Een schone ende ghenoechelijcke historie van Ioncker Ian

Dat xxiiij. Capittel. Hoe de Keyser teghen de Heydenen te velde is ghetogen, doe hy die victorie behiel ende hoe die Heydenen meest al verslegen werden.

DEs morghens metter sonnen opganc stonden de Kerstenen al bereedt voor des Keysers palleys. De Keyser heeft sijn volck gedeelt in drie

[fol. D1v]

bataelgen ter eeren van die Heylighe Drievoudicheydt. Deerste bataelgie hadde te bewaren de Coninck Alphonsus van Spaengien met xij. Duysent Man. De tweede hadde de Coninck Franciscus van Drakouwe oock met xij duysent man. De derde schare bewaerde de Keyser selve ende hadde onder zijn baniere xvi. duysent Mannen Heer Ian voerde des Keysers Standaert, by hen waren oock Lanceloot ende de hertoghe Gautier, ende also zijn zy in schoonder ordinancien wt der stede ghetoghen, doen zi buyten der stede quamen, zo heeft heer Ian de hertoge Gautier des Keysers Standaert te bewaren ghegeven, want hy met Lanceloot den Heydenen op loopen wilde, ende zijn met twee duysent paerden ende so veel voet-knechten inder Heydenen legher ghevallen onversienlijck, die noch seer truerden dat zy haer Capiteynen verloren hadden, ende en dachten niet dat haer de Kerstenen souden dorven besoecken overmits dat zy zoo sterck int velt laghen. Heer Ian by der Heydenen legher comende, heeft vijf hondert Paerden met ghenomen, heeft Lanceloot ghebeden dat hy op hem wachten soude met den anderen hoop, ende in dien hem de Heydenen te machtich vielen dat hy op hem wijcken mocht ende hy is inder Vyanden legher gheweest eer sijs ghewaer worden, doen zy inder legher quamen hebben sijt ter stont al verworcht dat hen tegen quam de voet knechten hebben des ghelijckx noch een groote moort ghedaen, ende dit gheduerde zo langhe dat het gantsche heyr in roeren was ende begonsten by een te vergaderen. Als Heer Ian dat sach, docht hem beeter te zijn in tijdts wederomme te keeren eer zi om cinghelt worden, ende is zo weder wt den legher ghetoghen ter neder slaende wat hem teghen quam, doen zy weder by de ander Kerstenen quamen, zijn zi properlijck nae des Keysers hoop ghereeden. De Keyser heeftse blydelijck ontfanghen ende zijn slach oorden ghemaeckt, zijn alzoo nae de vyanden ghetooghen, die haer oorden oock ghestelt hebben om den Kerstenen te weederstaen. Heer Ian reet van deen bataelgie tot den anderen hy ghafse ghoede moet ende zeyde: Schoon heeren en verwondert v niet van haren grooten getallen, want wy zijn onder Iesu Christo ende onder zijn baniere, die vijf duysendt menschen versade met vijf broden, ende twee visschen, die ooc Sennacherib ende Coninck van Assirien schoffierde voor Iherusalem, alzoo sal hy ons oock geven victorie een tegen hondert. Daeromme laedt ons allen een ghoet herte hebben, ende laet ons vromelijck strijden, want zy gheenen Godt en hebben die haer helpen mach, oock sullen zy haest verwonnen zijn, om dat zy haer hooft verlooren hebben. Met dien staken zy haer Peerden met spooren, de Trompetten sloegen datmen niet hooren en mochte, elck vercoos daer den zijnen, in dien aenloop werter veel versleghen die noyt zijn op gestaen. Dese schermutsinghe duerde wel vier Vren lanck oft meer, eer alle de Batailghen van beyden zyden vergadert waren. Heer Ian maeckte plaedtse waer hy reet, ende wat hy geraecte bleef Doot oft wert wter weer geslegen. De Ammirael van Palernen sloech Doot den Coninck van Drakouwen, genoempt Franciscus, waer door de Kerstenen seer droeuich waren, ende zijn Volck bestont te wijcken. Maer de vrome Gautier hieltse staende. De Soudaen van Egypten, Brandemant dede wonder inden strijdt, hy sach Lanceloot den zynen seer vervolghen, hy nam een corte ende seer dicke glavie met een scharpe ende wel snydende Yser ende quam ghereden op een swart peert ter zijden van Lanceloot ende reet op hem so groffelijck dat hy hem stack int lijf wel eenen halven Voedt, dae groote schade was Heer Ian dede voor hem vlien alle de

[fol. D2r]

Sarasijnen: daer hy tegen sloech, ende sach Lanceloot zijnen gheselle vallen ter Aerden metter Lancen in zijn lijf, des hy grooten rouwe hadde, ende sloech aen allen zijden, zoo dat hy metter hulpen Gods ende Alphonsus de Coninc van Spaengien maeckte een groote plaetse, ende hy spranck vander paerde, ende hief zijnen gheselle Lanceloot op, ende vraechde hoe hy hem ghevoelde? Hy antwoorde wel, maer ick woude dat ick uyt den ghedranghe waere: Lanceloot werde op zijn paert gheset ende ghevoert wt den ghedrange van den volcke. Heer Ian reet wederomme een heyre waerdt in wel met honderdt ghewapende ende sach de baniere van Brandymant ende reedt derwaerdts ende sloech achter en vooren, ende brac door dat ghedranghe der Sarasijnen. Ten lesten quam hy by Brandymant die wonder dede. Hy sprack hem toe ende zeyde: Ay valsche Sarazijn du en salst nu niet voorder rijden, want ghy mijnen gheselle gequetst hebt, hy hief op zijn swaert en gaf hem een zoo grooten slach, dat hy voor op zijn Sadeltoom viel. Heer Ian dit siende sloech hy noch eenen slach achter in zijn necke, dat de riem vanden helm brac ende de slach was zo grof, dat hy zijn hoeft af sloech onder den helm. Als heer Ian dat sach nam hy tHooft metten helm ende droecht zijnen gheselle Lanceloot ende zeyde: Hier is thooft vanden geenen die u ghewont heeft. Doen zeyde Lanceloot, ghebenedijt, zy Godt van deser wraken, want nu sal ick te hoochlijcker sterven, ende God loont v mijn lieve geselle dat ghy my ghewroken hebt Heer Ian zeyde: En wilt niet peynsen dat ghy hier af steruen sult, ghy sult in corter stondt sien dat de Vyanden die vlucht gheuen sullen. Daer meede reet Heer Ian weder onder de Sarasijnen Maer de Sarasijnen doen zy saghen dat zy al haer Capiteynen verlooren hadden, en hebben zy geen weer meer gheboden maer bestonden te vlieden. Heer Ian dit siende, reet metten Keyser int meeste ghedranghe van haeren Volcke, ende dede daer groote feyte van Wapenen, ende gaf den Kerstenen moet des ghelijckx dede oock Alphonsus de Coninck van Spaengien, alzo dat de Heydenen gheheel de vlucht naemen, ende haer ordinantie werde gheschuert ende een yeghelijck begonste te sien om een schoon heen comen. Heer Ian dit siende heeft haer den wech van achter onder reden. De Keyser met den Coninck Alphonsus versloeghense van vooren. De vrome Ridders heer Ian ende Gautier dreevense in de Handen des Coninckx van Spaengien, diese vreeselijck versloech. De Kerstenen worpen de Tenten der Heydenen onder de Voeten ende beroofdense daer zy zoo ontalijcken Schat vonden van Gout van Silver ende ander costelijcke iuwelen, die zi daer met huer gebrocht hadden, de Kerstenen veruolchdense tot het Nacht worde, dat den Sarasijnen een groodt voordeel was, ende de Kerstenen zijn doe met blijtschappen ende met victorien inde stadt ghekeert Daer wert zo veel victalie inder stadt ghevoerdt, dat sijs voor een Iaer ghenoech hadden. Doen deeldede Keyser den roef den armen soudenieren zoo wel als den rijcken, een yeghelijck nae zijn verdienste. De Keyser inder stadt coomende is eerst met zijn Heeren nae de Kercke ghereeden ende heeft Godt oodtmoedelijcken ghedanckt vander victorien die hy hem verleendt hadde, ende heeft alle de Godts-huysen oock grootelijcken begift, om dat zy bidden zouden voor den geenen die daer inden velde versleghen waren. Daer na reet de Keyser met alle zijn heeren te Hove daer zy blijdelijck ontfanghen waeren vande schoone Gloriande huerlieden seer danckende, van de groote bystandicheyt. Ende sonderlinghe wert heer Ian van haer seer gheloeft om dat hy

[fol. D2v]

des Keysers haer Vaders baniere zoo Ridderlijcke beschut hadde. Heer Ian werde zoo groote eere gedaen. van een yegelijck dat hy hem schaemde, twelc de sommighe oock niet wel lijden en mochten, ende meenden hem noch by den Keyser te vermaken als ghy noch wel hooren sult. De Keyser dede dat velt reynighen vanden doden. De Kerstenen worden inder Stadt ghehaelt, ende begraven opt ghewijde, ende de Sarazijnen opt velt. De Coninc van Drakouwen werde nae zijnen Lande ghevoert ende noch ander baenre Heeren dier oock verslegen waren. Ter wijlen de Keyser alle dinghen bestelde ende daer een tijdt meede onledich was, zoo was Heer Ian ende de schoone Gloriande dickwils by malcander lieflijc met malcanderen spreekende ghelijck twee ghelievers pleghen te doen, want zy malcanderen wtermaeten seer beminden. Het is op een tijt gebuert dat dese twee ghelievers heymelijck by malcanderen ghecoomen zijn met Liefden ontsteecken zijnde zoo heeft de schoone Gloriande eenen costelijcken Rinck van haer Vingher ghenomen, heeftse den iongen Ridder aen zijnen vingher ghesteken seggende: Mijn wtvercoren vrient ick weet certeyn dat ghy u ionghe leuen ter liefden van my in perijckel ghestelt hebt, waer door mijn Vader my v belooft heeft tot eenen wijue maer nijders tonghen soudent gaerne achter houden, nu geue ic u den Rinck te pande dat ick nimmermeer van u scheyden en sal, maer by u blijven ghelijck Man ende wijf schuldich zijn van doen. Als Heer Ian dit hoorde was hy zoo vervult met blijschappen, dat hy nauwelick een Woort spreecken en conde ten lesten seyde hy o wtvercoren, Bloeme ende balsame mijns lichaems nu kenne ic u oprecht van herten ende ghetrouwe te zijn, ick en kose daer niet voor geheel t Keyserrrijck voor de honich vloeyende Woorden die uyt den diepsten grondt uwer herten vloeyede zijn daeromme neem icx in dancke ende God verleene my den tijt te leven dat icx verdienen mach aldus hebben dese twee ghelievers lieffelijck te samen gesproken ende vrolijck conversatie met malcander ghehadt, als zy dus een wijle in grooter genoechten bi malcanderen gheweest hadden zijn zy int leste van malcander gescheyden, meenende dat alle haer dingen heymelijc waren, maer lacen haer liefde werde deerlijck gescheyden by de verraders diet benijden dat Heer Ian zo veele conversatie met Gloriande hadde, ende dat hy van alle menschen zo seer geeert werde boven henlieden, ende ouerdroegen met malcander dat zy hem teghen den Keyser vermaken souden.