Een schone ende ghenoechelijcke historie van Ioncker Ian

Dat xxiij. Capittel. Hoe heer Ian nae den Coninck van Vranckrijck is ghereyst, ende de grave Robrecht by den Keyser daer hy zijn clachten dede over Gouweron die hy in een camp verwan.

DOen heer Ian acht dagen by zijn Vader hadde gheweest, zoo heeft hy van alle zijn Vrienden Oorlof ghenomen, ende reet zo langhe dat hy tot Parijs is ghecomen. Doen hy hem vercleet hadde, is hy voor den Coninc ghegaen ende hem te voete ghevallen ende gruetede den Coninc seer eerwaerdelijck. De Coninck deede hem op staen ende vraechde wat zijn begheerte was, ende waerom dat hy daer quam Heer Ian antwoorde den Coninck ende zeyde: Heer Coninck ick ben een Ridder van avontueren die dienst soecke, daeromme zoude ick wel begheeren in u Hof onthouden te zijn.

De Coninck vraechde hoe zijnen naeme was? Heer Ian antwoorde, men naemt my Ian wt den vergiere. De Coninck ziende dat een Ionck vroom Ridder was ende zeyde: Ghy sult by my onthouden zijn ende ick sal v zoo versien, daer ghy u wel op ontdragen sult, aldus is heer Ian byden Coninc een tijt ghebleven. Dit sullen wy hier nu laeten blijven, ende verhalen van de Grave Robrecht, nae dat zijn zone vertrocken was, is hy oock op gheseten seer costelijck met twee Honderdt paerden ende daer mede nae den Keyser ghereyst. Hy dede hem forieren binnen Romen voor hem ende zijn heeren in de beste ende vernaemste herberghe vander Stadt. Des anderen daechs heeft hy seer costelijck Habiten aen ghedaen, ende is met eenen schoonen staedt nae des Keysers Hoff ghegaen. De Keyser hadde alreede vernomen,

[fol. F4r]

datter een machtich Prince te hove gecomen was wt Vranckrijck om hem te spreeken, alzoo heeft hy alle zijn heeren by een doen vergaderen. De Grave te Hove coomende is met een Heraut by den Keyser ghebrocht, by den Keyser comende heeft hi hem eerwaerdelijck ghegruet ende daer nae alle de Heeren. Daer nae vraechde de Keyser wat zijn begeerte was, ende waeromme dat hy daer ghecomen was.

De Grave antwoorde ende seyde heer Keyser, uwe Keyserlijcke Mayesteydt sal believen te weten, dat in allen Landen u Hoff vermaert is voor een Hoff van eeren ende iustitien, datmen daer inne recht doet een yeghelijck diet begerende is zoo wel den armen als den Rijcken, daeromme ben ick hier ghecomen voor uwer ghenaden begeerende ootmoedelijck dat ghy mi ghehoor gheven wilt, ende aenhooren de saecke daer ic mede beladen ben. De Keyser antwoorde ende zeyde: Heer Ridder doet op u sake in presentie van mijnen rade. Ist dat u yemant te cort gedaen heeft, ick salt beeteren zoo verre het in mijnder macht is ende zy onder my gheseten zijn, dat sweere ick v by mijnder Croone, al waert oock van de meste heeren die binnen mijnen hove zijn. De Grave danckte den Keyser ende zeyde Heer Keyser met uwen oorlove dat ick spreke, zoo segge ick datter een is van uwen rade ghenoemt Gouweron, de welck niet waerdich en is dat hy in eenich Hoff van eeren verkeert, oft coomen sal, ende wil hy het verantwoorden ick wilt hem in een parck doen lijden, dat hy verradenisse gheplegen heeft. Gouweron dit hoorende was seer gestoort, ende zeyde: Ghy oude grijsaerdt zydy daeromme hier ghecoomen, dat ghy my verraedenisse opt legt, tsal u berouwen, ic houde my voor een Edel Man, ick en heb noydt verrader geweest. Doe de Keyser dit hoorde zeyde hy Heer Ridder de saken die ghy hier voort brenght suldy moeten bewijsen. De Grave antwoorde ende zeyde: Heer Keyser, daerom ben ick hier ghecomen. Doen begonst hy voor den Keyser ende zijnen rade te vertellen van begin totten eynde, hoe dat heer Ian eerst gevonden was binnen zijnen Hove, ende om wat saecken dat hy daer te vondelinge gheleyt waer, ende hoe hy den Ruese bevochten ende verwonnen hadde, ende wat de Keyser belooft hadde den ghenen die den Ruese verwonnen, so en hadde de iongelinck anders niet voor zijn Loon, dan dat men hem een poorte voor t'hooft stoot om dat hem de Heydenen dooden souden, daer nae was hy de oorsaecke dat alle de Heydenen verslaghen ende verdreven worden, doen die ionge Ridder eyschte t'gheene dat hem belooft was zo soudemen hem voor zijn loon in een diepe Kercker gheworpen hebben oft hy moestet lant ruymen, twelck ic den Keyserlijcke Mayesteyt niet en wijte, maer alleene ist geschiet door toe doen ende rade van Gouweron, ende of hijt wil lochenen zoo wil ick hem doen lijden, met dien boot hy zijne pont ende wierpse daer neder voor den Keyser.

Gouweron zeyde, ghy en sijtter niet edel ghenoech toe om tegen my te campen, ghy moecht ooc een van dese lantloopers ende avontueriers zijn, wanneer zy eenich Edelmans Dochter bedrogen hebben, zoo stellen zy de kinderen tot vondelinck als deesen ghesteldt was, ende ons Keyser hadde hem in zoo grooter eeren opghevoedt, oft zijn eyghen Sone ware gheweest, den loon die hy ons Keyser daer voor ghegeuet heeft is deese, dat hy zijn Dochter met kinde heeft gemaeckt, ende is so voort in ander Landen gheloopen om meer te bedrieghen. De Grave werdt door dese woorden seer gestoort ende zeyde. Ay verrader den camp en sal alzo niet achter blijven, Ick houde my zo eedel van geboorten als ghy zijt, wantmen

[fol. F4v]

noempt my Robrecht Grave van Artoys, ende den vondelinc daer den camp om gheschien sal is des Coninckx van Vranckrijck susters zone, daeromme suldy teeghen my campen oft ghy sult hier voor den Keyser openbaerlijck te kennen gheven alle tghene dat ghy teghen deesen Ridder diemen Heer Ian hiet op steldt hebt. De Keyser verwonderde hem seer door des Graven woorden, ende verblijden in zijn herte doen hy hoorde vant wat afcoemsten Heer Ian was ende zeyde: Gouweron ghy moet vechten, na dien dat het den Ridder begeert zoo moet het voldaen zijn. Als dat Gouweron hoorde dat al sijn loos opsedt verlooren was, want hy moeste Campen door den Raedt, ende toedoen des Conincx van Spaengien die doen ter tijdt in des Keysers Hoff was ende noch meer ander Heeren die Gouweron met zijn hulpers niet wel en vermochten. Doen ginck hy hem wapenen. Ende als zy gewapent waren, zo quamen zy beyde ten crijte. De Keyser dede zijn Arcchiers al ghewapendt daer bystaen op avontueren oft Gouwerons Maghen yedt nieus opstellen wilden, voort deede hy ghebieden op den hals dat niemant hem onderwinden, soude eenich teycken te geven oft hem te roeren. Daer na reedt een yegelijc opt eynde van der banen, ende doen den Trompedt drie reysen gheslaghen hadde, zoo reden die twee Campioenen zo rudelijck teghen malcanderen dat beyde de paerden op haer hamen saten, ende Gouweron was binae ghevallen, maer hy bleef noch in den Sadel sitten, ende beyde haer Lancen waeren ghebrooken, doen trocken zy beyde haer swaerden. De Grave sloech



groote sware slaeghen, ende zoo dede Gouweron oock op den Grave, alzoo dat in twijfel stondt wie de ouer handt houden soude. Maer de Grave gaf int leste Gouweron een so swaren slach dat hy al bedwalmt vanden paerde viel ende was seer ghewont, ende zijn Mes was hem wtter hant ghevallen ende en conste niet op geraken. Gouwerons Maghen waren seer bedroeft doen zy dit sagen, zy souden hem gaerne te hulpe ghecoomen hebben, maer zy ontsaghen te seer des Keysers ghebodt. De Grave spranck vanden paerde, lichte hem den Helm op, ten lesten track hijse hem heel vanden hoofde ende dreychde hem te Dooden oft hy zoude de waerheyt kennen waeromme hy de poorten hadde doen sluyten voor den Ionghe Ridder, doen hy den Ruese verwonnen hadde ende waeromme dat hy verboden hadde dat niemandt te hulpe zoude comen. De verrader siende dat hy de doot niet wel ontgaen en mochte, begheerde dat den Keyser by hem coomen zoude, hy soudet alte-

[fol. G1r]

male te kennen geuen twelck terstont ghedaen worde. Die Keyser is met zijn Heeren daer by ghecomen. Daer heeft hy voor alle de heeren bekent, hoe dat hy den Keyser met heer Ian gaerne gelevert hadde inde handen van Sorborijn den Heyden die naemaels Kersten werde, op dat hy selve Keyser soude geweest hebben, ende soude dan des Keysers Dochter ghetrout hebben, want niemandt en soude hem dorven wederstandt doen ouermidts zijn groot gheslachte, ende om dat hi heer Ians macht vreesde daeromme was hi daer op wt om hem te doen dooden, hoopende als dan metten Keyser te doen dat hy wilde. Maer nu bekenne ic sprack hy dat de rechtveerdighe rechter gheen quaet onghestraft en laet, daeromme heb ick den doot wel verdient, alleene begheer ick dat uwer ghenaden my vergheuen wilt dat ick teghen v misdaen hebbe te lichter sal my Godt mijn sonden vergheuen, want ick kenne my selven also ghestelt, dat ick de doot niet ontghaen en mach, daeromme begheer ick dat ghy my een corten Doot aen wilt doen. De Keyser dit altemaele hoorende en conde hem niet genoech verwonderen ende zeyde: O verrader sulcx en hebbe ic aen v niet verdient, ghy hebt my door v valsch ingeven, een den vroomsten wt den Lande doen verdrijven, die onder der sonnen mochte zijn, want en hadde geweest door hem naest Gode, wy hadden alle verslagen oft gevangen geweest daeromme suldy Loon nae u wercken ontfangen, ende de Keyser beval den Graue dat hy trecht volvoeren soude, ende zo heeft hy hem met eenen slage thooft van den buycke geslagen.