, want daer is wederkeeringe.

26

Indien ghy den mondt tegen uwen vriendt open gedaen hebt, soo en vreest niet, want daer is versoeninge: behalven in versmadinge, ende hooveerdicheyt, ende openbaringe des genen dat verborgen is, ende bedriegelicke verwondinge: Want om dese dingen vliedt een yegelick vriendt wech.

27

Bewijst trouwe tegen uwen naesten in sijne armoede: op dat ghy u verheugen meught als’t hem wel gaet.

28

In den tijdt der verdruckinge blijft by hem, opdat ghy sijn erfdeel mede meught erven: Want de geringe staet en is niet altijt te verachten, noch de rijcke, die geen verstandt en heeft, in weerde te houden.

29

[Gelijck] de damp des ovens ende de roock [gaen] voor het vyer: alsoo [gaen] schelt-woorden voor den doodt-slach.

30

Eenen vriendt te beschermen en sal ick my niet schamen, ende voor sijn aengesicht en sal ick my niet verbergen, selfs soo my yet quaets overcomt om sijnen ’t wille, een yegelick die ’t hoort sal ick van hem wachten.

31

Wie sal my een wacht aen mijnen mont stellen, ende eenen scherpsinnigen zegel op mijne lippen, op dat ick niet schielick en valle van wegen mijne tonge, ende sy my niet en verderve?