De Saksenspiegel in Nederland

Van den goede te verlien meer dan enen man. CCLXXII. (49 § 2.)

Liet een here tween mannen of drien een goet so waert eerst ledich wert, die daer eerst beleent wert die sal des eersten goedes wachten dat hem ledich wert eerst. ⁹) Of die here vten lande varet binnen des mannes iaertale, die wile hi sijn goet ontfaen sal ¹⁰), dat ne schadet den manne niet in sinen rechte. So wanneer hi oec weder coemt, dan gaet des mannes iaertale an. Soect oec die man den here niet binnen sijnre iaertale te hove of te huse of te dedinge ¹¹) nadien dat die here comen is, ende en ontfaet hi sijn goet van hem niet, hi verzumet

[p. 152]

tekstkritische noten

hem an sinen goede. Varet oec die man vten lande binnen synre iaertale, hine langhet sine iaertale daermede niet. ¹) Also als die man sine iaertale langhet of hi sines goedes sinnet ende hem des die here mit onrechte weygert ²), also cortet hem die here sine iaertale of hi hem dat goet biet. ³) Huut hem die here of besluut hi hem op eenre borch, dat die man tot hem niet comen en moghe ⁴), ten scadet den manne niet tot sijnre rechte of hys getuuch hevet, dat hi sinen here ghesocht hebbe te hove ende te huse, daer sijn wtvaert ende sijn invaert was, ende manscap gheboden hebbe om sijn goed, of sijn goet wtghetoghen hebbe na rechte. Binnen rechter iaertale mach die man alle die ghewedde, die op hem verdeelt sijn sonder sine ieghenwoerde, ontsegghen op den heilighen ieghen den heren, die here ne behout se op hem mit ghetughe, alse hier voer beredent is. ⁵)

1) hi en linget syn iaertale daer mede niet O. daermede en langhet hy syne iaertale niet C.
2) ende hem die heer rechts weygert C.
3) lient O.
4) hudet die heer denselven of beslotet hem op een borch dattet die man niet hebben mach dat een schadet dien man tot sine rechte niet C. hut on die heer off besclutet hi on op eenre borch dat die man tot on niet comen en mach O.
5) die op hem gewyset syn hem op die heylighen ontsculdighen tensy gheschiet in syn yeghenwoerdichede of die heer en behoutse op hem niet alsoe als hyer voer gheseit is C.
6) hi moet den heren syns geweddes ende sinre boten daer aen nemen off hys verboert seker doen eer om dat die heer dach to leenrechte leget O. hi moet den heer borghen setten voer boeten ende wedden die hi verboren mach eer hem die heer dach van leenrechte bescheyden sel C.
7) ende hevet hi van den heer een leengoet datz dat hi sonder geweer anspreckt soe waer oec die heer geweer aen heet syn gewere sal syn borghe syn off he se behelt mit getuge O. des hy van dien heer anders gheen goet en hevet dan dat goet dat hy sonder ghewere anspreect soe waer hy die ghewere an hevet syn ghewere sel syn borghe wesen des hyse met tughe behout yeghen sine heer C.