Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iiij. Capittel.

1 Van hier af tot het eynde des sevenden Capittels wordt het tweede Gesichte beschreven, ende begrijpt in sich de eerste prophetie der dingen die nae desen geschieden souden. 2 Waer in den Apostel eerst wort vertoont eenen Conincklicken throon inden geopenden hemel. 3 ende de heerlickheydt Godts, die op den throon sat. 4 Daer nae vier-en-twintigh gekroonde Ouderlingen, sittende rondtom den throon, met donder-slaghen, blicksemen, brandende lampen, 6 ende een glasen-zee, ende vier dieren met veel oogen ende vleugelen. 9 Eyntlick wort verhaelt de lof-sanck die de vier dieren ende de vier-en-twintigh Ouderlingen Gode hebben toe-gesongen.

1

¹ NA desen sagh ick, ende siet een deure was geopent in den hemel: ende de eerste stemme, ² die ick ghehoort hadde, als eener basuyne met my sprekende, seyde, Comt hier op, ende ick sal u toonen ’t gene ³ nae desen ⁴ geschieden moet.

1 D. nae dat dit eerste gesichte was voleyndight.

2 N. cap. 1. vers 10. welcke de stemme Christi was, wiens heerlickheydt aldaer is beschreven, ende wiens woorden hier over een komen met de woorden die c. 1. vers 1. zijn verklaert.

3 D. van desen tijdt af tot het eynde der werelt, ghelijck de openbaringhe selve hier na uytwijst.

4 N. ten aensien van Godts voorsienigheydt, soo in de werelt in ’t gemeyn, als insonderheydt in de Gemeynte Gods, tot straffe der boose, ende tot beproevinge ende vertroostinghe der vrome, ghelijck Capit. 1.1. ende 22. vers 6.

2

Ende terstont ⁵ wierdt ick in den geest: ende siet, ⁶ daer was een throon geset in den hemel, ende ⁷ daer sat een ⁸ op den throon.

5 D. in een nieuwe vertreckinghe ofte verheffinge van sinnen door den Geest, ghelijck hier voren cap. 1.10.

6 Dit gesichte vergelijcken vele met het gesichte dat Iesaias cap. 6.1. ende Ezechiel capit. 1.4. gesien heeft van de Majesteyt Godts in den hemel. Ende daer zijn sonder twijfel verscheydene dingen in dit Gesichte, welcker gelijcke oock in die andere worden ghevonden. Alleen dient dit daer by aengemerckt, dat dit Gesichte, gelijck oock de andere, vele dingen ontleent heeft van den Tabernakel ofte tempel des Ouden Testaments, welcken Moses bevolen was te maken nae het voor-beeldt dat hem op den bergh was getoont, ghelijck te sien is Exod. 25. versen 8, 9, 40. Hebr. 8.5. ende 9.24. Uyt welcke aenmerckinge vele deelen ende eygenschappen van dit ende de volgende Gesichten te beter konnen verstaen worden, als in ’t vervolgh breeder sal blijcken.

7 N. Godt de Vader, die dese openbaringhe Christo Iesu heeft gegeven, gelijck uytgedruckt is capit. 1.1. het welck oock blijckt uyt de vergelijckinge met het 6 ende 7 vers van het volgende capittel, daer Christus het verzegelt boeck neemt uyt de handt des genen die op den throon sat.

8 Namelick, als een rechter van allen, ende in het bysonder als een Coninck ende beschermer sijner Gemeynte. Doch staet hier aen te mercken, dat dese throon, daer dese donderslagen uyt voortkomen, wordt geseght te zijn in den Tempel des hemels cap. 16. 17. 18. dat oock den Altaer voor desen throon Godts staet capit. 8.3. ende 9.13. waer in de Arke der getuyghenisse wordt ghesien, capit. 11.19. ende waer uyt de Engelen van Godts aenschijn als Cherubinen uytgesonden worden capit. 14. versen 15, 17, 18. welcke alle, ende andere diergelijcke op het voor-beeldt des Tempels ende Tabernakels haer oogh-merck hebben, hoe wel sulcks hier in den hemel is ghesien.

3

Ende die daer op sat, was ⁹ in ’t aensien den steen Iaspis, ende Sardius gelijck: ende ¹⁰ een regenboge was rontom den throon, in ’t aensien den [steen] Smaragdus gelijck.

9 Door dese drie kostelicke steenen, waer van de eerste van verscheydene coleuren is, de tweede van blinckende lijf-verwe, ende de derde is van levendigh groen, wordt hier bequamelick afghebeeldt de velerley heerlickheydt, ende nochtans onveranderlickheydt van Godts wesen, dat alles oock met sijne heerlickheydt bestraelt, ende door sijne sterckte ondersteunt. Doch staet hier te bemercken dat hier geen gelijckenisse ofte gestalte van Godts aengesicht en wordt aengeteeckent, op dat de mensche hier uyt geen oorsake en souden nemen om hem af te beelden: ghelijck Moses van de verschijninghe Godts op den bergh Horeb in het vyer betuyght, Deuter. 4.15. waerom oock in de verschijninge Iesai. cap. 6. Ezech. 1. ende 10. ende Dan. 7. geen bysonder gestaltenisse des aenschijns en wordt uytghedruckt. Ende en hebben oock de Israeliten in het Oude Testament, onder den deckmantel van sulcke verschijningen aen de Propheten gedaen, noyt Godt door eenigh beeldt durven afbeelden, gelijck de Apostelen ende de eerste Euangelische Kercke oock sulcks noyt en heeft bestaen, alsoo het strijdt teghen de uytgedruckte bevelen Godts. Deut. 4. versen 15, 23. Iesai. 40.18. Actor. 17.29. Rom. 1. vers 23.

10 Hier door wordt bequamelick afgebeelt het Verbondt der ghenade Godts over sijne Gemeynte, dat namelijck wat tempeesten ende water-vloeden van vervolginge ofte andere swaricheden hier in dese onstuymige werelt haer overkomen, hy haer nochtans niet en sal laten vergaen, gelijck van de wateren der sundt-vloet gesproken wort. Genes. 9.12, etc.

4

Ende rontom den throon waren vier ende twintigh throonen: ¹¹ ende op de throonen sagh ick de vier ende twintigh Ouderlingen sittende, becleedt ¹² met witte cleederen: ende sy hadden ¹³ gouden croonen op hare hoofden.

11 Dese vierentwintigh Ouderlingen nemen sommige voor de twaelf Patriarchen, ende de twaelf Apostelen, als voorgangers van de geheele Kercke des Ouden ende Nieuwen Testaments. Doch alsoo Ioannes een van de Apostelen doe als noch leefde, ende dit Gesichte in de hemel is geschiet, soo verstaen andere hier door alle de voorgangers des Ouden Testaments: een gelijckenisse genomen van de Priesteren ende Leviten, die den Tabernakel dienden, ende in vier en twintigh ordens waren onderscheyden, ende derhalven vier en twintigh Overste hadden, die voorgangers waren van de geheele Israelitische kercke, gelijck te sien is 1.Chron. 24.

12 Dese beteeckenen haer heyligh ende Priesterlick gewaet, ende hare overwinninge.

13 Daer mede wordt beteeckent hare Conincklicke weerdigheydt die sy in Christo, ende van Christo als overwinners des Satans, ende der werelt, hebben verkregen. capit. 1.6.

5

Ende van den throon gingen uyt ¹⁴ blicksemen, ende donder-slagen, ende stemmen: ende ¹⁵ seven vyerighe lampen waren brandende voor den throon, welcke zijn ¹⁶ de seven Geesten Godts.

14 Hier door wordt de krachtige werckinghe Godts ende sijnes woordts afgebeeldt, die uyt den Tempel des hemels worden geseght te gaen, cap. 16.17.

15 Namel. gelijck aen den kandelaer in den Tabernakel seven lampen waren, die altijdt met olye ende licht moesten voorsien zijn, waer van siet de beteeckeninge hier voren capit. 1.4.

16 D. de H. Geest met sijne verscheydene gaven in Christi Gemeynte. Siet cap. 1.4.

[fol. 155r]

6

Ende voor den throon was ^{a 17} een glasen zee, crystal gelijck. Ende in het midden des throons, ende rontom den throon, ¹⁸ vier dieren zijnde vol oogen van voren ende van achteren.

a Apoc. 15.2.

17 Dese gelijckenisse is oock genomen van de ghestalte des tempels, waer in een groot koperen vat met water was, genaemt de koperen ofte ghegoten zee. 1.Reg. 7.23. Het welck hier van crystal wort gheseght te zijn, om dat het voor Godts throon geheel sichtbaer ende doorluchtigh was: ende beteeckent de menichte der volckeren op de werelt, die als een zee dickwils herwaerts ende derwaerts worden beweeght, maer onder Godts ooghen ende macht altijdt staen, ende lichtelick konnen verbroken ofte gestilt worden. Alsoo wort het woort wateren, daer de zee uyt bestaet, van den Engel hier na verklaert cap. 17.15.

18 Eenige verstaen hier door, de vier dieren van de welcke Ezechiel cap. 1. ende 10. in diergelijcke ghesichte spreeckt, waer mede aldaer de Engelen Gods worden beteeckent. Doch blijckt klaerlijck uyt het volgende cap. 5.9. dat hier door menschen verstaen worden, die door het bloedt Christi zijn gekocht, uyt alle volcken, talen, ende natien, gelijck oock de vier-ende-twintigh Ouderlingen te voren gemelt, welcke beyde van alle de Engelen worden onderscheyden cap. 7.11. Daerom duyden andere dit op de vier Euangelisten, die vol oogen waren, om hare groote kennisse in de saken Christi: ende ses vleugelen hadden, om dat sy van het leven, sterven, ende heerlickheydt Christi aen alle zijden vlijtigh ondersoeck hebben ghedaen, ende sulcks tot ons overgebracht hebben, op dat wy het eeuwighe leven door Christum verkrijgen mochten. Waer van Mattheus wordt geseght een aengesicht te hebben als een mensch, om dat hy van de mensch-werdinge Christi begint, Marcus als een leeuw, om dat hy van de roepinghe Ioannis des Doopers in de woestijne begint, Lucas als een calf ofte osse, om dat hy van Zacharia, die in den Tempel offerde, begint, ende Ioannes als een arent, om dat hy van de hooge geboorte des Soons Godts uyt den persoon des Vaders begint. Ende is dit gevoelen seer oudt in de Christelicke Kercke. Doch alsoo Ioannes als dan noch leefde op de aerde, ende sy oock capit. 5.8. singen dat sy uyt alle talen ende natien met Christi bloedt zijn gekocht, daer de vier Euangelisten alle uyt de Ioden waren, soo nemen ’t andere wel soo bequamelick voor de herders ende voorgangers des Nieuwen Testaments in het gemeyn, de welcke vier genaemt worden, om dat sy het Euangelium tegen de vier hoecken der werelt hebben uytgebreyt, ende om dat der selve vier ordens van Paulo worden uytghedruckt, Ephes. 4.11. namelick Apostelen, Propheten, Euangelisten, ende Herders ofte Leeraers, die in haer ampt in de sake Christi ghemoet moeten zijn als een leeuw, lijdtsaem ende aendringende als een osse ofte calf, voorsichtigh als een mensch, ende alles ondersoeckende als een arent: waerom oock haer vele oogen ende vleugelen worden toe-geschreven.

7

Ende het eerste dier was eenen leeuw gelijck, ende het tweede dier eenen calf gelijck, ende het derde dier hadde het aensicht als een mensche, ende het vierde dier was eenen vliegenden arendt gelijck.

8

Ende de vier dieren hadden elck een voor hem selven ses vleugelen rontom, ende waren van binnen vol oogen: ende ¹⁹ en hebben geen ruste ²⁰ dagh ende nacht, seggende, ^b Heyligh, heyligh, heyligh is de Heere Godt, de Almachtige, ^c Die was, ende Die is, ende Die comen sal.

19 Namel. van Godt te dancken ende te prijsen voor sijnen throon.

20 D. altijdt ende eeuwelijck: alsoo in het hemelsche Ierusalem geenen nacht en is, maer eenen eeuwighen dagh verlicht van Godt ende het Lam. Apocal. 21. versen 23, 25.

b Iesai. 6.3.

c Apoc. 1. versen 4, 8. ende 11.17. ende 16.5.

9

Ende wanneer de dieren ²¹ heerlickheyt, ende eere, ende dancksegginge gaven hem die op den throon sat, die ²² in alle eeueeuwicheyt leeft.

21 Dat is, sijne heerlickheydt ende eere met een danckbaer gemoet erkenden: gelijck Iosu. 7.19.

22 Gr. in de eeuwicheden der eeuwicheden. gelijck oock in het volgende vers.

10

So vielen de vier-ende-twintigh Ouderlingen voor hem die op den throon sat, ende aenbaden hem die leeft in alle eeuwicheydt, ende ²³ wierpen hare kroonen voor den throon, seggende,

23 Niet om haer selven daer van te ontblooten, maer om te bewijsen dat hare overwinninghe niet van haer maer van hem quam die op den throon sat, ’t welck sy met dit nedervallen ende werpen harer kroonen betuygen.

11

^d Ghy Heere zijt ²⁴ weerdigh te ontfangen de heerlickheyt, ende de eere, ende de cracht: want ghy hebt alle dingen geschapen, ende ²⁵ door uwen wille zijn sy, ende zijnse geschapen.

d Apoc. 5.12.

24 D. dat alle de werelt uwe heerlickheyt bekenne, u als Godt eere, ende uwe kracht als een almoghende kracht vreese.

25 D. bestaen sy noch, gelijck sy geschapen zijn. Rom. 11.36.