Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xvj. Capittel.

1 De vrouwen komen tot het graf, om 't lichaem Christi te salven. 4 Vinden den steen afgewentelt. 5 Worden door eenen Engel onderrecht dat hy vanden dooden opgestaen was. 9 Christus verschijnt selve Marie Magdalene. 10 die het den Discipelen boodtschapt, maer en wort niet gelooft. 12 Verschijnt noch twee Discipelen op den wech. 14 Eyndelick oock den elven, welcken hy bevel geeft over al te prediken ende doopen. 17 Belooft dat den geloovigen verscheyden teeckenen sullen volgen. 19 Vaert op inden Hemel. 20 ende de Apostelen voeren Christi bevel vruchtbaerlick uyt.

1

^a ENde als de Sabbath voor by gegaen was, ¹ hadden Maria Magdalene, ende Maria de [moeder] Iacobi, ende Salome specerien gekocht, op dat sy quamen ende hem ² salfden.

a Matt. 28.1. Luce 24.1. Ioan. 20.1.

1 Ofte, hebben. doch dit woort hadden komt hier beter, om dat de speceryen des avonts voor den Sabbath nu al gekocht waren gelijck Lucas verklaert, cap. 23.56.

2 D. balsemdem.

2

Ende zeer vroech op den eersten dagh ³ der weke, quamen sy tot het graf, ⁴ als de sonne opginck.

3 Gr. der Sabbathen, de welcke was den derden dach na dat hy begraven was geweest: welcken dach daerom genaemt is geworden de dagh des Heeren, om dat hy op dien dagh opgestaen is. siet Apo. 1.10.

4 Sy hadden harer wel met het kriecken van den dach opgemaeckt om te gaen, als het noch duyster was, Ioan. 20.1. dan zijn ontrent het graf gekomen met het opgaen van de Sonne.

3

Ende seyden tot malcanderen, Wie

[fol. 26v]

sal ons den steen van de deure des grafs afwentelen?

4

(Ende opsiende sagen sy dat de steen ⁵ af-gewentelt was) want hy was zeer groot.

5 N. van den Engel, Matth. 28.2.

5

^b Ende in't graf ingegaen zijnde sagen sy ⁶ eenen jongelinck sittende ter rechter [zijde], becleedt met een wit ⁷ lanck cleedt, ende wierden verbaest.

b Matth. 28.2. Ioan. 20.12.

6 D. eenen Engel inde gedaente eens jongelincks.

7 Gr. Stole. Siet daer van Marc. 12. vers 38.

6

Maer hy seyde tot haer, ^c En zijt niet verbaest: ghy soeckt Iesum den Nazarener, die gecruyst was: hy is opgestaen, hy en is hier niet: siet de plaetse daer sy hem geleght hadden.

c Matth. 28.5. Luce 24.5.

7

Doch gaet henen, seght sijnen discipelen ⁸ ende Petro, dat hy u ^d voorgaet na Galileen, aldaer sult ghy hem sien, ^{9 e} gelijck hy u lieden geseght heeft.

8 D. Ende bysonderlick Petro, om dat hy van wegen sijne versakinge ende droefheyt, insonderheyt troost van nooden hadde.

d Actor. 1.3. ende 13.31. 1.Corint. 15.5.

9 N. voor sijn lijden: Marc. 14.28.

e Matth. 26.32. ende 20.10. Marc. 14.28.

8

^f Ende sy haestelick uytgegaen zijnde vloden van het graf: ende bevinge ende ontsettinge hadde haer bevangen, ende en ¹⁰ seyden niemant yet, want sy waren bevreest.

f Matth. 28.8. Luce 24.9. Ioan. 28.18.

10 N. van de gene die haer gemoetten, tot dat sy tot de Discipelen quamen, dien sy het gebootschapt hebben, vers 10 ende Luc. 24.9.

9

Ende als [Iesus] opgestaen was 'smorgens vroech op den eersten [dagh] ¹¹ der weke, ¹² verscheen hy ^g eerst Marie Magdalene, ^h uyt welcke hy seven duyvelen uytgeworpen hadde.

11 Gr. des Sabbaths: het welck oock somtijts voor de geheele weke genomen wort. Siet Luc. 8.12.

12 Van dese eerste verschijninge, siet breeder, Ioan. 20. vers 14.

g Ioan. 20.14, 16.

h Luce 8.2.

10

Dese henen gaende boodschapte het den genen die met hem geweest waren, welcke treurden ende weenden.

11

Ende als dese hoorden dat hy leefde, ende van haer gesien was, en geloofden sij't niet.

12

ⁱ Ende na desen is hy geopenbaert ¹³ in een ander gedaente, aen twee van haer, daer sy wandelden, ende ¹⁴ in het velt gingen.

i Luce 24.13.

13 Niet die hy waerlijck hadde, maer die hy haer scheen te hebben, overmits hare oogen gehouden wierden, dat sy hem niet en kenden, Luc. 24.16.

14 N. na Emmaus. Luce 24.13. Siet daer oock dese Historie breeder beschreven.

13

Dese oock henen gaende boodschapten't den anderen, [maer] sy en geloofden oock die niet.

14

^k Daer na is hy geopenbaert aen de elve ¹⁵ daer sy aensaten, ende verweet [hen] hare ongeloovicheyt ende hardicheyt der herten, om dat sy niet gelooft en hadden den genen, die hem gesien hadden, na dat hy opgestaen was.

k Luce 24.36. Ioan. 20.19. 1.Corint. 15.5.

15 Ofte, daer sy by een saten.

15

Ende hy seyde tot haer, ^l Gaet henen ¹⁶ inde geheele werelt, predickt het Euangelium ¹⁷ allen creaturen.

l Matth. 28.19. Ioan. 15.16.

16 Gr. in alle de werelt.

17 Gr. alle creature ofte, schepsel, D. allen volckeren, Mat. 28.19. namelick, niet alleen den Ioden, maer oock den Griecken ofte Heydenen, dat is allerley soorten van volcken. siet Coloss. 1.23.

16

Die gelooft sal hebben, ende gedoopt sal zijn, sal saligh worden. ^m Maer die niet en sal gelooft hebben, sal verdoemt worden.

m Ioan. 3.18. ende 12.48.

17

Ende den genen die gelooft sullen hebben, sullen ¹⁸ dese teeckenen volgen: ⁿ in mijnen name sullen sy duyvelen uytwerpen: ^o met ¹⁹ nieuwe tongen sullen sy spreken:

18 N. Voor soo veel noodich sal zijn tot verbreydinge ende bevestinge der leere des Euangeliums. want allen en is de gave om wonderteeckenen te doen niet gegeven. 1.Cor. 12.28. Ende het en is oock niet noodich wanneer het Euangelium genoechsaemlick bevesticht is.

n Luce 10.17. Actor. 5.16. ende 8.7. ende 16.18. ende 19.12.

o Actor. 2.4. ende 10.46. ende 19.6.

19 Dat is, met vremde talen diese niet geleert en hadden. Actor. 2.4.

18

^{20 p} Slangen sullen sy opnemen, ende al ist dat sy yet doodelicks sullen drincken, dat en sal haer niet schaden. ^q Op crancke sullen sy de handen leggen, ende ²¹ sy sullen gesont worden.

20 Namelick onbeschadicht, gelijck Paulus gedaen heeft Actor. 28.5.

p Luc. 10.19. Actor. 28.5.

q Actor. 28.8.

21 Gr. Sy sullen het wel hebben, dat is, het sal met hen wel worden.

19

De Heere dan ²² na dat hy tot haer gesproken hadde, ^r is opgenomen inden hemel, ende is geseten aen de rechter [handt] Godts.

22 Namel. veertich dagen lanck, van't Coninckrijcke Gods, Actor. 1.3.

r Luc. 24.50, 51. Actor. 1.9.

20

Ende ^s sy uytgegaen zijnde predickten ²³ over al, ende ^t de Heere ²⁴ wrocht mede, ende ²⁴ bevestighde ²⁵ het woort door teeckenen die daer op volghden. Amen.

s Actor. 1.2. 1.Timoth. 3.16.

23 D. door de geheele werelt, Actor. 10.28, 42.

t Hebr. 2.4. Actor. cap. 14.3.

24 Ofte, bekrachtighde, Naeml. door de werckinge sijnes Geests de Predicatie sijnes woorts in de herten den menschen, tot hare bekeeringe. Siet Actor. 14.3. ende 16.14. 1.Corint. 3.7.

24 Ofte, bekrachtighde, Naeml. door de werckinge sijnes Geests de Predicatie sijnes woorts in de herten den menschen, tot hare bekeeringe. Siet Actor. 14.3. ende 16.14. 1.Corint. 3.7.

25 Namelick, van de predicatie des Euangeliums.

Het eynde des Heyligen Euangeliums, na [de beschrijvinge] MARCI