Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxj. Capittel.

Wetten rakende de reynicheyt der Priesteren, in het treuren over de dooden, vers 1, etc. In hare houwelicken, 7. In harer dochteren kuyscheyt, met de straffe tegens de selve, sose hoereren, 9. Vande reynicheyt des Hoogen-Priesters, inde rouwe over de dooden, 10. In het houwelick, 13. Wet, rakende de gene die het Priesterdom niet en mochten bedienen, uyt oorsake van lichamelicke gebreken hier verhaelt, 16. hoewelse mochten van het heylige eten, 22. maer niet inden Tabernakel dienen, 23.

1

DAerna seyde de HEERE tot Mose: Spreeckt tot de Priesteren, de sonen Aarons, ende segt tot hen; Over ¹ eenen dooden sal [een Priester] sich niet ² verontreynigen onder sijne volcken.

1 Hebr. ziele. Siet bov. 19. op het vers 28. ende ond. vers 11.

2 T.w. met het doode lichaem, aen te roeren, ofte ten grave te helpen, ende rouwe daer over te dragen, gelijck andere deden die geene Priesteren en waren.

2

Behalven over sijnen ³ bloet-vrient, die hem ten naesten bestaet: over sijne moeder, ende over sijnen vader, ende over sijnen soon, ende over sijne dochter, ende over sijnen broeder:

3 Siet bov. cap. 18. op het vers 6. Sommige begrijpen onder dit woort alhier, niet alleen die in de tweede volgende verskens uytgedruckt worden: maer oock des Priesters Huysvrouwe.

3

Ende over sijne suster, die maecht is, hem ⁴ naebestaende, die noch geenen man toebehoort en heeft: over die sal hy sich verontreynigen.

4 D. die sijne natuerlicke suster is; ende niet uyt kracht van verdere maechschap, ofte houwelicx verbant, ofte andersins, alsoo genoemt wort.

4

Hy en sal sich niet verontreynigen [over] eenen ⁵ Oversten onder sijne volcken, om sich te ontheyligen.

5 Het Hebr. woort wort in desen sin oock genomen, Iesa. 16.8. andere nemen 't voor Huysvader, ofte echte man, in desen sin, dat een Priester over sijne Huysvrouwe (met welck woort sy hare oversettinge vervullen) niet en soude mogen rouwe dragen; hoe wel het schijnt dat dit niet ongeoorlooft en was, om dat de Priester Ezechiel sulcx te doen in den sin hadde, maer sulcx hem extraordinaerlick verboden wert, Ezech. 24.16, etc.

[fol. 57v]

5

Sy en sullen op haer hooft geene ⁶ kaelheyt maken, ende en sullen den hoeck hares baerts niet afscheeren: nochte in haren vleesche en sullen sy geene sneden snijden.

6 Hebr. de kaelheyt niet kael maken.

6

Sy sullen haren Godt heylich zijn, ende ⁷ den naem hares Godts en sullense niet ontheyligen: want sy offeren de vyerofferen des HEEREN, ⁸ de spijse hares Godts; daerom sullen sy ⁹ heylich zijn.

7 Siet bov. 18. op het vers 21.

8 Siet bov. 3. op het vers 11. alsoo ond. vers 8, 21, 22. ende cap. 22. vers 25.

9 Hebr. Heylicheyt. datis, nae heylicheyt staen, ende sy sullen ten aensien van haer ampt, voor heylich gehouden worden.

7

Sy en sullen geene vrouwe nemen die eene hoere, ofte ¹⁰ ontheyligde is, nochte eene vrouwe nemen, die van haren man ¹¹ verstooten is, want hy is heylich sijnen Godt.

10 D. die geschoffeert, ofte geschent is, ofte die in 't openbaer, ofte in 't heymelick hoererije bedreven heeft. Alsoo ond. vers 14.

11 D. verlaten door scheydinge, hebbende tot desen eynde, ende bewijs hier van, eenen scheyd-brief van haren man ontfangen. Alsoo ond. vers 14. Num. 30.9. Ezech. 44.22.

8

Daerom sult ghy hem ¹² heyligen, om dat hy de spijse uwes Godts offert: hy sal u heylich zijn, want ick ben heylich, ick ben de HEERE, die u ¹³ heyligt.

12 D. voor heylich houden; gelijck de volgende woorden in dit vers uytwijsen.

13 D. die u van andere menschen afsondert tot sijn eygendom, door middel van het ampt der Priesteren, die ghy daerom voor heylich, ende in weerde sult houden. Vergel. bov. 20. de aenteeck. op vers 8.

9

Als nu eeniges Priesters dochter ¹⁴ sal beginnen te hoereren, sy ¹⁵ ontheyligt haren vader; met vyer salse verbrandt worden.

14 And. haer te ontheyligen met hoereren.

15 D. sy maeckt dat haer vader veracht, ende voor onheylich gehouden, ende ten spotte gestelt wort. Siet gelijcke maniere van spreken, Psal. 89.40. Ies. 43.28.

10

Ende hy, die de ¹⁶ Hooge-priester onder sijne broederen is, ¹⁷ op wiens hooft de salf-olye gegoten is, ende wiens ¹⁸ hant men gevult heeft, om ¹⁹ die kleederen aen te trecken; en sal sijn hooft niet ²⁰ ontblooten, nochte sijne kleederen niet scheuren.

16 Hebr. groote Priester. Alsoo 2.Reg. 12.10. ende 23.4.

17 Sommige, dese woorden vergelijckende met Exod. 40.13, 14, 15. bov. 8.12, 30. Psal. 133.2. oordeelen dat na de eerste inwyinge Aarons, ende sijner sonen, niemant meer der Priesteren is gesalft geweest, dan de Hooge-Priester alleen.

18 Siet bov. 7. op vers 37.

19 Siet van dese Exod. 28.4.

20 D. rouwe dragen over eenen dooden. Vergel. bov. 10.6.

11

Hy en sal oock by geene doode lichamen komen: [selfs] ²¹ over sijnen vader, ende over sijne moeder en sal hy sich niet verontreynigen.

21 Verstaet dit van den Overpriester alleen: want den anderen was dit geoorloft. Siet bov. vers 2.

12

Ende uyt het Heylichdom en sal hy ²² niet uytgaen, dat hy het Heylichdom sijnes Godts niet en ²³ ontheylige: want de ²⁴ kroone der salf-olye sijnes Godts is op hem; Ick ben de HEERE.

22 T.w. om het lijck te volgen.

23 T.w. met daer in te gaen, na dat hy in sijnes overledenen vaders ofte moeders huys soude geweest zijn, ofte rouwe gedragen hebben.

24 Siet van dese Exod. 29.6. ende Levit. 8. op vers 9.

13

Hy sal oock eene vrouwe in haren maechdom nemen.

14

Eene weduwe, ofte ²⁵ verstootene, ofte ontheyligde hoere, de sulcke en sal hy niet nemen: maer eene maecht uyt sijne volcken sal hy tot eene vrouwe nemen.

25 Siet bov. op het vers 7.

15

Ende hy en sal ²⁶ sijn zaet onder sijne volcken niet ²⁷ ontheyligen: want ick ben de HEERE, die hem ²⁸ heyligt.

26 D. sijne kinderen. Alsoo Genes. 4.25. ende ond. vers 17. ende 21.

27 T.w. mits tegen de voorgemelte wetten eene huysvrouwe voor hem te nemen.

28 Dat is, af-sondert tot eenen heyligen dienst. Alsoo Exod. 28.3. ende 29.1. ende ond. vers 23.

16

Wijder sprack de HEERE tot Mose, seggende:

17

Spreeckt tot Aaron, seggende; Niemant uyt uwen ²⁹ zade, ³⁰ nae hare geslachten, in den welcken een gebreck sal zijn, sal naederen om ³¹ de spijse sijnes Godts te offeren.

29 D. sonen, ofte, nakomelingen, 't zy Hooge, ofte Onderpriesteren. Alsoo ond. vers 21.

30 D. in wat tijden, ofte eeuwen sy na u souden mogen leven.

31 Siet bov. 3. op 't vers 11.

18

Want geen man, inden welcken een gebreck sal zijn, en sal naederen: hy zy een blint man, ofte kreupel, ofte te ³² kort, ofte ³³ te lanck in leden:

32 Ofte: hebbende te weynich leden. And. kamuys. Dat is, die eene ingevallene neuse heeft, alsoo dat hy door deselve spreeckt.

33 And. die overschot van leden heeft.

19

Ofte een man, inden welcken eene breucke des voets, ofte eene breucke der hant sal zijn:

20

Ofte bultachtich, ofte ³⁴ dwerchachtich sal zijn, ofte ³⁵ een vel op sijne ooge sal hebben, ofte drooge schurftheyt, ofte etterige schurftheyt, ofte die gebroken sal zijn aen sijn gemacht.

34 And. dunne, mager, ranck, uyt-geteert.

35 And. die schemeringe in sijne ooge heeft.

21

Geen man uyt den zade Aarons des Priesters, inden welcken een gebreck is, sal toetreden, om de vyerofferen des HEEREN te offeren: een gebreck is in hem, hy en sal niet toetreden, om de spijse sijnes Godts te offeren.

22

De spijse sijnes Godts van de ³⁶ alderheylichste dingen; ende vande ³⁷ Heylige dingen sal hy mogen eten:

36 Hebr. van de heylicheden der heylicheden. Verstaet de toon-brooden, de schult-offeren ende sond-offeren.

37 Ofte, heylicheden. Verstaet de Danck-offeren, de Eerstelingen, ende de Tienden.

23

Doch ³⁸ tot den voorhanck en sal hy niet komen, ende tot den altaer niet toetreden, om dat een gebreck in hem is: op dat hy ³⁹ mijne Heylichdommen niet en ontheylige; want ick ben de HEERE, die haer heylicht.

38 D. het Priesterlick ampt en sal hy niet bedienen. Siet van dit voorhancksel bov. 4. op het vers 6.

39 Dat is, de plaetsen mijnes Heylichdoms. Verstaet door het Heylichdom, de Tente der t' samenkomste, als te sien is, bov. 16.33. dewelcke in 't getal van velen gestelt is, om datse hadde verscheydene deelen: het Voorhof, het Heylige, het Heylige der Heyligen.

24

Ende Mose sprack [sulcks] tot Aaron, ende tot sijne sonen; ende tot alle de kinderen Israëls.