Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iiij. Capittel.

1 Den Apostel vermaent de Heeren tot billickheyt tegen hare Dienstknechten. 2 ende een yeder tot aenhouden inden gebede. 3 ende bysonderlijck voor hem, op dat hy door sijne banden in’t werck des Euangeliums niet en soude worden verhindert. 5 Vermaent haer wijselijck te wandelen ende te spreken onder de gene die buyten zijn. 7 Betuygt dat hy haer Tychicum ende Onesimum sendt om haer te vertroosten, ende van alle sijne saken te onderrichten. 10 Groet haer van wegen Aristarchus ende verscheydene andere, welcker yver voor haer hy prijst. 15 Beveelt dat sy de broederen in Laodicea sullen groeten, ende haer desen brief oock laten lesen. 17 ende Archippo seggen dat hy sijnen dienst vervulle. 18 ende besluyt alsoo desen brief met sijne groete.

1

^a GHy heeren [doet uwen] dienst-knechten ¹ recht ende gelijck, wetende dat oock ghy eenen Heere hebt in de Hemelen.

a Ephes. 6.9.

1 Gr. het recht, ende de ghelijckheydt. Door ’t eerste woort can bequamelick verstaen worden het gene de heeren, volgens de wetten des landts schuldich zijn te doen aen hare dienstknechten: door het andere ’t gene de billickheyt ende Christelicke mede-doogentheyt daer by noch vereyscht.

2

^{b 2} Houdt sterck aen in het gebedt, ende ³ waeckt in’t selve met dancksegginge:

b Luc. 18.1. Rom. 12.12. Ephes. 6.18. 1.Thes. 5.17.

2 Ofte, zijt geduerigh. want het Gr. woordt beyde beteeckent, namelick met yver ende geduerigheydt in den ghebede aen houden. Siet Luc. 18.1. Ephes. 6.18.

3 D. zijt sorghvuldich ende aendachtich, op dat niet alleen de mondt, maer oock het herte ende verstant wacker zy in het bidden. Siet Marc. 13.33, etc. Apoc. 3.2, etc.

3

Biddende met eenen oock voor ons, dat Godt ons ⁴ de deure des woorts opene, ^c om te spreken ⁵ de verborgenheyt Christi, om welcke ick oock ⁶ gebonden ben:

4 D. goede gelegenheydt ende vrymoedigheyt verleene, om het woordt des Euangeliums te mogen verbreyden, ghelijck 1.Corint. 16.9. ende 2.Corinth. 2.12.

c Ephes. 6.19. 2.Thes. 3.1.

5 D. het Euangelium, ofte de leere Christi. waerom het selve een verborgenheydt genaemt wordt, siet Ephes. 1.9. ende Colos. 2.2.

6 D. gevangen. Siet van de wijse deser gevangenisse, Act. 28.16.

4

Op dat ick de selve magh openbaren gelijck ⁷ ick moet spreken.

7 N. uyt kracht mijner beroepinge. Rom. 1.14. 1.Cor. 9.16.

5

^d Wandelt ⁸ met wijsheyt by de gene ⁹ die buyten zijn, ^e den bequamen tijdt ¹⁰ uytcoopende.

d Ephes. 5.15.

8 Gr. in wijsheyt, D. wijselick, voorsichtelick, D. also dat ghy u selven sonder noodt in geen gevaer en brenght, noch dat ghy hare sonden, afgoderien, ofte valsche leeringen niet toe en geeft, maer haer by alle geleghenheyt soeckt te winnen.

9 D. noch vremdt zijn van het geloove, ofte de Gemeynte Godts, die het huys Godts is. Siet diergelijcke 1.Cor. 5.12, 13

e Ephes. 5.16.

10 Van dese wijse van spreken siet de aenteeckeninge op Ephes. 5.16.

6

^f Uw’ woort zy alletijdt in aengenaemheyt, ¹¹ met sout besprenght, op dat ghy mooght weten hoe ghy ¹² eenen yegelijcken moet antwoorden.

f Marc. 9.50.

11 Gr. geconfijt. Dat is, also gerecht tot aengenaemheyt der gene daer ghy by verkeert, dat daerentusschen alle vuyle, verdervende, ende onstichtelicke redenen daer uyt zijn geweert, gelijck door het sout de spijse smakelick wordt gemaeckt, ende uyt de selve alle verdervinge wordt gehouden. Siet 1.Cor. 15.33. Ephes. 4.29.

12 N. het zy de selve buyten ofte binnen de Ghemeynte zy: het zy om rekenschap te geven van uw’ geloove. 1.Petr. 3.15. het zy om malkanderen te vertroosten, ofte vermanen. 1.Thess. 5.11.

7

¹³ Alle mijne saken sal u bekent maken ^g Tychicus de geliefde broeder, ende getrouwe dienaer, ende mede-dienstknecht in den Heere:

13 Ofte, de dingen die my aen gaen, N. van mijne gelegentheyt in dese gevangenisse, ende wat ick hier doe.

g Act. 20.4. Ephes. 6.21. 2.Tim. 4.12.

8

Den welcken ick tot den selven eynde tot u gesonden hebbe, op dat hy ¹⁴ uwe saken wete, ende uwe herten ¹⁵ vertrooste:

14 D. den staet daer uwe Gemeynte in is.

15 N. soo met sijne gaven, als oock door het verhael vande vryheyt die ick hier hebbe, om het Euangelium te verbreyden in mijne banden, ende den voortganck des selven. Siet Act. 28.30. Phil. 1.12.

9

Met ^h Onesimo den getrouwen ende geliefden broeder, dewelcke ¹⁶ uyt de uwe is, sy sullen u alles bekent maken dat hier is:

h Philem. vers 10.

16 D. niet alleen uyt uwe stadt ende landtsluyden, maer oock een bedienaer uwer Gemeynte, gelijck diergelijcke wijse van spreken hier nae vers 12. te sien is.

10

¹⁷ U groet ^{i 18} Aristarchus mijn mede-gevangen, ende ^{k 19} Marcus ²⁰ de neve van Barnabas, welcken aengaende ghy bevelen ontfangen hebt: so hy tot u comt, ²¹ ontfanght hem:

17 Groeten, is eyghentlick yemandt vrede, geluck ende salicheydt toe wenschen. Siet Luc. 10.5.

i Actor. 27.2.

18 Dese is een vermaert Discipel geweest, gheboren uyt Macedonien, een gheduerich met-geselle Pauli, die hem oock tot Roomen toe in sijne banden was gevolght. Siet Actor. 19.29. ende 20.4. ende 27.2.

k Actor 15.37. 2.Timoth. 4.11.

19 Die oock Ioannes genaemt wordt, wiens moeder Maria een seer Godtsalighe vrouwe was, in welckers huys de vergaderinghen der Apostelen ende der andere geloovigen veeltijt gehouden wierden. Actor. 12.12. die wel met Barnaba van Paulo is gescheyden Actor. 15.38. maer evenwel in den dienst des Euangeliums volstandigh gebleven, ende weder tot Paulum is gekeert, gelijck hier blijckt enende 2.Tim. 4.11. hoe wel hy daer nae hem by Petrum heeft begeven. 1.Pet. 5.13. in wiens geselschap hy sijn Euangelium heeft beschreven, gelijck eenige oude Leeraers ghetuygen.

20 D. broeders ofte susters soon.

21 N. met alle eere ende vriendelickheyt: het welck Paulus daer by doet om hem sijn aensien by dese Gemeynten te vermeerderen.

11

Ende Iesus geseght ²² Iustus, ²³ welcke uyt de besnijdenisse zijn: ²⁴ dese alleen zijn [mijne] mede-arbeyders ²⁵ in het Coninckrijcke Godts, die my een vertroostinge geweest zijn.

22 Van desen siet Actor. 18 7.

23 D. uyt den Ioden.

24 N. uyt de Ioden: want uyt de Griecken warender veel meer, gelijck uyt dese groetenisse selve blijckt, maer uyt de Ioden warender vele die Paulo wederstonden. Actor. 28.24, etc.

25 D. in den dienst des Euangeliums, waer door het rijcke Godts, soo der genade als der heerlickheydt, van de Propheten belooft onder den Messia. wort gevoordert. Siet Mat. 4.23. Marc. 4.11.

12

U groet ^l Epaphras, die ²⁶ uyt de uwe is, een dienst-knecht Christi, alletijdt ²⁷ strijdende voor u in de gebeden, op dat ghy staen meught ²⁸ volmaeckt ende ²⁹ volcomen in alle den wille Godts.

l Coloss. 1.7. Philem. vers 23.

26 Gelijck hier voren vers 9.

27 D. met grooten yver ende geduerigheyt aenhoudende.

28 D. volmaecktelick onderwesen: ende wort dit gestelt tegen de gene die noch kinderen, ofte nieuwelingen waren in de leere, gelijck 1.Corinth. 2.6. ende 14.20. Phil. 3.12.

29 Gr. vervult.

13

Want ick geve hem getuygenisse dat hy grooten yver heeft over u, ende de gene die in ³⁰ Laodicea zijn, ende de gene die in Hierapolis zijn.

30 Dese twee vermaerde steden en waren niet verre van haer gelegen, gelijck aengeteeckent is. cap. 1.2.

14

U groet ^{m 31} Lucas ³² de Medicijn-meester, de geliefde, ende ^{n 33} Demas.

m 2.Timoth. 4.11.

31 Dese is de Euangelist Lucas, die sijn Euangelium door den heyligen Geest heeft beschreven, ende een geduerigh metgeselle Pauli in sijne reysen oock tot Roomen toe in sijne gevangenisse is geweest. Siet Actor. 27.1. ende 28.14.

32 Namel. van stijl ofte professie, gelijck Mattheus een tollenaer genaemt wordt oock na sijne bekeeringe ende beroepinge tot het Apostelschap. Mat. 10.3.

n 2.Tim. 4.10.

33 Dese is wel een mede-arbeyder Pauli in sijne gevangenisse voor eenen tijdt geweest. Philem. vers 24. maer heeft hem daer na schandelick verlaten. 2.Tim. 4.10.

15

Groet de broederen die in Laodicea zijn, ende Nymphan, ende de gemeynte ³⁴ die in sijn huys is.

34 Dit kan verstaen worden ofte van de Gemeynte die in deses mans huys hare vergaderinge hieldt, ofte oock van sijn huysgesin, dat als een kleyne Gemeynte in sijn huys was, ende in seer Christelicke ordre van hem wiert gehouden, gelijck van het huys van Aquila ende Priscilla geseght wort, Rom. 16.5. ende 1.Cor. 16.19.

16

Ende wanneer dese Send-brief van u sal gelesen zijn, maeckt dat’se oock ³⁵ in de Gemeynte der Laodicensen gelesen worde: ende dat oock ghy dien leest die ³⁶ uyt Laodicea [geschreven is].

35 Dit wil hy niet alleen om dat dit een vermaerde Gemeynte in dat lantschap was, maer oock om dat sommige de selve dwalingen aldaer oock sochten in te voeren, daer voor Paulus in de twee eerste cap. deses Sent-briefs de Colossensen heeft gewaerschouwt.

36 De Apostel en spreeckt hier niet van eenen brief die hy tot den Laodicensen soude geschreven hebben, gelijck sommige gemeynt hebben, ende eenen brief hebben versiert die in sommige Latijnsche ende oock Nederlantsche Testamenten wordt gevonden, doch altijt voor Apocrijph gehouden: maer van eenen brief die uyt Laodicea geschreven is, waer door sommige verstaen den eersten Sendt-brief Pauli tot Timotheum, om dat in’t onderschrift staet dat de selve van Laodicea geschreven soude zijn, doch by merckelicken mislach der gene die dese onderschriften by de brieven Pauli hebben gestelt, alsoo het blijckt cap. 2.1. dat de Gemeynte van Colossen ende Laodicea het aengesicht Pauli noyt gesien en hadden: maer ’t is waerschijnlickst dat Paulus spreeckt van eenen brief die hy uyt Laodicea hadde ontfangen, ofte vande Gemeynte selve, ofte van eenige Apostolische mannen aldaer, in welcken brief van dese dwalingen, ofte van de autheurs der selve, naerder verclaringe wiert gedaen, die den Colossensen oock tot naerder waerschouwinge ende onderrichtinge mochte dienen, wanneer de selve met desen brief Pauli soude worden vergeleecken.

17

Ende seght ³⁷ Archippo, Siet op de bedieninge die ghy aengenomen hebt ³⁸ inden Heere, dat ghy die ³⁹ vervullet.

37 Dese schijnt de mede-dienaer van Epaphras in dese Gemeynte geweest te zijn, die nae het vertreck van Ephras, in sijnen yve ende dienst was verslapt, waerom hem de Apostel dese vermaninge wilt hebben gedaen.

38 D. door den Heere, ofte van sijnent wegen: want het is oock de Heere selve, die arbeyders in sijnen ooghst uyt-sendt, al is ’t dat sy meerderen deel door de Gemeynten beroepen worden. Siet Mat. 9.38. Actor. 20.28.

39 D. ten vollen ofte behoorlick bedient, niet te vreden zijnde met den tytel alleen, maer het werck van dien getrouwelick uytvoerende. Siet diergelijcke, 2.Tim. 4.5.

18

^o De groetenisse ⁴⁰ met mijne handt Pauli. ^p Gedenckt mijne banden. ⁴¹ De ghenade zy met u. ⁴² Amen.

o 2.Thes. 3.17.

40 Hier door verstaet hy de woorden van de volgende groete van genade, die hy met sijn eygen hant onder alle sijne brieven plach te schrijven, hoe wel hy anderer hant in ’t uytschrijven der brieven dickmael gebruyckte, gelijck hy selve betuygt 2.Thess. 3.17. Siet voorders de aenteeck. op 1.Cor. 16.21.

p Hebr. 13.3.

41 D. de bysondere gunste Godts in Christo tegen ons, met alle de weldaden die daer uyt vloeyen.

42 Siet van dit woordt de aenteeck. op Matth. 6.13. ende 28.20.

Aen de Colossensen gheschreven van Roomen, [ende gesonden] door Tychicum ende Onesimum.

Eynde vanden Sendt-brief Pauli aen de Colossensen.