Roeping. Jaargang 1

[p. 162]

Aan de boschdreef.

XIV.

Het was September geworden. Antoon was reeds vertrokken. Moeder zat weer in den kring; haar volle wangen waren ingevallen, de ronde oogen hadden hun glans verloren en om den vriendelijken mond lag een pijnlijke trek. Ze was lusteloos geleund in 't kussen dat in den rug van haar stoel lag.

‘La de jong toch eiges veur de peer den zurrege, ge hè zooveul van doen’, kwam Annemie toen Rumold opstond.

‘De beeste verstraauwe en de dorschvloer nakijke.’

‘Giene van Marianne die is na de 'ren traauw, nou heelegansch op z'n juffers in de kleer; toch zoo 'n scon hoed mè pluimen¹⁾ 'ne mantel me 'ne witte overkraag 'n rukske me plooikes en 'n leere taske in de 're hand.’

‘'t Sta d'r niks nie en 't is toch de 'ren dracht nie’, vond moeder.

‘Zoo 'ne kop me donze pluimkes’, wees Leeneke beide handen om de opgeblazen wangen leggend.

‘'k Zie 't toch geer, da helpt nie.’

‘As ons Treeze na de 'ren traauw op de Boschdreef kumt dan zie de ze nog in de klare zij’, lachte Leene.

‘'n Scon bidprintje!’ smaalde moeder.

‘Geen man die mijn ok helpt en 'k wil aveceere mè me 'nen uitzet.’

‘Daar he geen man den tijd veur meske, mot te eiges doen. Hè ik ok gedoan.’

Fluitend, met een brief in de hand kwam Caspar binnen, hij vroeg om een postzegel.

Daar kon niemand hem aan helpen.

‘Wullie scrijve zoo duk geene brieve waar?’

‘Wit-te wa da ge doet? Ge ga mè oe briefke en mè oe cente, en dan gooi de 't moar gelijk in de bus, dan plekt Peer den postbooi, d'r wel 'n zegel op’, zoo raadde Rumold hem.

‘O, dat is al heel gemakkelijk.’

‘Joa, da doe ie gelijk!’ knikte moeder.

Leeneke trachtte 't adres van z'n brief te ontcijferen. Sedert Caspar zoo vriendelijk haar had uitgenoodigd mee te gaan varen, stelde zij belang in hem.

Grootvader zat aan zijn pijp te trekken die uit was. Boos wierp hij die ineens op den grond. ‘'t Ga nie!’

‘Kom Grootvader, nou zal ik je eens helpen’, riep Caspar. Hij stopte de pijp en stak die aan. ‘Zòo, nou kan je weer rooken, ziedaar!’

1) pluimen: veeren.

[p. 163]

‘Nou wa zeg de nou? Kum, ge mot is vrindelijk zijn!’ riep Treeze.

‘Alles goa zoo, zoo ondereene en deur mekoare; ik, ik wit nie, moare da ken ik nie lije. Wa he hij, dieë, hier van doen?’ wees ie naar Andries, die 'n handvol haverkorrels in Treeze's haar liet glijden.

‘Lillek jong!’ riep ze gekrenkt en ze sloeg naar hem.

‘Daar wijd ewèg is oorlog grutvaders, scrikkelijken oorlog en as dieë jong nou nie op den herd ware, witte wa dan?’ vroeg Annemie.

‘Wa? Dan?’ herhaalde hij hen alle aanziende.

‘Dan waar de al lank dôdgescôte.’

‘Is.... is da toch?’

‘Nou en wullie, wullie allegaar; en huis herd verbrand.’

‘O Lieveneerke!’ Hij boog diep het hoofd, vrouwde moeizaam de bevende handen en bad.

Geluidloos was Anna komen aanzitten. Haar zacht en bedeesd gezicht was zoo geheel vreemd tusschen al de haar omringenden. 't Was of ze enkel leefde in haar diepste wezen.

Een stilte zwol aan. Caspar staakte zijn gezang, Andries hield zijn grappen terug.

Haar blijde stemming na die ontmoeting was gebleven maar ze hield die zoete vreugde voor zich.

Had iemand haar kunnen vragen waarom ze dit deed, ze zou er niet op hebben kunnen antwoorden. Ze gaf zich gedachteloos over aan zichzelve en nooit was het bij haar opgekomen, anderen, hoe na ze haar ook stonden, te mengen in dergelijke gemoedsaangelegenheden.

Morgen was het weer Zondag, ze vleide zich met hoop en zoete verwachting, hem dan weer te zien ‘op dieë plek’.

‘Ik goa te merrege me ons Anna noa de Vruugmis!’ kwam moeder, ‘um allennig te goan da is mijn nou onwennig.’

Anna zag in de grootste verrassing op.

‘Wa kek de oarig meske?’

‘Da doe de ok noit nie!’

‘Ik bin nie gemekkelijk op me 'ne gank; 'k hè lank op bed gewest en in al me 'ne knok zit nog veul pijn.’ Ze wreef over knieën en schouders.

‘Ons Anna is altijd geer allennig en ze doe alles geer allennig’, zei Leeneke.

‘Da, da is toch heelegansch geene waarheid’, zoo verweerde Anneke zich, ‘moar gullie....’

‘Den een is den ander nie’, kwam Caspar, ‘ik ben ook uit den aard niet zoo praatlustig. Hier Dries vindt dat ik saai ben en vervelend.’

‘Hè toch nie’, riep Leeneke.

[p. 164]

‘Nou as ge wilt dan hè de proat veur twee’, lachte Treeze.

‘Ik, ik hè noit nie zooveul voor 't zegge’, zoo verontschuldigde Anneke zich nog. Ze zag op als vragend om vergeving voor haar stilzwijgenheid.

‘Ze trekt op mijne zuster die in 't klôster is, die ha ok noit nie veul proat; ze prakkezeerde moar, al moar prakkezeere, zoolank totda ze in 't klôster terechte gekomme is.’

‘Als Anna haar dan maar niet volgt!’ riep Caspar ineens.

‘Na 't klôster van St. Arrejaan das andere proat’, lachte Treeze met den vinger naar Anna wijzend.

‘Dat is.... dat is van die ‘twee paar schoenen!’ riep Andries luid en hij stootte Caspar aan; maar die ging er niet op in.

‘Neeë, ons Anna die, die blèft bij vaders en bij moeders en ze bringt 'ne keer 'ne flinke mins op den herd die wa weerd is, die den grond inga en die as vaders 'nen aauw mins is, hij zag naar grootvader, in zijne vuutstap ga treeë’, zei Rumold.

Anna zag op; een felle blos gloeide op voorhoofd en wangen. Ootmoed en schuldbesef drukte haar wezen uit.

Toen zij zich den volgenden morgen met eenige zorg kleedde riep Annemie haar tot zich. ‘Ik hè veuls te gaauwkes huurah geruupe. Ik ken me 'nen erm en de bieën nog nie eenskes opbeure van de scrikkelijke pijn, neeë 't ga nie.... 't ga nie!’

‘Ach minske toch! Ik mende da 't nou geleeje waar.’

‘Toch nie. Lieveneer moar bidde van hier uit me'ne bedkoets!’

Anna betrapte zich een ondenkbaar kort moment op 'n vreugdegevoel dat ze nu alleen kon gaan; de schaamte daarover voelde ze toch veel feller.

Ze had reeds lang de kerk verlaten en het dorp lag achter haar toen ze, langzaam gaande, den klinkerweg volgde. Na dien stormachtigen avond en nacht was het stil geworden, heel stil. Zij ging langs een smal dwarspad, dat voerde naar de breede laan die een donkere boschinkijk opende. Zonneglimpers speelden hier en ginder op het blinkend loover, trilden op 't donkere roodbruin van oude dennenstammen en drongen in het dons-zachte mos van den bodem. Ze vernam achter zich, lichtgaande treden over den weeken grond. Bij elk naderend geluid voelde zij het hart zoo heftig slaan dat ze een oogenblik haar tred moest inhouden om adem te scheppen. Op eens wendde zij het hoofd. Onder haar beheerscht uiterlijk straalde haar ziel als in feestelijken gloed.

‘Anneke!’

‘Gij bint het! Ge kumt zoo zuut en zoo zacht.’

[p. 165]

Met slecht verholen bewondering zag hij in de reine oogen waaruit hooggestemde vreugd hem tegenblonk.

‘Ik heb je gevonden en ik, ik ga niet meer van je weg, nooit, nooit meer!’

‘Is da toch?’ Ze hield haar tred in en zag verrast naar hem op. Ze had die enkele woorden heel zacht, maar met klem en beteekenis gezegd; want met hem zag ze het groote geluksmoment van haar leven naderen. Hij boog zich voor over tot ze het oog langzaam naar hem opsloeg. En hij onderging weer dezelfde gewaarwording als bij de eerste ontmoeting met haar. Hij voelde en besefte dat hij met zachte vingeren haar schuchtere ziel, haar rein gemoed, moest naderen met gekuischte woorden en gewijde gedachten.

‘Ik ga nooit meer van je heen’, herhaalde hij. Gevoelvol en diep drong zijn woord tot haar innerlijk wezen door.

‘Ach wa is da mijn goed! Wa is da mijn zoalig!’

‘En, je weet niet wie ik ben en je weet niet van waar ik kom?’

‘Gij zijt 't waar?’

Hij ging aan haar zij, ze vertraagden hun pas en zwegen beiden een oogenblik; en dan: ‘Heb je heel dikwijls aan mij gedacht meisje?’

‘Altijd waar?’

‘Voelde je voor me kindlief en meende je stellig dat ik terug zou komen, Anneke?’

‘Gij ha mijn de beloft gemakt, waar?’

Hij peilde 't reine zieltje en toetste aan de groote liefdeschat waarnevens geen plaats was voor twijfel en achterdocht. Haar simpele woorden die de nobelste gevoelens opwekten; ze waren hem van onschatbare waarde.

Hij bemerkte het; telkens van terzijde, keek ze met onverholen ontzag en bewondering naar hem op.

‘Zeg me nou: ‘Zou je met me willen gaan? Gaan met me, waàr ik ook heen ging. Alle hier achterlaten? Denk er over voor je me dat antwoord geeft Anneke, meisje?’

Het antwoord kwam zonder aarzelen:

Ze bleef opeens stilstaan. ‘Ach moar da, da mot te toch wete hoè geer.’ Haar laatste woorden gingen over als in een zucht. De groote oogen zagen recht in de zijnen.

‘Ha je bent te goed voor deze wereld kind.’ Hij zegde het met oneindige teederheid in zijn stem.

‘Ik kom je halen, opeisschen, want waarachtig, je hoort me, ja, je bent van mij. Is 't niet?’

‘Wa is 't mijn goed, as gij da zeet. Da 't toch nog zoo hè meuge zijn!’ Er vleugde een mooien lach over de lieve mond. Ze naderden de dreef.

[p. 166]

Hij zegde haar zoete woorden van afscheid met de belofte, niet lang te wachten om te komen naar de Boschdreef.

In dat vooruitzicht ging ze ongemerkt binnen om alleen zijnde beter de klank van zijn stem te kunnen nahooren, zijn oogenglans nog te kunnen zien, elk van zijn bewegingen nog in herinnering te houden. Zoò zoalig zoò goed vuulde ze d'r aige of 'r wel 'n wonder mè haar gebeurd waar.

XV.

Het werden gure najaarsdagen. Forsche wind sloeg wild in de bont geworden bladeren die afgerukt, verwoeien over kale akkers en tegen den wegberm waar ze bij hoopen samen schoolden. Ze woelden dooreen en hipten telkens op, stuiptrekkend als stervende vlinders, dwarrelden ze nog omhoog, om dan ineens weer voortgedreven te worden in razenden vaart.

De Dommel lag nu grauwgrijs, zonder glans, zonder lichtgesprankel en driftig joeg de golving voort tusschen de vaalgroene oevers. Het bosch geleek zwart onder den donkeren hemel. Een lage suizing ging door dennetoppen en fluittonen gilden tusschen de stammen. De bloemen van Antoon's tuintje hingen slap aan de stengelen, vaalwit en verschrompeld.

Met Caspar en Andries verzorgde Rumold de paarden die stampten en onrustig werden. De luiken wrikten nu en dan uit de haken en sloegen met geweld dicht. Rumold nam een korf vol ritseldroge boonen mee naar binnen. Het vale licht viel bleek in en liet de hoeken halfduister. Het vuur gloeide roodgeel in de zwarte haardgrot; grootvader's leerbruin gezicht was fel beschenen. Begeerig naar wat warmte, spreidde hij zijn vingers uit boven de vlammen.

Treeze hield een stuk linnen waaraan ze bezig was omhoog; ze stampte nijdig met den voet toen ze gewaar werd dat ze de mouw verkeerd had ingezet. ‘Daar hè 'k nou 'ne gansche middag zitte prutse veur niemendal; daar!’ Ze smeet 't van zich.

‘Joa zoo, zoò mot-te moar anvange meske, dan kum de d'r goed as ge in oe aige¹⁾ bint’, verzuchtte moeder van uit de bedstee. Haar stem was verzwakt en klonk lusteloos.

‘Ha 'k Fried z'n maauwke d'r moar 't achtersteveur ingezet dan kon ie mijn noit nie d'r enne gève.’ Ze bootste het toedienen van een klap na. Ze zuchtte en lachte toen ze weer begon te tornen. ‘Ge zou d'r oe geduld bij verspeule.’

‘Joa, nou 't ga zoo gemekkelijk nie as ge wel ment ‘da prutswerk, zoo gezeed!’ riep Leeneke; ze verstopte een paar handschoenen van

1) in oe aige: in je huishouden.

[p. 167]

Caspar die ze meende te heelen, toen Rumold haar de korf boonen overreikte.

‘'k Heur zoo.... da gij.... da gij in den November al tot oewen trouw ga’, zei vader, met donkeren blik.

Treeze mompelde wat onverstaanbaars, en eindelijk: ‘Nou 't zou zoo erg toch nog nie zijn. We kenne mekoare al lank!’

‘Ge zult toch wel in 'ne koets goan, 't mocht is zijn da ge oe vuutjes stôtte’, plaagde Leene.

‘Die zal ze toch nog wel is ne keer stôtte’, kwam moeder.

Anna kwam van 't opkamertje; ze nam de boonenkorf en begon uit te pellen.

‘Wat mot daarmee gebeure?’ vroeg Caspar.

‘Da 's 'n goei werkske veur ou!’ riep Treeze, ‘die mot-te pole; bôone pole.’

‘'k Zal 't wel klaarspele, ik ga Anneke helpen.’ Hij zette zich nevens haar en begon onhandig. Leene deed 't hem voor.

‘'t Wurdt raauw weer’, bromde Rumold.

Anneke was geheel ingenomen door haar zoet geheim: morgen, morgen zou hij komen in de dreef en spreken met vader en moeder. Met trillende vingers en afwezige gedachten pelde ze boonen en ze liet Caspar begaan die haar onhandig hielp. En in haar vol geluk beefde ze toch voor het oogenblik dat ze zijn komst ging aankondigen. Ze wilde 't besef nog niet tot zich doen doordringen van den omvang der beteekenis die 't bezoek voor haar ouders moest hebben.

Ze zocht naar woorden om het te zeggen. Wanneer? Ineens.... Morgen? Morgen na het gebed? Toch ontbrak het haar niet aan moed om het uit te zeggen in het volle licht en voor hun oog; dat bezwaarde haar niet, maar dan lag het daar open, voor ieder's oog te kijk, allen konden er aan toetsen dat voelde ze als bij intuitie. Zijn naam had klank voor haar gekregen en wondere beteekenis. De sfeer waaruit hij kwam en waar hij haar brengen zou, was haar vreemd, maar verbeelding spon en tooverde er de heerlijkste droomen omheen.

MARIE GIJSEN.